Για «συστηματική και συντονισμένη επίθεση σε βάρος των Δημάρχων όλης της χώρας» και επιχείρηση συκοφάντησής τους, κάνει λόγο η Κεντρική Ενωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) με αφορμή το φαινόμενο της συσσωρευσης μεγάλων ποσοτήτων από κλαδέματα και ξερά χόρτα σε πολλές περιοχές και τον αυξημένο κίνδυνο πρόκλησης πυρκαγιάς.
Η ΚΕΔΕ επισημαίνει σε ανακοίνωσή της ότι δεδομένης της ανεπάρκειας προσωπικού, πόρων και εξοπλισμού, οι δήμοι έκαναν ό,τι είναι δυνατόν για την πυροπροστασία της χώρας, ενώ αφήνει σαφείς αιχμές για ασυνεννοησία με το κεντρικό κράτος, αλλά και για «τραγικές καθυστερήσεις στην υλοποίηση του Προγράμματος Αιγίς, με το οποίο η χώρα μας θα αποκτήσει σύγχρονο εξοπλισμό για την πολιτική προστασία με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Αν είχαν οι Δήμοι την ευθύνη για το πρόγραμμα Αιγίς, τώρα δεν “θα μας είχαν κρεμάσει στα μανταλάκια”», αναφέρει χαρακτηριστικά η ΚΕΔΕ.
Προσθέτει επίσης πως οι ΟΤΑ Α΄ βαθμού είχαν έγκαιρα επισημάνει τα προβλήματα που θα δημιουργήσει η μεταφορά της ευθύνης υλοποίησης μέτρων πυροπροστασίας ιδιοκτησιών, που ακόμη και ο Συνήγορος του Πολίτη θεώρησε ανεφάρμοστα. «Αντί λοιπόν να κατηγορούνται οι Δήμοι και οι Δήμαρχοι, ας ασκηθεί επιτέλους κριτική και να αναζητηθούν ευθύνες σε όσους απλά αποφάσισαν τη λήψη μέτρων και στη συνέχεια “πέταξαν το μπαλάκι” στους Δήμους για να τα εφαρμόσουν, χωρίς να ενδιαφερθούν αν μπορούμε πράγματι να το κάνουμε».
Το πρόβλημα, αλλά και το μπαλάκι των ευθυνών γι΄αυτό επανήλθαν και φέτος στο επίκεντρο του διαλόγου ύστερα από τα απανωτά κρούσματα πυρκαγιών σε πολλές περιοχές της χώρας που αποκάλυψαν ολόκληρους σωρούς από κλαδέματα που δεν είχαν περισυλλεγεί.
«Το πρόβλημα είναι πράγματι υπαρκτό, αλλά για την κατάσταση αυτή, οι μόνοι που δεν ευθύνονται είναι οι Δήμοι. Κι όσοι μας κατηγορούν το κάνουν είτε από άγνοια, γιατί δεν γνωρίζουν τι προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία για τις περιπτώσεις αυτές, είτε από δόλο, γι’ αυτό και σκόπιμα επιχειρούν “να φορτώσουν το μουτζούρη” στην αυτοδιοίκηση και να μείνουν στο απυρόβλητο όσοι ευθύνονται πραγματικά για τα ελλείμματα στον τομέα της πυροπροστασίας», σημειώνει η ΚΕΔΕ παραθέτοντας πέντε λόγους, για τους οποίους οι δήμοι δε φέρουν την αποκλειστική ευθύνη.
Προσθέτουν επίσης ότι φέτος περισσότεροι από 150.000 ιδιοκτήτες ακινήτων σε όλη την Ελλάδα προχώρησαν στον καθαρισμό των ακινήτων τους από ξερά κλαδιά και χόρτα, εφαρμόζοντας το νέο νομοθετικό πλαίσιο.
Η ΚΕΔΕ καλεί όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να καθήσουν στο ίδιο τραπέζι ώστε να σχεδιαστεί «με όρους ισοτιμίας και ειλικρίνειας ένα πιο αποτελεσματικό εθνικό σχέδιο για την πολιτική προστασία. Με ξεκάθαρους ρόλους κι ευθύνες, με βάση τα μέσα και τις επιχειρησιακές δυνατότητες του καθενός μας».
Γιατί η ΚΕΔΕ αρνείται την ευθύνη
Σύμφωνα με την ΚΕΔΕ, ο πρώτος λόγος που παρουσιάστηκαν προβλήματα, είναι γιατί οι Δήμοι δεν είχαν έγκαιρα ενημερωθεί και προετοιμαστεί για τη διαχείριση ενός τόσο σημαντικού προβλήματος από το Κεντρικό Κράτος. «Το Υπουργείο Περιβάλλοντος αποφάσισε να εφαρμόσει ένα σωστό κατά την άποψη μας πλαίσιο για την πυρασφάλεια, χωρίς όμως να έχει διαβουλευθεί προηγουμένως με τους δήμους που θα έκαναν τη δύσκολη δουλειά. Κανένας δεν ενδιαφέρθηκε πραγματικά να υπάρξει έγκαιρα ένας ενιαίος σχεδιασμός και συντονισμός μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων του Κράτους. Και για το έλλειμμα ενημέρωσης και συνεννόησης, σίγουρα δεν ευθύνεται η αυτοδιοίκηση».
Ο δεύτερος λόγος κατά τους αιρετούς είναι ότι οι Δήμοι δε διαθέτουν ούτε τα απαραίτητα μέσα, ούτε τους πόρους, αλλά ούτε και το προσωπικό για να ανταποκριθούν άμεσα σε αυτόν τον τεράστιο όγκο δουλειάς. Οπως επισημαίνουν, στη συγκεκριμένη περίπτωση υπήρξαν Δήμοι, όπως στην Ανατολική Αττική, τη Χαλκιδική κλπ., που έχουν μεγάλη έκταση και τεράστιο όγκο φυτικών απορριμμάτων, που είναι αδύνατον να τα διαχειριστούν ακόμη κι αν επιστρατεύουν ιδιωτικά συνεργεία. «Πάντως μας προξενεί εντύπωση το γεγονός πως ενώ κάποιοι έσπευσαν άμεσα να φορτώσουν τις ευθύνες στους δήμους, οι ίδιοι δεν έβγαλαν κιχ και δεν αναφέρθηκαν στις τραγικές καθυστερήσεις στην υλοποίηση του Προγράμματος Αιγίς, με το οποίο η χώρα μας θα αποκτήσει σύγχρονο εξοπλισμό για την πολιτική προστασία με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Αν είχαν οι Δήμοι την ευθύνη για το πρόγραμμα Αιγίς, τώρα δεν “θα μας είχαν κρεμάσει στα μανταλάκια”».
Οι δήμαρχοι επισημαίνουν επίσης ότι όλα τα δημοτικά ακίνητα και χώροι έχουν έγκαιρα καθαριστεί, ενώ ταυτόχρονα με όσα μέσα και προσωπικό διαθέτουν, πραγματοποιούν και καθαρισμούς οικοπέδων που ανήκουν σε ιδιώτες, χρεώνοντάς τους στη συνέχεια το κόστος της υπηρεσίας. «Επισημαίνουμε για μια ακόμη φορά πως καμία μεγάλη πυρκαγιά δεν έχει ξεσπάσει τα τελευταία χρόνια από χώρο που ανήκει στην ευθύνη Δήμων. Οι φωτιές δεν ξεκινούν από τις πλατείες των πόλεων και των χωριών».
Ο τέταρτος λόγος, τον οποίο επικαλούνται οι αιρετοί είναι το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, το οποίο – όπως αναφέρουν – ξεκάθαρα προβλέπει πως δεν αποτελεί υποχρέωση των Δήμων, αλλά των ιδιοκτητών του κάθε ακινήτου, ο καθαρισμός, η περισυλλογή και στη συνέχεια η διαχείριση των κλαδεμάτων. «Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, κάθε ιδιοκτήτης έχει την υποχρέωση να καθαρίζει, να τοποθετεί σε ειδικό κάδο τα κλαδέματα του οικοπέδου του και στη συνέχεια, με δικά του έξοδα, τα απορρίμματα αυτά να καταλήγουν στο κατάλληλο χώρο διαχείρισης τους. Η συντριπτική πλειοψηφία των ιδιοκτητών, αφού ολοκληρώσει τον καθαρισμό του οικοπέδου τους τις περισσότερες φορές τα εναποθέτει έξω στο πεζοδρόμιο, το δρόμο ή κάποιο γειτονικό απερίφρακτο οικόπεδο, χωρίς να έχει προηγηθεί έστω επικοινωνία με το Δήμο, ώστε να προγραμματιστεί η συλλογή τους από τις υπηρεσίες καθαριότητας. Άρα μεγάλο μέρος της ευθύνης για τις καταστάσεις που ζήσαμε τις προηγούμενες ημέρες, φέρουν και οι ιδιοκτήτες των οικοπέδων».
