Του Δρος Γιώργου Ξηρογιάννη
Το διαδίκτυο των μηχανών (internet oft hings – IoT) είναι από τις πιο υποσχόμενες τεχνολογίες της 4ης βιομηχανικής εποχής. Με τον όροIoT αναφερόμαστε σε μηχανές που διασυνδέονται με αισθητήρες, επικοινωνούν με προηγμένο λογισμικό και αλληλοεπιδρούν με περιορισμένη ανθρώπινη παρέμβαση. Παραδείγματα εφαρμογών IoT συναντούμε σε βιομηχανικές μηχανές, συστήματα ελέγχου εγκαταστάσεων, δίκτυα επικοινωνιών και ενέργειας, μεταφορές, συσκευές υγείας ακόμα και σε φορητές συσκευές. Τα δεδομένα που διακινούνται μέσω ΙοΤ τροφοδοτούν εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης, τα οποία με τη σειρά τους εκτελούν ευφυείς λειτουργίες όπως συντονισμός της απόδοσης των διασυνδεδεμένων μηχανών, διόρθωση σφαλμάτων, προληπτική συντήρηση. Με λίγα λόγια, το IoT φέρνει σε επαφή το φυσικό με το ψηφιακό περιβάλλον με ελάχιστη ανθρώπινη παρέμβαση.
Η υιοθέτηση λύσεων ΙοΤ αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς παγκοσμίως μιας και δίνει σημαντική αξία στις επιχειρήσεις. Η παγκόσμια αγορά λύσεων ΙοΤ έχει ήδη ξεπεράσει το $1,5 τρισ. Μέχρι το 2030 αναμένεται να έχει αυξηθεί έως 8 φορές, ειδικά μετά την επέκταση των δικτύων 5G που διευκολύνουν την ανταλλαγή πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο. Στην Ελλάδα καταγράφουμε παραδείγματα τεχνολογιών αιχμής σε όλους τους μεγάλους βιομηχανικούς ομίλους, ακόμα και μέσα στην πανδημία. Όμως, η χρήση ΙοΤ περιορίζεται σε αυτές τις λίγες περιπτώσεις με αποτέλεσμα να μην διευρύνονται τα πλεονεκτήματα της 4ης βιομηχανικής επανάστασης σε άλλους κλάδους και εταιρικά μεγέθη.
Η πλειοψηφία των ελληνικών επιχειρήσεων έχει να διανύσει πολύ δρόμο. Έχοντας την 21η θέση στην ΕΕ στην υιοθέτηση τεχνολογιών αιχμής, το πρόβλημα δεν είναι μόνο ποσοτικό, αλλά και ποιοτικό. Οι ιδιωτικές επενδύσεις σε ψηφιακά συστήματα είναι εκτεταμένες στην Ελλάδα, έχοντας την 11η θέση στην ΕΕ ως ποσοστό του ΑΕΠ. Όμως οι επενδύσεις αυτές συνήθως εστιάζουν σε συστήματα προηγούμενης γενιάς. Ως αποτέλεσμα, η ψηφιακή ωριμότητα της πλειοψηφίας των επιχειρήσεων παραμένει χαμηλή (24η θέση). Ενδεικτικά, περίπου το 40% των επιχειρήσεων στις ανεπτυγμένες χώρες αξιοποιεί συστήματα τεχνητής νοημοσύνης και ΙοΤ. Στην Ελλάδα το ποσοστό αυτό είναι περίπου το μισό.
Οι μετρήσεις του Παρατηρητηρίου Ψηφιακού Μετασχηματισμού του ΣΕΒ επιβεβαιώνουν τα σημαντικά οφέλη που συνεπάγεται η αξιοποίηση λύσεων ΙοΤ στις ελληνικές επιχειρήσεις. Ενδεικτικά, βελτιώνεται έως 60% ο παραγωγικός χρόνος των μηχανημάτων και μειώνονται ως 10% οι δαπάνες συντήρησης. Επίσης, διπλασιάζεται η δυναμικότητα των οχημάτων μεταφοράς, ενώ μειώνεται ως 17% το μοναδιαίο κόστος διανομής.
Οι ίδιες όμως μετρήσεις επιβεβαιώνουν ότι η υιοθέτηση IoT δεν είναι ένα αμιγώς τεχνολογικό θέμα, μιας και ανοίγει το δρόμο για το μετασχηματισμό του μοντέλου λειτουργίας των επιχειρήσεων. Η διασύνδεση μηχανών εξασφαλίζει πλήρη ορατότητα των γραμμών παραγωγής, των δικτύων εφοδιασμού και κάθε είδους απομακρυσμένων συσκευών. Όμως αυτό από μόνο του δεν αρκεί. Η διοίκηση της επιχείρησης πρέπει να είναι έτοιμη να αξιοποιήσει τα δεδομένα αυτά για τη λήψη τεκμηριωμένων οικονομικών – εμπορικών –λειτουργικών αποφάσεων. Οι ευφυείς μηχανές μπορούν να βοηθήσουν την επιχείρηση να παραμείνει ευέλικτη αλλά πρώτα πρέπει να ανατραπούν στερεότυπα που οδηγούν σε αποφάσεις βάσει ενστίκτου και εμπειρίας παρά βάσει δεδομένων και τεκμηρίωσης.
* Ο Δρ. Γιώργος Ξηρογιάννης είναι Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής του ΣΕΒ
