Στις 10 Σεπτεμβρίου ολοκληρώνεται ο ελληνικός διαγωνισμός για τις νέες παραχωρήσεις έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων, σε μια συγκυρία που το ενδιαφέρον για την περιοχή κορυφώνεται.
Εκτός από την Chevron, πηγές αναφέρουν ότι και η BP και η ιταλική ENI έχουν επισκεφτεί τα Data rooms που έχει καταρτίσει η ΕΔΕΥΕΠ για τις περιοχές της Κρήτης και του Ιονίου και λέγεται ότι βρίσκονται μάλιστα στο στάδιο των διαπραγματεύσεων.
Το σύνολο των πέντε εφαπτόμενων οικοπέδων – δύο της ExxonMobil που της έχουν παραχωρηθεί σε κοινοπραξία με την Helleniq Energy και τα τρία νέα που διεκδικεί η Chevron – δημιουργούν ένα συνεχόμενο πεδίο για έρευνες υδρογονανθράκων, μιας έκτασης που φτάνει τα 81.655 τετραγωνικά χιλιόμετρα (35.655 τ.χλμ. στα οποία έχει αναπτύξει ερευνητική δραστηριότητα η ExxonMobil και 46.000 τ.χλμ. που έχουν προσελκύσει το κατ’ αρχήν ενδιαφέρον της Chevron), αυξάνοντας σημαντικά τις πιθανότητες εντοπισμού κοιτασμάτων.
Ο διεθνής διαγωνισμός για τις παραχωρήσεις των τριών νέων περιοχών διεξάγεται σε μια περίοδο ισχυρού ανταγωνισμού μεταξύ των μεγάλων πολυεθνικών του πετρελαίου που δραστηριοποιούνται ήδη στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και στοχεύουν στην περαιτέρω ενίσχυση της θέσης τους. Αυτό αξιολογείται ως ένα πολύ θετικό momentum για τον διαγωνισμό που διεξάγει η χώρα.
Στο επίκεντρο η Ανατολική Μεσόγειος
Η Ανατολική Μεσόγειος καθίσταται ολοένα και πιο κρίσιμη για τους μεγάλους παίκτες της παγκόσμιας αγοράς φυσικού αερίου, όπως η Chevron και η ExxonMobil, δύο από τις κορυφαίες αμερικανικές πετρελαϊκές εταιρείες. Αυτές επιστρέφουν με δυναμισμό στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, υπογράφοντας σημαντικές συμφωνίες που εκτείνονται από την Κρήτη μέχρι τη Λιβύη και το Ισραήλ.
Η επιστροφή και η ενίσχυση της παρουσίας αυτών των δύο αμερικανικών κολοσσών στην Ανατολική Μεσόγειο σηματοδοτεί μια νέα φάση ενεργειακής κινητικότητας και συνεργασιών, που μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την ενεργειακή γεωπολιτική ισορροπία στην ευρύτερη περιοχή.
Την περασμένη εβδομάδα σημειώθηκαν δύο ιδιαίτερα σημαντικά γεγονότα: η Chevron και οι συνεργάτες της στο κοίτασμα Leviathan, στα ανοιχτά του Ισραήλ, υπέγραψαν μια κρίσιμη συμφωνία, ενώ η ExxonMobil ανακοίνωσε την επιστροφή της στη Λιβύη, μετά από μια δεκαετία απουσίας.
Η Chevron, σε πρόσφατη δήλωσή της στο «Βήμα της Κυριακής», τόνισε τη στρατηγική σημασία τόσο των ελληνικών υδρογονανθράκων όσο και, γενικότερα, των κοιτασμάτων φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου. Όπως επισημαίνει, η περιοχή αποτελεί «ουσιαστικό μέρος του μέλλοντός μας και βασική προτεραιότητα». Η εταιρεία επιβεβαιώνει έτσι την ισχυρή της παρουσία στην περιοχή και το γεωλογικό ενδιαφέρον για τα πιθανά κοιτάσματα φυσικού αερίου. Επιπλέον, με την υποβολή μη δεσμευτικού ενδιαφέροντος για τρία θαλάσσια blocks στο Ιόνιο και την Κρήτη, αφήνει να εννοηθεί την πρόθεσή της να συμμετάσχει στον διεθνή διαγωνισμό που έχει προκηρύξει η Ελλάδα.
Το παράδειγμα του Leviathan
Η εταιρεία NewMed Energy, εισηγμένη στο χρηματιστήριο του Τελ Αβίβ και σημαντικός εταίρος στο κοίτασμα Leviathan, ανακοίνωσε την Πέμπτη συμφωνία ύψους 35 δισ. δολαρίων, η οποία καλύπτει την εξαγωγή περίπου 130 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου μεταξύ 2026 και 2040 ή μέχρι να εκπληρωθούν οι συμβατικές υποχρεώσεις.
Το Leviathan ξεκίνησε την εξαγωγή φυσικού αερίου προς την Αίγυπτο τον Ιανουάριο του 2020 και σήμερα προμηθεύει ετησίως 4,53 δισ. κυβικά μέτρα στην Blue Ocean, ως μέρος μιας ευρύτερης συμφωνίας που φτάνει τα 59,47 δισ. κυβικά μέτρα. Η τρέχουσα σύμβαση λήγει στις αρχές της δεκαετίας του 2030 και θα αντικατασταθεί από τη νέα συμφωνία, η οποία προβλέπει δύο φάσεις: η πρώτη για 19,82 δισ. κυβικά μέτρα και η δεύτερη για 109,87 δισ.
Νέες επενδύσεις σε υποδομές
Το πρώτο στάδιο της νέας συμφωνίας αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή το πρώτο εξάμηνο του 2026, με την εγκατάσταση τρίτου υποθαλάσσιου αγωγού, που θα αυξήσει την παραγωγή σε πάνω από 14,16 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως. Παράλληλα, θα κατασκευαστεί νέος υπεράκτιος αγωγός μεταξύ Ασντόντ και Ασκελόν, ενισχύοντας την ικανότητα μεταφοράς φυσικού αερίου προς την Αίγυπτο κατά 1,98 δισ. κυβικά μέτρα επιπλέον.
Το δεύτερο στάδιο αναμένεται να ενεργοποιηθεί μετά την ολοκλήρωση της επέκτασης του Leviathan, γνωστής και ως Φάση 1Β.
Επιπλέον, στο Ισραήλ, η κρατική εταιρεία κοινής ωφέλειας σχεδιάζει την κατασκευή νέου αγωγού προς τη Νιτζάνα, που θα αυξήσει τη μεταφορική ικανότητα εξαγωγών προς την Αίγυπτο. Η τελευταία αυτή συμφωνία με την Blue Ocean θα ανεβάσει τις συνολικές ετήσιες πωλήσεις φυσικού αερίου του Leviathan στην Αίγυπτο στα 11,89 δισ. κυβικά μέτρα.
Σχολιάζοντας τη συμφωνία, ο διευθύνων σύμβουλος της NewMed Energy, Γιόσι Άμπου, ανέφερε πως πρόκειται για την πιο στρατηγικά σημαντική συμφωνία εξαγωγών στην ιστορία της Ανατολικής Μεσογείου, ενισχύοντας παράλληλα τον ρόλο της Αιγύπτου ως βασικού ενεργειακού κόμβου στην περιοχή.
Η επιστροφή της ExxonMobil στη Λιβύη
Μετά από δέκα χρόνια διακοπής δραστηριοτήτων λόγω προβλημάτων ασφάλειας, η ExxonMobil επιστρέφει δυναμικά στη Λιβύη. Η Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου της χώρας (NOC) υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας με την αμερικανική πετρελαϊκή εταιρεία για την εκτέλεση εκτενών γεωλογικών και γεωφυσικών μελετών σε τέσσερα υπεράκτια οικόπεδα βορειοδυτικά της χώρας και στη λεκάνη της Σύρτης.
Η συμφωνία αυτή ανοίγει τον δρόμο για την επανέναρξη της συνεργασίας μεταξύ NOC και ExxonMobil και την επανεκκίνηση των δραστηριοτήτων της εταιρείας στη Λιβύη. Ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της NOC, Μασούντ Σουλεμάν, τόνισε τη σημασία της συνεργασίας με μεγάλες αμερικανικές ενεργειακές εταιρείες και εξέφρασε την αισιοδοξία του για θετικά αποτελέσματα, υπογραμμίζοντας ότι οι νέοι συμβατικοί όροι είναι πιο ευνοϊκοί και αντανακλούν τις παγκόσμιες εξελίξεις στον ενεργειακό τομέα.
Νέος γύρος προσφορών
Η ExxonMobil είναι μία από τις εταιρείες που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για τον νέο γύρο δημοσίων προσφορών της NOC, που αφορά 22 υπεράκτια και χερσαία οικόπεδα. Η κίνηση αυτή θεωρείται από ειδικούς ως στρατηγική, ενταγμένη στην ευρύτερη τάση επιστροφής μεγάλων διεθνών πετρελαϊκών εταιρειών στη Λιβύη, επιδιώκοντας να εκμεταλλευτούν τις βελτιωμένες συνθήκες στην περιοχή.
