Του Κώστα Κατίκου
Αναβάλλεται για το 2026 ο υπολογισμός των αυξήσεων στις εισφορές των ελευθέρων επαγγελματιών, των αυτοαπασχολουμένων και των αγροτών με το δείκτη μεταβολής μισθών που θα έπρεπε να εφαρμοστεί από 1/1/2025.
Το σχετικό πόρισμα από την ομάδα εργασίας που συνέστησε το υπουργείο Εργασίας δεν είναι έτοιμο και η απόφαση του υπουργείου για την παράταση για ακόμη ένα χρόνο στο νέο μηχανισμό αναπροσαρμογής των εισφορών βρίσκεται επί θύραις.
Η εφαρμογή του δείκτη μισθών θα έρθει το 2026 και θα εμπλουτιστεί με νέα στοιχεία καθώς θα αποτελέσει και ένα από τα βασικά εργαλεία για τον καθορισμό του κατώτατου μισθού μετά το 2028.
Επί του παρόντος όμως η εφαρμογή του δείκτη μεταβολής μισθών μπαίνει στο συρτάρι για τις εισφορές των επαγγελματιών το 2025, οι οποίες θα αυξηθούν με την γνωστή συνταγή του πληθωρισμού. ΟΙ αυξήσεις που θα προέκυπταν αν εφαρμοζόταν δείκτης μισθών θα ήταν σχεδόν διπλάσιες.
Ο δείκτης μισθών θα προέκυπτε από τη μεταβολή των αποδοχών όλων των εργαζομένων για το 2024 και κατά το ίδιο ποσοστό θα αυξάνονταν το 2025 τόσο οι εισφορές των επαγγελματιών όσο και οι συντάξιμες αποδοχές για τον υπολογισμό των νέων συντάξεων.
Αν ο δείκτης μισθών έδειχνε μεταβολή 5% τότε οι μεν εισφορές θα αυξάνονταν αυτόματα κατά 5% από 1/1/2025 οι δε συντάξιμες αποδοχές για τον υπολογισμό της ανταποδοτικής σύνταξης στους νέους συνταξιούχους θα προέκυπταν προσαυξανόμενες κατά 5% για το 2024. Η εκτίμηση που υπάρχει πάντως είναι ότι ο δείκτης μισθών θα προκαλούσε επιβαρύνσεις ίσως και άνω του 6% λόγω των αυξήσεων που δόθηκαν στους δημοσίους υπαλλήλους το 2024 και ξεπέρασαν το 7% (μαζί με τα επιδόματα παιδιού και θέσης ευθύνης) καθώς και της αύξησης μισθών κατά μέσο όρο 6% που καταγράφηκε στον ιδιωτικό τομέα.
Είναι η δεύτερη παράταση που παίρνει ο νέος τρόπος υπολογισμού των εισφορών και των νέων συντάξεων καθώς η πρώτη αναβολή δόθηκε το 2020 για εφαρμογή το 2025 που τώρα παρατείνεται εκ νέου για το 2026.
Με τη νέα παράταση οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα έχουν ντε φάκτο μικρότερη της αναμενόμενης αύξηση στις ασφαλιστικές τους εισφορές καθώς θα αυξηθούν κατά το ποσοστό μεταβολής του πληθωρισμού για το 2024 που εκτιμάται στο 2,7% αντί 5% ή 6% που θα αυξάνονταν με το δείκτη αύξησης μισθών.
Για παράδειγμα:
*Η 1η κατηγορία στις εισφορές των ελευθέρων επαγγελματιών με το δείκτη μισθών θα αυξάνονταν από 1/1/2025 τουλάχιστον κατά 5% και θα διαμορφωνόταν (για κλάδο σύνταξης στα 250,22 ευρώ τον μήνα από τα 238,31 ευρώ που είναι τώρα. Επειδή όμως δεν θα ισχύσει ο δείκτης η εισφορά θα αυξηθεί με βάση τον ετήσιο πληθωρισμό για το 2024 που εκτιμάται στο 2,7%. Επομένως η 1η κατηγορία θα αυξηθεί στα 245 ευρώ το μήνα.
*Η 6η και υψηλότερη κατηγορία αντί να αυξηθεί το 2025 κατά 5% και να φτάσει στα 675 ευρώ το μήνα θα αυξηθεί κατά 2,7% και θα ανέλθει στα 660 ευρώ.
Το ίδιο θα συμβεί με τις εισφορές των αγροτών οι οποίες θα αυξηθούν λιγότερο από ότι θα αυξάνονταν με το δείκτη μισθών, ενώ με την ίδια συνταγή (δηλαδή αύξηση βάσει πληθωρισμού αντί δείκτη μισθών) θα καθοριστούν και οι νέες εισφορές επικουρικής ασφάλισης και εφάπαξ για τους αυτοαπασχολούμενους γιατρούς, δικηγόρους, μηχανικούς.
Η αναβολή του δείκτη μισθών δε συμφέρει όμως τους νέους συνταξιούχους γιατί η ανταποδοτική σύνταξη θα υπολογιστεί με μικρότερες συντάξιμες αποδοχές επειδή θα έχουν την προσαύξηση του πληθωρισμού.
Για παράδειγμα ασφαλισμένος με 40 έτη και συντάξιμο μισθό 2.000 ευρώ, με τη χρήση του δείκτη μισθών θα έπαιρνε το 2025 ανταποδοτική σύνταξη 1.050 ευρώ καθώς ο συντάξιμος μισθός του θα αυξανόταν κατά 5%. Με βάση τον πληθωρισμό όμως που θα χρησιμοποιηθεί για τον καθορισμό των συντάξιμων αποδοχών, ο ασφαλισμένος αντί για μισθό 2.100 ευρώ θα έχει 2.054 ευρώ και η ανταποδοτική σύνταξη θα βγεί στα 1.027 ευρώ, Επομένως θα πάρει 23 ευρώ λιγότερα.
