Γράφει ο Χρήστος Μέγας
Άνθρακες ο… θησαυρός περί χορήγησης σύνταξης σε οφειλέτες σε περίπτωση εκκρεμούσας οφειλής άνω των 20.000 ευρώ πέραν της δεκαετίας.
Με βάσει το σχέδιο νόμου που ετοίμασε το υπουργείο Εργασίας, ναι μεν θα υπάρχει παραγραφή των αξιώσεων του ΕΦΚΑ έναντι του οφειλέτη (επιχείρησης ή, κυρίως, ελευθέρου επαγγελματία του δεν απέδωσε εισφορές στον πρώην ΟΑΕΕ ή το ΕΤΑΑ των επιστημόνων), ωστόσο τίθεται ως προϋπόθεση τυχόν ανακοπή. Δηλαδή η δεκαετής περίοδος παραγραφής διακόπτεται στην περίπτωση που ο ΕΦΚΑ στείλει ενημερωτικό σημείωμα…
Άρα, η δεκαετής παραγραφή ισχύει, αρκεί ο ΕΦΚΑ να μην ενημερώσει τον οφειλέτη. Αν στείλει «σημείωμα» η παραγραφή παύει και αρχίζει εκ νέου να μετράει ο χρόνος της δεκαετίας από την ημερομηνία αποστολής του «σημειώματος» της οφειλής.
Κατά συνέπεια, το μόνο το οποίο ρυθμίζεται με την νέα διάταξη είναι ο απκλεισμός του ΕΦΚΑ να έρθει μετά την δεκαετία και να καταλογίσει οφειλές (χωρίς προηγουμένως να έχει ενημερώσει περί της εκκρεμότητας).
Κάτι αντίστοιχο, εξάλλου, ισχύει και με τις οφειλές στο Δημόσιο (εφορία).
Ωστόσο, υπάρχει πρόβλημα σε πολλές περιπτώσεις όπου ο ΕΦΚΑ είχε… επαναπαυτεί και δεν είχε στείλει «σημείωμα» εντός δεκαετίας, ποντάροντας στην εικοσαετή παραγραφή που ισχύει από το 2016 (ν.4387/16). Εάν δεν κινητοποιηθούν οι υπηρεσίες του ΕΦΚΑ ώστε το προσεχές διάστημα να σταλούν τα «σημειώματα» στους παλαιούς οφειλέτες ή εάν δε δοθεί μεταβατικό διάστημα προσαρμογής (του ΕΦΚΑ στην νομιμότητα) υπάρχει ο κίνδυνος να χαθούν εισφορές…
Σύμφωνα με τον υπουργό Εργασίας Κ. Χατζηδάκη «η ρύθμιση αυτή καλύπτει μόνο όσους δεν έχουν βεβαιωμένες οφειλές προς τον ΕΦΚΑ. Καλύπτει δηλαδή όσους δεν είχε ειδοποιήσει, πρακτικά, ο ΕΦΚΑ με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο. Δεν αφορά στο σύνολο όσων χρωστούν στον ΕΦΚΑ, διότι διαφορετικά θα παραγράφονταν οι οφειλές όλων μετά από μία δεκαετία και θα δημιουργείτο, όπως είναι αυτονόητο, πρόβλημα στο ασφαλιστικό σύστημα.
Πρόβλημα ευστάθειας. Και αντίστοιχα θα υπήρχε ηθικός κίνδυνος, δεν θα πλήρωνε δηλαδή κανένας, θα περίμενε να συμπληρωθεί η δεκαετία και κατόπιν θα αντιμετώπιζε μεν ο ίδιος με αυτόν τον τρόπο τις οφειλές του προς τον ΕΦΚΑ, αλλά ο ΕΦΚΑ και το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας θα είχαν ιδιαίτερα προβλήματα».
Κοντολογίς, εάν η απαίτηση του ΕΦΚΑ δεν βεβαιωθεί μέσα σε αυτό το διάστημα, οι οφειλές παραγράφονται. Με τη ρύθμιση αυτή επιτυγχάνεται η συμμόρφωση με την απόφαση του ΣτΕ που έκρινε ότι η 20ετία για την παραγραφή απαιτήσεων του ΕΦΚΑ («νόμος Κατρούγκαλου») ήταν υπερβολικά μεγάλο διάστημα και έθεσε την 10ετία ως εύλογο χρόνο παραγραφής.
Σημειώνεται ότι από 1 η Ιανουαρίου 2027, η παραγραφή των μη βεβαιωμένων οφειλών προς τον ΕΦΚΑ γίνεται πενταετής, με εναρμόνιση των χρονικών ορίων παραγραφής των ασφαλιστικών οφειλών με ό,τι ισχύει για τις φορολογικές οφειλές.
Όφελος Δημοσίων Υπαλλήλων
Με άλλες διατάξεις στο υπό κατάθεση νομοσχέδιο:
-Καταργείται η ειδική εισφορά 1% των ασφαλισμένων του πρώην Ταμείου Πρόνοιας των Δημοσίων Υπαλλήλων (ΤΠΔΥ), η οποία θεσπίστηκε για τη στήριξη της βιωσιμότητας του εν λόγω Ταμείου.
-Επεκτείνεται σε όλους τους ενστόλους το δικαίωμα της «μάχιμης πενταετίας», δηλαδή της αναγνώρισης έως και πέντε επιπλέον ετών ασφάλισης, καταβάλλοντας τις αντίστοιχες εισφορές. Πλέον όσοι ένστολοι εξαιρούνταν (π.χ. ορισμένες κατηγορίες πυροσβεστών, λιμενικών, αστυνομικών και υπηρετούντων στην αεροπορία) από τη σχετική ρύθμιση αποκτούν πλέον το δικαίωμα αυτό, ανεξαρτήτως μονάδας υπηρεσίας, αν είναι παλαιοί ή νέοι ασφαλισμένοι (προ ή μετά το 2011) και ανεξαρτήτως της σχέσης εργασίας με την οποία υπηρετούν (μόνιμοι και μη).
-Θεσπίζεται πλαφόν σε προκλητικά υψηλές επικουρικές συντάξεις, ίσο με το 6/20 του πλαφόν κύριας σύνταξης (1.382,40€ /μήνα). Ειδικότερα, με βάση τη νομοθεσία του 2015-2016 οι επικουρικές συντάξεις υπολογίζονται, κατά ένα μέρος τους, με βάση τις εισφορές που είχαν καταβληθεί κατά το χρονικό διάστημα 2002-2014.
-Τέλος, λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΟΠΕΚΑ στο πλαίσιο ελέγχων εντόπισε -καθυστερημένα – πολλές περιπτώσεις πολιτών που λάμβαναν επιδόματα – κυρίως αναπηρικά, συνήθως μέσω Δήμων – χωρίς να τα δικαιούνται, στη συντριπτική τους πλειοψηφία καλόπιστα και διέκοψε την καταβολή τους, αναζητώντας αναδρομικά τα αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά, ενισχύεται η προστασία των ιδιαίτερα ευάλωτων ομάδων με την παύση αναζήτησης εκκρεμών οφειλών από τα ποσά που έλαβαν καλόπιστα.
