Για το 2021 μετατίθεται η πλήρης ολοκλήρωση των έργων στον βασικό σιδηροδρομικό άξονα της χώρας, το τμήμα Αθήνα – Θεσσαλονίκη, παρότι είχαν καλλιεργηθεί προσδοκίες για ολοκλήρωση των έργων μέσα στο 2020.
Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, θα πρέπει να ολοκληρωθούν τα έργα σηματοδότησης, ETCS, ERTMS αλλά και να επιδιωχθεί το συντομότερο η ενεργοποίηση των συμβάσεων συντήρησης, χαρακτηρίζοντας μάλιστα την κατάσταση του δικτύου ανεπαρκή. Επιπρόσθετα θα πρέπει να προχωρήσει το σημαντικό έργο αναβάθμισης της υποδομής ΣΚΑ-Οινόη που θα επιτρέψει στα τρένα να κινούνται με ασφάλεια και αυξημένες ταχύτητες. Εδώ θα πρέπει να επισημανθεί ότι στις προθέσεις του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών Κώστα Καραμανλή είναι να προχωρήσει σε μακροχρόνιες συμβάσεις για τη συντήρηση του δικτύου.
Σημειώνεται ότι εκκρεμότητες υπάρχουν στα έργα που αφορούν κυρίως ηλεκτρομηχανολογικά συστήματα όπως η σηματοδότηση και το ETCS. Για τη σηματοδότηση υπάρχει αναμονή εδώ και αρκετούς μήνες. Έχει εγκριθεί η συμπληρωματική σύμβαση από το Ελεγκτικό Συνέδριο και αναμένεται η οριστική έγκριση της ΕΡΓΟΣΕ για την τεχνική λύση που έχει προταθεί προκειμένου να προχωρήσει στην υπογραφή της. Η κοινοπραξία που έχει αναλάβει τα έργα είναι η ΤΟΜΗ-ALSTOM η οποία θα έχει στη διάθεση της 18 μήνες από την ημέρα υπογραφής. Η εργολαβία αφορά όλο τον άξονα από την Αθήνα μέχρι τη Θεσσαλονίκη και μέχρι τον Προμαχώνα. Δεν αφορά το τμήμα Τιθορέα-Δομοκός που είναι έτοιμο και ήδη λειτουργεί (όντας τμήμα άλλης εργολαβίας).
Για το ETCS υπάρχουν δύο συμβάσεις. Η πρώτη, ενεργή από το 2004, αφορά την εγκατάσταση του συστήματος on board. Έχει παραδοθεί από την ΕΡΓΟΣΕ στη ΓΑΙΑΟΣΕ και αναμένεται η ολοκλήρωση της. Η δεύτερη σύμβαση, που υπογράφηκε το 2005, αφορά την εγκατάσταση στις γραμμές. Εδώ, πληροφορίες αναφέρουν πως πιθανότερο σενάριο είναι η ολοκλήρωση των έργων εντός του 2020 καθώς απομένει η ολοκλήρωση κάποιων μικρών τμημάτων.
Έργο Σκα – Οινόη
Το έργο αυτό δεν εντάσσεται στο χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης μέχρι το 2021, αλλά είναι ένα απολύτως απαραίτητο έργο. Στο τμήμα αυτό έχουν παρατηρηθεί προβλήματα στην υποδομή (κάτω από τις γραμμές) που κάνει σχεδόν αδύνατη τη δυνατότητα διέλευσης τρένων με μεγάλο βάρος, ενώ έχει έντονες κλίσεις που απαγορεύουν τις μεγάλες ταχύτητες. Σε αυτή τη χρονική φάση το έργο είναι σε μελέτες. Με την ωρίμανσή του και τη σύνταξη των τευχών δημοπράτησης το έργο θα τεθεί σε διαγωνισμό. Η χρηματοδότησή του είναι εξασφαλισμένη από το ΕΣΠΑ 2014-2020 μέσω του Ε.Π. ΥΜΕΠΕΡΑΑ.
Επιπρόσθετα θα πρέπει να αναφέρουμε ότι προβλήματα στην εκτέλεση των δρομολογίων από-προς Αθήνα προκαλεί και το έργο υπογειοποίησης στα Σεπόλια. Πλέον το δίκτυο για ένα τμήμα 3 χλμ. είναι σε μία γραμμή για την εξυπηρέτηση όλων των τρένων. Αυτή η στένωση αναμένεται να διαρκέσει περίπου 2 έτη. Μετά θα υπάρχει ένας διπλός υπόγειος διάδρομος και σταδιακά μέχρι το 2024, τετραπλός που θα είναι ικανός να εξυπηρετεί επαρκώς όλα τα δρομολόγια και τη μελλοντική αναμενόμενη αύξησή τους.
Τέλος το μοντέλο που δείχνει να προκρίνεται για τη συντήρηση του δικτύου είναι το βρετανικό, με πολυετή συμβόλαια. Ειδικά καταγραφικά τρένα (τα λεγόμενα flying banana trains) θα «σαρώνουν» το δίκτυο κάθε 2-3 μήνες και θα καταγράφουν τριβές, φθορές και τυχόν ρήγματα στην υποδομή (ειδικά τη συμπεριφορά των σκύρων) κ.α.
Στη συνέχεια συμφωνείται η διαδικασία αποκατάστασης των ευρημάτων και προχωρούν οι αντίστοιχες εργασίες. Ουσιαστικά έχοντας καταγεγραμμένο όλο το δίκτυο και τις προδιαγραφές του, αυτό θα γίνεται με πολύ απλό τρόπο, καθώς ο εργολάβος θα γνωρίζει εκ των προτέρων τι πρέπει να κάνει σε κάθε περίπτωση.
Επιπλέον, το καταγραφικό αυτό τρένο θα μπορεί να λειτουργεί και προληπτικά δηλαδή αν εντοπιστεί μία μικρο-φθορά η οποία όμως δύναται να εξελιχθεί σε κάτι πιο σοβαρό, θα μπορεί να γίνει η αποκατάσταση πολύ πιο σύντομα, γλιτώνοντας χρήματα και το κυριότερο αυξάνοντας στο μάξιμουμ την ασφάλεια.
Το συγκεκριμένο μοντέλο θεωρείται σύγχρονο και ταυτόχρονα οικονομικό καθώς στη Βρετανία όπου εφαρμόζεται τυγχάνει μεγάλης αποδοχής λόγω της μείωσης κατά δεκάδες εκατομμύρια λίρες σε έξοδα συντήρησης κάθε χρόνο.
Όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, το πιο πιθανό είναι να επιχειρηθεί ένα συμβόλαιο επιπέδου υπηρεσιών (SLA Agreement), όπου βάσει των προδιαγραφών που θα τεθούν από την Αναθέτουσα Αρχή, δηλαδή τον ΟΣΕ, θα αποφασιστεί ένα επίπεδο υπηρεσιών και θα υποβάλλεται ένα πρόγραμμα συντήρησης, το όποιο θα εκτελείται όπως αναφέρθηκε παραπάνω.
