«Το τελευταίο διάστημα -και- στο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης έχουμε δεχθεί πολλούς επισκέπτες, πολλές εταιρείες, οι οποίες έρχονται να ποντίσουν καλώδια, με στόχο να δημιουργήσουν data centers». Με αυτό τον τρόπο ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, περιέγραψε προ ημερών από το βήμα συνεδρίου τη μεγάλη κινητικότητα που εκδηλώνεται από εγχώριους και διεθνείς παίκτες για εγκατάσταση υποδομών data centers.
Μια κινητικότητα που έρχεται να εντείνει περαιτέρω η «σφήνα» της ΔΕΗ, η οποία εκτός από τις οπτικές ίνες, έχει ευρεία τηλεπικοινωνιακή ατζέντα, γνωστοποιώντας δια στόματος του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου, Γιώργου Στάσση, την πρόθεσή της να εγκαταστήσει κέντρα δεδομένων επί ελληνικού εδάφους.
Με την κίνηση αυτή η ΔΕΗ ρίχνει νερό στον μύλο της ελληνικής αγορά data centers, υποστηρίζοντας τη δυναμική της χώρας να μετεξελιχθεί σε ισχυρό περιφερειακό hub για την ανάπτυξη κέντρων δεδομένων στην ευρύτερη αγορά της ΝΑ Ευρώπης και των Βαλκανίων, φιλοδοξώντας να παίξει τον ρόλο της εναλλακτική «αποθήκης» της Μεσογείου για τον τεράστιο όγκο των δεδομένων που διακινούνται.
Βέβαια, τα σχέδια τόσο των εγχώριων εταιρειών όσο και διεθνών επενδυτών της αγοράς data centers, όπως η Microsoft, η Digital Realty, η Google, η Sparkle, η Amazon, δεν μπορεί παρά να έχουν και έναν σημαντικό αστερίσκο, που συνδέεται με τις τεράστιες ποσότητες της ενέργειας που απαιτούνται για τη λειτουργία τους.
Ανοίγει ο διάλογος για τη χωροθέτηση
«Θα πρέπει να δούμε πώς μπορούμε να σταθμίσουμε τη δημιουργία των data centers, αφoύ η Ελλάδα γίνεται ευρωπαϊκό hub, και πού θα τα χωροθετήσουμε. Διότι ήδη στην περιοχή πέριξ της Αττικής, Κορωπί, Λαυρεωτική, Μεσόγεια, ο ΔΕΔΔΗΕ έχει πλέον σημαντικά προβλήματα στο να μπορέσουν τα δίκτυα του να υποστηρίξουν αυτά τα πολύ μεγάλα ποσά ενέργειας» τόνισε σχετικά ο κ. Παπαστεργίου, κάνοντας λόγο για εθνική στρατηγική χωροθέτησης των data centers.
Μάλιστα, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, αναμένεται το αμέσως επόμενο διάστημα να ανοίξει κύκλο συζητήσεων με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς για ένα βιώσιμο σχεδιασμό της χωροθέτησης των data centers.
Το μπαράζ των επενδύσεων και ο ρόλος της ΔΕΗ
Η προσθήκη της ΔΕΗ στη μακρά λίστα των εγχώριων και διεθνών παικτών της αγοράς data centers προφανώς δημιουργεί νέα δεδομένα στην αγορά. Παρά την αρχική έκπληξη, όταν προ ημερών ο Γιώργος Στάσσης γνωστοποίησε την πρόθεση της ΔΕΗ να κάνει ντεμπούτο στον χώρο των data centers, παράγοντες της αγοράς χαρακτηρίζουν την κίνηση «λογική εξέλιξη».
Και αυτό γιατί, όπως εξηγούν, «κουμπώνει» με την επένδυση της ΔΕΗ για την ανάπτυξη ιδιόκτητου δικτύου οπικών ινών μέχρι το σπίτι (FTTH) και τη συμμετοχή της στον East Med Corridor, το υποθαλάσσιο καλωδιακό σύστημα οπτικών ινών που θα ενώσει τηλεπικοινωνιακά την Ασία με την Ευρώπη.
Ο σχεδιασμός της ΔΕΗ για τα data centers αν και δεν έχει -δημοσίως τουλάχιστον- διευκρινιστεί στις λεπτομέρειές του, προβλέπει τη συνεργασία της εταιρείας με έναν από τους πλέον γνωστούς παρόχους υπηρεσιών data centers στη Μέση Ανατολή, την Damac, με έδρα στο Ντουμπάι. Τα πλάνα της ΔΕΗ κάνουν λόγο για τη δημιουργία -σε πρώτη φάση- ενός data center, ισχύος 25 MW στην περιοχή της Αττικής, ένα από τα μεγαλύτερα που έχουν ανακοινωθεί μέχρι σήμερα.
Επί του παρόντος δεν κατέστη δυνατόν να διασταυρωθεί αν η επένδυση ΔΕΗ-Damac συνδέεται με την εκπεφρασμένη -ήδη από τον περασμένο Φεβρουάριο- πρόθεση των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων να επενδύσουν στη δημιουργία data centers στην Ελλάδα.
Έντονο το αραβικό ενδιαφέρον
Η Ελλάδα δείχνει να αποτελεί πλέον προτιμητέα χώρα για τη χωροθέτηση επενδύσεων σε data centers, με τους επενδυτές να μετακινούνται από παραδοσιακές αγορές σε νέες, ανερχόμενες και πολλά υποσχόμενες, όπως η χώρα μας. Τις ίδιες απόψεις φαίνεται να συμμερίζονται και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που έχουν εκδηλώσει την πρόθεση για γιγαντιαίες επενδύσεις σε data centers, μέγιστης συνολικής δυναμικότητας 500 ΜW.
Το ενδιαφέρον μάλιστα έχει πάρει τη μορφή μνημονίου, το οποίο υπέγραψαν στο Άμπου Ντάμπι ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, και ο υπουργός Επενδύσεων των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και CEO της ADQ, Mohamed Hassan Alsuwaidi.
Να σημειώσουμε μάλιστα ότι ήδη τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν υπογράψει αντίστοιχες συμφωνίες εκτός από την Ελλάδα και με το Αζερμπαϊτζάν, την Αίγυπτο, την Ινδία, την Ινδονησία, το Καζακστάν, την Κένυα, τη Μαλαισία και τις Φιλιππίνες. Όσον αφορά ειδικά την Ελλάδα, σύμφωνα με τον υφιστάμενο σχεδιασμό, οι επενδύσεις σε κέντρα δεδομένων θα συνδυαστούν με πρόσθετες επενδύσεις σε περισσότερα από δέκα υποθαλάσσια καλώδια, που διασυνδέουν κρίσιμους εσωτερικούς και διασυνοριακούς κόμβους μεταξύ Ευρώπης, Αφρικής και Ασίας.
Μετακίνηση προς Ελλάδα
«Οι επενδυτές σε data centers μετακινούνται σε νέες αγορές στόχους, όπως η Ελλάδα, η Ισπανία και η Πορτογαλία, όπου υπάρχει διαθεσιμότητα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ενώ οι τιμές στην αγορά του real estate παραμένουν σε λογικά επίπεδα» αναφέρει πρόσφατη μελέτη της Research and Markets, για την οποία πρώτο έγραψε το powergame.gr.
Σύμφωνα με τη μελέτη, στην ελληνική αγορά data centers αναμένονται ισχυροί ρυθμοί ανάπτυξης την επόμενη πενταετία: η έρευνα εκτιμά την αξία του ελληνικού οικοσυστήματος data centers στα 763,80 εκατ. δολ. με πρόβλεψη να φτάσει το 1,35 δισ. δολ. το 2029, κινούμενη με μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 9,9%, ενώ οι επενδύσεις που αναμένονται εκτιμώνται σε 1,2 δισ. δολ.
«Η στρατηγική θέση της Ελλάδας και η οικονομική σταθερότητα καθιστούν την ελληνική αγορά data center ελκυστικό προορισμό για επενδύσεις, προσελκύοντας σημαντικούς παγκόσμιους παίκτες όπως η Microsoft, η Google και η Digital Realty» αναφέρουν οι συντάκτες της εν λόγω έρευνας.
Η ψήφος της Sparkle και ο ρόλος της Κρήτης
Mια από τις πιο ηχηρές ψήφους εμπιστοσύνης στην ελληνική αγορά data centers είναι αυτή της ιταλικής Sparkle, από τους κορυφαίους παγκοσμίως παρόχους τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών διασύνδεσης, η οποία, έχοντας ήδη επενδύσει 80 εκατ.ευρώ μόνο σε υποδομές και δίκτυα στα 23 χρόνια της εν Ελλάδι παρουσίας της, ετοιμάζει νέα διπλή επενδυτική απόβαση στη χώρα.
Ο ιταλικός όμιλος, ο πρώτος που εγκατέστησε data center στην Ελλάδα (σ.σ. στη Μεταμόρφωση), το μακρινό 2001, βρίσκεται στη γραμμή εκκίνησης για την εγκατάσταση δεύτερου data center στα Χανιά, έχοντας ήδη ολοκληρώσει την κατασκευή ενός πρώτου, επίσης στην ίδια πόλη. Το πρώτο data center, δυναμικότητας 1 MW, έχει δημιουργηθεί στο πλαίσιο διεθνούς επένδυσης της Sparkle, ύψους 250 εκατ. ευρώ, που ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο και αφορά την προσαιγιάλωση του υποβρύχιου τηλεπικοινωνιακού καλωδίου BlueMed στην Κρήτη. Με την εν λόγω επένδυση η Ελλάδα καταλαμβάνει μια κορυφαία θέση στη Μεσόγειο, αποτελώντας το κέντρο μιας νέας ψηφιακής διαδρομής μεταφοράς δεδομένων μεταξύ Ευρώπης, Αφρικής, Μέσης Ανατολής και Ασίας.
Το δεύτερο data center στα Χανιά, για το οποίο η ιταλική εταιρεία βρίσκεται ήδη στο στάδιο της ανάθεσης του έργου, θα ενισχύσει έτι περαιτέρω τον ρόλο της Κρήτης ως κόμβου μεταφοράς δεδομένων στη ΝΑ Μεσόγειο. Η νέα επένδυση συνδέεται με την προσαιγιάλωση δεύτερου υποβρύχιου καλωδίου, στην Κρήτη, με την επωνυμία Green Med, το οποίο θα συνδέσει την Ιταλία με τα Δυτικά Βαλκάνια μέσω Ελλάδας. Η νέα επένδυση αναβαθμίζει τη γεωστρατηγική θέση της Κρήτης ως τηλεπικοινωνιακού κόμβου στα ΝΑ Μεσόγειο, καθώς πρακτικά δημιουργείται ένας νέος τηλεπικοινωνιακός διάδρομος από την Κρήτη μέσω της Αδριατικής προς την Ευρώπη.
Οι εν εξελίξει επενδύσεις
Ως ναυαρχίδα των σχετικών επενδύσεων λειτουργεί η επένδυση της Microsoft, ύψους περί το 1 δισ. δολ., η οποία βρίσκεται στο στάδιο των πρόδρομων εργασιών για την κατασκευή του πρώτου εκ των τριών συνολικά data centers σε Σπάτα και Κορωπί, που αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το 2027.
Εν τω μεταξύ, σε εξέλιξη βρίσκεται και το πλάνο της Google για την απόκτηση data center στην Ελλάδα, με στόχο το πρώτο να λειτουργήσει το 2025, αν και δεν έχει διευκρινιστεί αν η εταιρεία θα χτίσει νέα υποδομή ή θα αξιοποιήσει κάποια υφιστάμενη. Επίσης εν εξελίξει είναι τα πλάνα της Amazon Web Services (AWS), που έχει ανακοινώσει τη δημιουργία ενός local zone στην Αθήνα, το οποίο, αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία σύντομα.
Η επίσης αμερικανική Digital Realty, η οποία το 2020 ολοκλήρωσε την εξαγορά της ελληνικής Lamda Helix, διαθέτει τέσσερα ιδιόκτητα data centers στο Κορωπί, έχοντας ξεκινήσει τη διαδικασία να κατασκευάσει ένα ακόμη στην Κρήτη και ένα πέμπτο στην Αττική.
Επενδυτικές βλέψεις για την ελληνική αγορά data centers τρέφει η Γαλλία, με τη γαλλική Data4, ισχυρή ευρωπαϊκή δύναμη στην ανάπτυξη και τη διαχείριση κέντρων δεδομένων, να συστήνει θυγατρική στην Ελλάδα. Οι πληροφορίες συνδέουν την Data 4 Greece με τις επενδύσεις της Microsoft, με την εγκατάσταση data center στην Ελλάδα -εάν γίνει πράξη- να είναι η πρώτη σχετική υποδομή της γαλλικής εταιρείας στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης.
Εξίσου κινητική επενδυτικά είναι και η βορειοελλαδική Lancom, η οποία διαθέτει ήδη τρία data centers σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα και δουλεύει πάνω στην ανάπτυξη ενός ακόμη στην Κρήτη.
