Μέσα σε δύο χρόνια από το ξέσπασμα της ενεργειακής κρίσης το υγροποιημένο φυσικό αέριο έχει αναπληρώσει όλο το αέριο που χάθηκε από τη Ρωσία, με την εντυπωσιακή αλλαγή να συμβαίνει κατά το πρώτο έτος του πολέμου στην Ουκρανία. Δεν είναι τυχαίο ότι τα φορτία LNG προς την Ευρώπη από περίπου 380 το 2021 έφτασαν τα 850 το 2022 και συνεχίζουν να αυξάνονται, παρότι οι αποθήκες της Ευρώπης είναι ασυνήθιστα γεμάτες για την εποχή.
Ήδη έχει δρομολογηθεί η κατασκευή περίπου 20 τερματικών σταθμών για την αποθήκευση υγροποιημένου φυσικού αερίου, σε μια περίοδο αυξημένων αμφιβολιών για την τύχη αυτών των εγκαταστάσεων κυρίως λόγω της μείωσης της κατανάλωσης και της καθολικής επικράτησης των ΑΠΕ που συμπυκνώνουν τον στρατηγικό στόχο της Ευρώπης στον δύσβατο δρόμο των μηδενικών εκπομπών ρύπων ως το 2050.
Η Γερμανία επενδύει 3 δισ. δολάρια για την κατασκευή 4 πλωτών τερματικών σταθμών. Στην Κίνα, η οποία το 2022 αγόρασε τις μεγαλύτερες ποσότητες LNG, 10 νέοι τερματικοί σταθμοί θα τεθούν σε λειτουργία το 2023. Παράλληλα ο όγκος των εξαγωγών και τα έσοδα από το LNG θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε νέα projects αξίας 100 δισ. δολαρίων, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Wood Mackenzie.
Από αυτή την επενδυτική φρενίτιδα δεν ξεφεύγει ούτε η Ελλάδα, η οποία βρέθηκε σε πλεονεκτική θέση την περίοδο της ενεργειακής κρίσης έχοντας σε λειτουργία τη Ρεβυθούσα, με δύο νέα πρότζεκτ σε ώριμο σχεδιασμό, την Αλεξανδρούπολη της πολυμετοχικής εταιρείας Gastrade με επικεφαλής τον όμιλο Κοπελούζου και τους Αγίους Θεοδώρους της Διώρυγα Gas του ομίλου Βαρδινογιάννη, και άλλα τρία σε πρώιμο στάδιο συνολικού ύψους περί το 1 δισ. ευρώ.
Πρόκειται για το δεύτερο FSRU της Αλεξανδρούπολης με αμιγώς εξαγωγικό χαρακτήρα της εταιρείας Gastrade, ένα νέο FSRU στη Θεσσαλονίκη από την Elpedison με μετόχους την HellenlQ Energy και την ιταλική Edison και το Αργώ, της Mediterranean Gas στον Βόλο.
Οι αβεβαιότητες των μεγάλων πρότζεκτ
To πιο προχωρημένο έργο είναι η κατασκευή του τερματικού σταθμού φυσικού αερίου FSRU της Αλεξανδρούπολης, δυναμικότητας 153.500 κ.μ. που αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία στις αρχές του 2024. Ηδη το πλοίο μεταφοράς LNG «GasLog Chelsea» μπήκε στο ναυπηγείο Κέπελ της Σιγκαπούρης τον Φεβρουάριο προκειμένου να γίνουν οι εργασίες μετατροπής του σε πλωτή μονάδα αποθήκευσης και αεριοποίησης FSRU, που αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί τον προσεχή Νοέμβριο.
Πριν τα τέλη του έτους θα κάνει αισθητή την παρουσία του στα ανοιχτά της Αλεξανδρούπολης, προκειμένου να δέσει στα τέλη του έτους και να συνδεθεί με τον αγωγό μήκους 28 χλμ. που θα το ενώσει με το Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ). Μέσω αυτού του αγωγού θα προωθείται στις αγορές της Ελλάδας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, της Σερβίας και τη Β. Μακεδονίας, φτάνοντας μέχρι τη Μολδαβία και την Ουκρανία. Η χωρητικότητα του πλοίου θα είναι ίση με την ενέργεια που χρειάζονται επτά μεγάλοι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής.
Η επένδυση της Κορίνθου
Από κρησάρα περνά το FSRU των Αγίων Θεοδώρων η Διώρυγα Gas του ομίλου Motor Oil, η οποία επιδιώκει την κρατική στήριξη στη χρηματοδότηση του έργου, με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας να έχει ενεργοποιήσει τις σχετικές διεργασίες με την Ε.Ε. ώστε να εξασφαλίσει πράσινο φως από την Κομισιόν χωρίς η χρηματοδότηση αυτή να προσκρούσει σε ζητήματα κρατικών ενισχύσεων.
Η διοίκηση της Motor Oil φαίνεται να παρακολουθεί από πολύ κοντά το διεθνές περιβάλλον στις αγορές φυσικού αερίου, κάτι που αποτυπώνεται και στις επιφυλάξεις που έχουν διατυπώσει το τελευταίο διάστημα ανώτατα στελέχη του ομίλου.
Παρά το γεγονός ότι το market test για το έργο είχε θετική ανταπόκριση, η έλλειψη διαθεσιμότητας σε πλοία που μετατρέπονται σε πλωτές μονάδες αλλά και το κόστος προκαλούν προβληματισμό. Από τις εξελίξεις στη χρηματοδότηση και στα προαπαιτούμενα του έργου θα κριθεί και η τελική επενδυτική απόφαση.
Ενα από αυτά τα προαπαιτούμενα για τη Motor Oil είναι δύο έργα που συνδέονται με το FSRU. Πρόκειται για την κατασκευή του νέου αγωγού Πάτημα – Λειβαδιά, για τον οποίο η Motor Oil θεωρεί ότι το χρονοδιάγραμμα έχει εκτροχιαστεί, με πρόβλεψη να ενταχθεί στο ΕΣΦΑ τον Οκτώβριο του 2027 όταν το FSRU προγραμματίζεται να λειτουργήσει δύο χρόνια νωρίτερα. Επιπλέον, το κόστος της κατασκευής του αναγκαίου Μετρητικού και Ρυθμιστικού Σταθμού εκτιμά ότι έχει διπλασιαστεί αδικαιολόγητα. Με τη Διώρυγα Gas επίκειται συνάντηση της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ, πρώην ΡΑΕ) προκειμένου να συζητηθούν ρυθμιστικά θέματα του έργου. Η ΡΑΑΕΥ έχει ζητήσει από τη Διώρυγα Gas και στοιχεία για τη δέσμευση χωρητικότητας του πρότζεκτ προκειμένου να έχει μια συνολική εικόνα για το έργο.
Οι αστερίσκοι
Η Gastrade έχει αδειοδοτηθεί και για δεύτερο FSRU το οποίο, αν το επιτρέψει το market test που θα διεξαχθεί, αποσκοπεί στον εφοδιασμό των χωρών της Μολδαβίας και της Ουκρανίας. Η επενδυτική απόφαση δεν έχει ληφθεί και τα νέα δεδομένα στην αγορά φυσικού αερίου φαίνεται ότι θα επαναξιολογήσουν την αναγκαιότητα της επένδυσης. Οι ανησυχίες είναι για το μέλλον, δεδομένου ότι η στροφή προς τις ΑΠΕ μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου στην Ε.Ε. κατά σχεδόν 45% μέχρι το 2030, αχρηστεύοντας επενδύσεις εκατομμυρίων σε νέα τέρμιναλ LNG.
Με αστερίσκους αντιμετωπίζονται και τα δύο άλλα επενδυτικά σχέδια στη Θεσσαλονίκη και τον Βόλο. Ο διευθύνων σύμβουλος της HellenIQ Energy Ανδρέας Σιάμισιης δεν έκρυψε πρόσφατα τον σκεπτικισμό που υπάρχει τόσο για τη νέα μονάδα φυσικού αερίου στη Βόρεια Ελλάδα όσο και για την επένδυση σε ένα τέρμιναλ LNG. Το θέμα, όπως τόνισε, θέλει προσοχή, εκτιμώντας ότι η τύχη της νέας μονάδας θα συμπαρασύρει και το σχεδιαζόμενο FSRU στη Θεσσαλονίκη.
Σε ό,τι αφορά τον Βόλο, η Mediterranean Gas, παρά τις κλιμακούμενες αντιδράσεις τοπικών και επιστημονικών φορέων για την εγκατάσταση, επιμένει στην υλοποίηση του έργου. Την περασμένη εβδομάδα η διοίκηση της εταιρείας υπό τον κ. Θεόδωρο Θεοδωρόπουλο, εκπρόσωπος της Exxon Mobil, η οποία παρέχει την τεχνολογική και εμπορική υποστήριξη του έργου, και στελέχη του ομίλου Τσάκου, που μεσολαβεί για το πλοίο, βρέθηκαν στη ΡΑΑΕΥ προκειμένου να εξασφαλίσουν την αναθεώρηση της άδειας ΑΣΦΑ λόγω αλλαγής χωροθέτησης.
Ωστόσο, από την πρόσφατη συνάντηση προκύπτει ότι στη Ρυθμιστική Αρχή υπάρχει προβληματισμός σε σχέση με τις περιβαλλοντικές ενστάσεις για το έργο και για τον λόγο αυτό έχει παραπέμψει τον φάκελο στο ΥΠΕΝ για γνωμοδότηση.
Το FSRU έχει μετακινηθεί στο βορειοδυτικό τμήμα του Παγασητικού κόλπου σε απόσταση 65 μέτρων από την ακτή και θα απέχει δύο ναυτικά μίλια από τη γραμμή ναυσιπλοΐας του λιμανιού. Εκτός από τη χωροθέτηση, έχει μεταβληθεί και το χρονοδιάγραμμα έναρξης εμπορικής λειτουργίας του έργου, από τον Ιανουάριο του 2023 στο πρώτο τρίμηνο του 2025. Η δυναμικότητα επαναεριοποίησης του έργου θα ανέρχεται σε 5,2 bcm φυσικού αερίου ετησίως.
