Τα αιολικά πάρκα έχουν εισέλθει δυναμικά στη λεγόμενη αγορά της ενέργειας, σε μια εποχή που οι ΑΠΕ έρχονται να αλλάξουν το τοπίο και να δώσουν νέες λύσεις, περισσότερο φιλικές στο περιβάλλον.
Οι κοινωνίες έχουν πια ανάγκη από εναλλακτικές βιώσιμες που θα ισορροπούν ανάμεσα στην αποδοτικότητα και την επάρκεια αλλά και τη μη περαιτέρω επιβάρυνση του οικοσυστήματος.
Υπάρχουν όμως και φωνές που υποστηρίζουν ότι η αιολική ενέργεια και οι μέθοδοι παραγωγής της δεν έχουν μόνο οφέλη.
Μύθος 7: Τα αιολικά πάρκα έχουν υπερβολικά προνόμια που επιβαρύνουν τους καταναλωτές
Την αίσθηση κάποιων ότι τα αιολικά πάρκα με τις ανεμογεννήτριες απολαμβάνουν ένα καθεστώς ευνοιοκρατίας, με υπερβολικά προνόμια τα οποία τελικά επιβαρύνουν τους καταναλωτές, έρχεται να αντικρούσει η μελέτη της ΕΛΕΤΑΕΝ (Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας).
Όπως αναφέρει σε έντυπό της «πλέον έχουν καταργηθεί σχεδόν όλα τα προνόμια που είχαν θεσπιστεί αρχικά για την προώθηση των αιολικών πάρκων».
Και εξηγεί: «Σήμερα, τα αιολικά πάρκα συμμετέχουν ισότιμα στο χρηματιστήριο ηλεκτρικής ενέργειας. Πωλούν την ενέργεια που παράγουν απευθείας στην αγορά και ανταγωνιστικά προς τις άλλες μορφές ενέργειας. Έχουν την υποχρέωση να προβλέπουν και να δηλώνουν τη μελλοντική παραγωγή τους, ενώ σε περίπτωση απόκλισης ποινολογούνται, όπως όλοι οι παραγωγοί ενέργειας. Τα αιολικά πάρκα καταφέρνουν να ανταποκρίνονται αποτελεσματικά σε αυτές τις υποχρεώσεις τους, και να ωφελούν τους καταναλωτές και την οικονομία χάρη στον ορθό σχεδιασμό των αγορών, τη βελτίωση των τεχνικών πρόβλεψης της παραγωγής τους και την εξέλιξη της τεχνολογίας».
Τι είναι η Σύμβαση Διαφορικής Προσαύξησης (Feed-in Premium)
Όπως αναφέρει η ΕΛΕΤΑΕΝ, το μοναδικό μέτρο στήριξης που ισχύει για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) είναι η Σύμβαση Διαφορικής Προσαύξησης (Feed-in Premium). Πρόκειται για μια σύμβαση που προστατεύει τα αιολικά πάρκα από τις απότομες διακυμάνσεις της τιμής στο χρηματιστήριο ενέργειας. Πιο συγκεκριμένα, διασφαλίζει ότι η αποζημίωσή τους θα έχει μια μικρή μόνο διακύμανση γύρω από μια προσυμφωνημένη τιμή: την τιμή αναφοράς.
Ωστόσο, ακόμη και αυτό το μέτρο δεν επιβαρύνει τελικά τον καταναλωτή:
- Χαμηλότερη τιμή από άλλες τεχνολογίες. Η τιμή αναφοράς καθορίζεται με μειοδοτικό διαγωνισμό. Στο τέλος του 2019, η τιμή αναφοράς για τα νέα αιολικά πάρκα ήταν 57,74 €/MWh και ήταν σαφώς χαμηλότερη από το μέσο κόστος ηλεκτροπαραγωγής των υπολοίπων τεχνολογιών στη χώρα. Αν ένα αιολικό πάρκο δεν επιλεγεί στον διαγωνισμό, μπορεί να κατασκευαστεί και να λειτουργεί συμμετέχοντας στην αγορά, χωρίς όμως την προστασία της Σύμβασης Διαφορικής Προσαύξησης.
- Κανόνες αγοράς. Όταν η τιμή αγοράς όπως διαμορφώνεται στο ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας είναι μεγαλύτερη, τα αιολικά πάρκα επιστρέφουν το υπερβάλλον ποσό.
Από νομικής άποψης, η προστασία που απολαμβάνουν τα αιολικά πάρκα από τις διακυμάνσεις της Οριακής Τιμής Συστήματος, δηλαδή της τιμής της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρισμού στο χρηματιστήριο ενέργειας, θεωρείται κρατική ενίσχυση και παρέχεται ύστερα από έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
«Γι’ αυτό δημιουργείται σύγχυση καθώς και η λανθασμένη εντύπωση ότι τα αιολικά πάρκα απολαμβάνουν υπερβολικά προνόμια» όπως αναφέρει το έντυπο της ΕΛΕΤΑΕΝ.
Ποια προνόμια ίσχυαν παλαιότερα
Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 είχε διαπιστωθεί η ανάγκη να θεσπιστούν πολιτικές ενίσχυσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, αναφέρει η Ένωση.
Οι συγκεκριμένες πολιτικές είχαν τα εξής χαρακτηριστικά:
- Συνέβαλλαν στην εμπορική ωρίμανση και τη βελτίωση της οικονομικότητας των ΑΠΕ.
- Προστάτευαν τις ΑΠΕ από τον αθέμιτο ανταγωνισμό των ορυκτών καυσίμων, τα οποία λαμβάνουν ακόμη και σήμερα υψηλές επιδοτήσεις.
Καθώς ωρίμαζε η αιολική τεχνολογία, υπήρξε σταδιακή άρση αυτών των πολιτικών. Πιο συγκεκριμένα, είχαν εφαρμοστεί οι ακόλουθες πολιτικές, οι οποίες έχουν πλέον αρθεί στο σύνολό τους:
- Υποχρέωση για κατά προτεραιότητα απορρόφηση της παραγόμενης ενέργειας από τους διαχειριστές των δικτύων ή αλλιώς προτεραιότητα στην κατανομή φορτίου. Καταργήθηκε στις 4/7/2019 με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2019/943 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.
- Σταθερή και εγγυημένη τιμή πώλησης της ενέργειας (Feed In Tariff). Καταργήθηκε από το 2016.
- Επιδότηση του κόστους κατασκευής. Το κόστος κατασκευής αιολικών πάρκων έχει πάψει να είναι επιλέξιμο για επιδότηση από το 2013.
Διαβάστε επίσης
Μύθος 1ος: Δεν συγκρίνεται η απόδοση των ανεμογεννητριών με την απόδοση των θερμοηλεκτρικών σταθμών
Μύθος 2ος: Οι ανεμογεννήτριες παράγουν ακριβό ηλεκτρισμό
Μύθος 3ος: Οι ανεμογεννήτριες αυξάνουν το συνολικό κόστος για τον καταναλωτή
Μύθος 4ος: Οι ανεμογεννήτριες παράγουν ασταθή ηλεκτρισμό, δεν είναι αξιόπιστες και αυτό αυξάνει το κόστος
Μύθος 5ος: Η αιολική ενέργεια επιδοτείται υπερβολικά
Μύθος 6ος: «Το ΕΤΜΕΑΡ δεν είναι επιδότηση των αιολικών πάρκων που πληρώνουν οι καταναλωτές»
