Των: Δέσποινας Σαχπάζη, Αρχιτέκτονος Μηχανικού, Κωνσταντίνας Σαχπάζη, Πολιτικού Μηχανικού, και Δρ. Κώστα Σαχπάζη, Πολιτικού Μηχανικού, Καθηγητή της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας.
_____________________________ .. _____________________________
Εισαγωγή
Το Ενιαίο Μητρώο Ακινήτων (ERegistries) αποτελεί μία από τις πλέον καινοτόμες πρωτοβουλίες στον τομέα της διαχείρισης ακίνητης περιουσίας στην Ελλάδα. Βασίζεται στις διατάξεις του Ν.4495/2017, όπως τροποποιήθηκε με τους Ν.5167/2024 και Ν.5184/2025, και αποσκοπεί στη δημιουργία μιας ενιαίας ψηφιακής πλατφόρμας που θα διασυνδέει όλες τις βάσεις δεδομένων του κράτους. Το μητρώο θα προσφέρει άμεση και αξιόπιστη πληροφόρηση για κάθε ακίνητο, εξαλείφοντας τις χρονοβόρες και γραφειοκρατικές διαδικασίες.
Νομικό Πλαίσιο και Σκοπός
Η δημιουργία του Ενιαίου Μητρώου Ακινήτων επιδιώκει την πλήρη ψηφιοποίηση της διαχείρισης ακίνητης περιουσίας, ενοποιώντας πληροφορίες από το Κτηματολόγιο, τους Δήμους, την Εφορία και άλλους φορείς. Βασικός στόχος είναι η διευκόλυνση των πολιτών και των επαγγελματιών μέσω μιας κεντρικής, εύχρηστης πλατφόρμας, που θα λειτουργεί μέσω του gov.gr.
Ολοκλήρωση Κτηματογράφησης
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο του Ελληνικού Κτηματολογίου, η διαδικασία κτηματογράφησης βρίσκεται στο 60% όσον αφορά τις περαιωμένες μελέτες και στο 90% στις αναρτήσεις. Το νέο σύστημα θα καταστήσει το Κτηματολόγιο τον μοναδικό φορέα διαχείρισης των συναλλαγών ακίνητης περιουσίας, αντικαθιστώντας τα Υποθηκοφυλακεία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το Κτηματολογικό Γραφείο Αθηνών, όπου από τις 52.000 εκκρεμότητες που υπήρχαν, όλες έχουν εκκαθαριστεί, με αποτέλεσμα οι συναλλαγές να ολοκληρώνονται σε λίγες ημέρες, έναντι μηνών στο παρελθόν.
Στόχοι και Οφέλη
Η δημιουργία του Ενιαίου Μητρώου Ακινήτων στοχεύει στην εξάλειψη της γραφειοκρατίας, την ασφάλεια δικαίου και τη διαφάνεια στις συναλλαγές. Το σύστημα θα επιτρέπει στους πολίτες να παραχωρούν ψηφιακά πρόσβαση στα στοιχεία του ακινήτου τους μέσω του gov.gr, εξαλείφοντας την ανάγκη φυσικής παρουσίας και τη συγκέντρωση πολλών δικαιολογητικών.
Χαρακτηριστικά Παραδείγματα Εφαρμογής
- Μεταβίβαση Ακινήτου: Κατά την πώληση ενός διαμερίσματος, ο ιδιοκτήτης θα παραχωρεί ψηφιακά πρόσβαση στα στοιχεία ιδιοκτησίας μέσω του gov.gr, δίνοντας στον συμβολαιογράφο άμεση πρόσβαση στους τίτλους, τις πολεοδομικές εγκρίσεις και τις βεβαιώσεις μη αυθαιρεσίας. Αυτό θα επιταχύνει τη διαδικασία και θα διασφαλίσει την εγκυρότητα των εγγράφων.
- Έκδοση Οικοδομικής Άδειας: Κατά την ανέγερση νέας κατοικίας, ο μηχανικός θα έχει πρόσβαση στα γεωχωρικά δεδομένα, στα όρια του οικοπέδου και στις χρήσεις γης, αποφεύγοντας την αυτοπρόσωπη επίσκεψη σε πολλαπλές υπηρεσίες. Η ψηφιακή επαλήθευση των δεδομένων θα μειώσει σημαντικά τον χρόνο προετοιμασίας του φακέλου.
- Αλλαγή Χρήσης Ακινήτου: Για τη μετατροπή κατοικίας σε επαγγελματικό χώρο, το σύστημα θα ενημερώνει αυτόματα τη ΔΟΥ και τις δημοτικές υπηρεσίες, καταγράφοντας την αλλαγή στη βάση δεδομένων και παρέχοντας τα απαιτούμενα πιστοποιητικά.
- Στεγαστικά Δάνεια: Για την αίτηση στεγαστικού δανείου, ο πολίτης θα παραχωρεί προσωρινή ψηφιακή πρόσβαση στα στοιχεία του ακινήτου στην τράπεζα, διασφαλίζοντας την άμεση επαλήθευση τίτλων και ρυθμίσεων αυθαιρέτων.
- Διαχείριση Αυθαιρέτων: Σε περιπτώσεις νομιμοποίησης αυθαίρετων κατασκευών, τα ψηφιακά δεδομένα θα ενημερώνονται αυτόματα, εξαλείφοντας την ανάγκη εκ νέου υποβολής δικαιολογητικών σε διάφορες υπηρεσίες.
Στήριξη της Στεγαστικής Πολιτικής
Η ψηφιοποίηση των δεδομένων ακινήτων θα επιτρέψει την ταχύτερη έγκριση στεγαστικών δανείων, συμβάλλοντας στην εφαρμογή των προγραμμάτων “ΣΠΙΤΙ ΜΟΥ Ι” και “ΣΠΙΤΙ ΜΟΥ ΙΙ”. Οι τράπεζες θα έχουν άμεση πρόσβαση στα στοιχεία ακινήτου, διευκολύνοντας την εκταμίευση.
Συμπεράσματα
Η εισαγωγή του Ενιαίου Μητρώου Ακινήτων αποτελεί σημαντική πρόοδο στην πολεοδομική οργάνωση και την ασφάλεια δικαίου. Η ψηφιακή πρόσβαση στα δεδομένα θα διευκολύνει τους πολίτες και τους επαγγελματίες, εξασφαλίζοντας τη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα στις συναλλαγές.
Ο Δρ. Κώστας Σαχπάζης είναι Πολιτικός Μηχανικός, Καθηγητής της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας (www.uowm.gr και www.geodomisi.com, email: sachpazis@teemail.gr), η Δέσποινα Σαχπάζη είναι Αρχιτέκτων Μηχανικός, και η Κωνσταντίνα Σαχπάζη είναι Πολιτικός Μηχανικός
