Οι πολιτικές πρόληψης, οι νέες τεχνολογίες και ο ρόλος της κοινωνίας των πολιτών σε θέματα πυρκαγιών υπαίθρου και πλημμύρες, αποτέλεσαν τα σημεία αιχμής ημερίδας με θέμα «Φυσικές Καταστροφές – Από την Πρόληψη ως την διαχείριση» που συνδιοργάνωσαν το ΤΕΕ/ΤΚΜ, ο ΣΜΕΔΕΚΕΜ και το ΓΕΩΤΕΕ/ΚΜ.
Καλωσορίζοντας τους συμμετέχοντες, ο πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΚΜ κ. Πάρις Μπίλλιας, υπογράμμισε μεταξύ άλλων, πως είναι πλέον επιτακτική η χρήση των νέων τεχνολογιών στην αντιμετώπιση και κυρίως στην πρόληψη του κινδύνου φυσικών καταστροφών, υπογραμμίζοντας ότι ο προληπτικός σχεδιασμός έχει αξία όταν υλοποιείται εγκαίρως: «Το ζήτημα είναι διεπιστημονικό, γι` αυτό άλλωστε και προχωρήσαμε στη συγκεκριμένη εκδήλωση σε συνεργασία με το ΓΕΩΤΕΕ. Σε κάθε περίπτωση, αυτό που προέχει από την πλευρά της Πολιτείας είναι η αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας στην εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, όσον αφορά καθαρισμούς ρεμάτων, αντιπλημμυρικά έργα, κ.α. Διότι ως γνωστόν, η πρόληψη είναι και πιο αποτελεσματική, αλλά τελικά, και λιγότερο κοστοβόρα από τη θεραπεία των «πληγών» που προκαλούν οι φυσικές καταστροφές.»
Ο Πρόεδρος του ΓΕΩΤΕΕ/ΚΜ κ. Αθανάσιος Σαρόπουλος, επισήμανε: «Η κλιματική αλλαγή δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως άλλοθι από τους πολιτικούς παράγοντες -και αυτό βέβαια δεν αφορά μόνο στην Ελλάδα- διότι το πρόβλημα είναι γνωστό εδώ και δεκαετίες, χωρίς η γνώση αυτή να μεταφραστεί σε ουσιαστικές προληπτικές δράσεις. Από τότε που ήμουν ακόμα σπουδαστής, ξέραμε πως η άνοδος της μέσης θερμοκρασίας παγκοσμίως κατά μισό ή έναν βαθμό, μπορεί να μην μοιάζει σημαντική ως αίσθηση ζέστης, αλλά συσσωρεύει μια τεράστια ισχύ ενέργειας έτοιμης να εκδηλωθεί με ακραία φυσικά φαινόμενα.»
Η Πρόεδρος του ΣΜΕΔΕΚΕΜ κ. Μαρία Γρηγοριάδου σημείωσε: «Ο σύλλογος μας επειδή είναι διεπιστημονικός, όπως πρότεινε τη διοργάνωση της συγκεκριμένης εκδήλωσης, έτσι θα προσπαθεί και στο μέλλον, να συνεργάζεται με το ΤΕΕ/ΤΚΜ και το ΓΕΩΤΕΕ/ΚΜ σε ζητήματα που απαιτούν τη συνδρομή και σύμπραξη διαφόρων ειδικοτήτων. Καλό θα ήταν βέβαια και στο μέλλον θα το επιδιώξουμε, να έχει συμμετοχή σε τέτοιες εκδηλώσεις και η ΠΕΔ Κεντρικής Μακεδονίας, αφού οι Δήμοι είναι αυτοί που κατά κύριο λόγο καλούνται να εφαρμόσουν τις προτάσεις που διατυπώνονται.»
Εκ μέρους του Περιφερειάρχη κ. Απόστολου ΤΖιτζικώστα, την εκδήλωση χαιρέτισε ο Αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού κ. Αλέξανδρος Θάνος, ο οποίος υπογράμμισε πως η ΠΚΜ είναι πάντα έτοιμη να αξιοποιήσει τα πορίσματα αντίστοιχων επιστημονικών πρωτοβουλιών, γι` αυτό και είναι αποτελεσματική στις προσπάθειές της, τόσο για την πρόληψη, όσο και για την αντιμετώπιση ακραίων φαινομένων.
Ομιλητές της εκδήλωσης ήταν οι:
- Στέργιος Διαμαντόπουλος, Δασολόγος Α.Π.Θ, Όμικρον ΑΕ, μέλος ΣΜΕΔΕΚΕΜ
- Δημήτριος Τσατσούλας, Δρ Πολιτικόs Μηχανικόs, Υποστράτηγos Π.Σ. ε.α.
- Αναστασία Στεργιάδου, Αν. Καθηγήτρια Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος Α.Π.Θ. και Γεν. Γραμ. ΔΕ ΓΕΩΤΕΕ Κεντρικής Μακεδονίας
- Θωμάς Καταγής, Δασολόγος, PhD, ειδικός σε θέματα τηλεπισκόπισης και ΓΣΠ, μέλος του Εργαστηρίου Δασικής Διαχειριστικής και Τηλεπισκόπησης, Α.Π.Θ.
- Μάριος Βαφειάδης, Καθηγητής, Τομέα Υδραυλικής και Τεχνικής Περιβάλλοντος Τμ. Πολιτικών Μηχανικών Α.Π.Θ.
- Στέφανος Στεφανίδης, Δασολόγος – Περιβαλλοντολόγος, PhD, Μέλος ΔΕ ΓΕΩΤΕΕ Κεντρικής Μακεδονίας
- Άνθιμος Σπυρίδης, Δρ. Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός, MSc, PhD, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της μελετητικής εταιρείας ΥΕΤΟΣ Α.Ε.
- Ζήσης Μάλλιος, Επικ. Καθηγητής, Τομέα Υδραυλικής και Τεχνικής Περιβάλλοντος Α.Π.Θ.
- Ελένη Αδαμοπούλου, Γεωπόνος MSc, Προϊστ. Δ/νσης Περιβάλλοντος και Πρασίνου Δήμου Θέρμης
- Χαράλαμπος Στεργιάδης, Δασολόγος-Περιβαλλοντολόγος, MSc, PhD, Προϊστ. Αυτοτελούς Δ/νσης Πολιτικής Προστασίας, Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας
- Κων/νος Κοκολάκης, Πολιτικός Μηχανικός ΤΕ, Πρ. Δ/ντής Πολιτικής Προστασίας Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας – Θράκης.
Μεταξύ άλλων οι ομιλητές τόνισαν τα εξής:
- Τα τελευταία χρόνια στην χώρα μας τα θύματα από την εκδήλωση πλημμυρικών φαινομένων έχουν πολλαπλασιαστεί (Θέρμη, Ρόδος, Μάνδρα Αττικής), με τον τρόπο και τη διαδικασία κίνησης του απορρέοντος νερού να εξαρτάται τόσο από από φυσικούς (κλίμα, ανάγλυφο, βλάστηση, γεωλογικό υπόβαθρο) όσο και από ανθρωπογενείς παράγοντες (δασικές πυρκαγιές, εκχερσώσεις, καταπατήσεις κοιτών, ακατάλληλα τεχνικά έργα κλπ.).
- Αποτελεί κρίσιμη ανάγκη, η σύνταξη ενός ολοκληρωμένου Σχεδίου Διαχείρισης Πλημμύρας, για την ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης και η συμμόρφωση με αυτό των εκπονούμενων μελετών και των προγραμματισμένων έργων, με έμφαση στο επικαιροποιημένο master plan των αντιπλημμυρικών έργων του νομού.
- Η κλιματική αλλαγή, οι ανακατατάξεις χρήσεων γης, η εγκατάλειψη της συστηματικής διαχείρισης των δασών και η εμφάνιση ζωνών μίξης κατοικίας δάσους, δημιουργούν έναν εκρηκτικό συνδυασμό για την κλιμάκωση των επιπτώσεων από πυρκαγιές υπαίθρου, με συνέπειες δραματικές για το περιβάλλον, την οικονομία και την κοινωνία.
- Η Νότια Ευρώπη είναι από τις πιο ευάλωτες περιοχές σε ότι αφορά στις επιπτώσεις της ανθρωπογενούς συνιστώσας της κλιματικής αλλαγής.
- Μία ολοκληρωμένη προσέγγιση αντιμετώπισης του προβλήματος πρέπει να παρεμβαίνει ολοκληρωμένα στο τρίπτυχο: Πρόληψη – Καταστολή – Αποκατάσταση.
- Η αύξηση της ποικιλότητας σε όλα τα επίπεδα του οικοσυστήματος (γένους, είδους, κοινότητας και τοπίου) είναι ο πιο κατάλληλος τρόπος για το οικοσύστημα έτσι ώστε αυτό να γίνεται πιο σταθερό και ανθεκτικό σε εξωγενείς παράγοντες.
- Η θεσμοθέτηση, σύνταξη και εφαρμογή Εθνικού Σχεδίου πρόληψης πυρκαγιών Υπαίθρου μαζί με τα ειδικά σχέδια τοπικού η περιφερειακού χαρακτήρα προστασίας από πυρκαγιές κυρίως στις ζώνες μίξης Δάσους-κατοικίας, αποτελούν επίσης επιτακτική ανάγκη. Η ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών και των δεδομένων παρατήρησης γης είναι «μονόδρομος» για την ορθολογικότερη αντιμετώπιση των πυρκαγιών υπαίθρου.
- Η αξιοποίηση των δορυφορικών συστημάτων Παρατήρησης Γης τις τελευταίες δεκαετίες έχει συμβάλει στη συστηματική και αξιόπιστη παρακολούθηση οικοσυστημάτων ευάλωτων σε φαινόμενα πυρκαγιών σε τοπική, εθνική και παγκόσμια κλίμακα. Η άμεση πρόσβαση μάλιστα σε ψηφιακές βάσεις γεωχωρικών πληροφοριών σε συνδυασμό με την ταχεία ανάπτυξη προηγμένων τεχνολογιών για τη χωρο-χρονική ανάλυση μεγάλου όγκου δεδομένων προωθούν νέες προσεγγίσεις στη διαχείριση των δασικών πυρκαγιών.
- Τα τελευταία χρόνια επίσης, προωθούνται πρωτοβουλίες σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο που αποσκοπούν στην εδραίωση διεθνών προδιαγραφών σχετικών τόσο με τις μεθοδολογίες παραγωγής όσο και με την ακρίβεια των παραγόμενων χαρτογραφικών προϊόντων που υποστηρίζουν τη διαχείριση των δασικών πυρκαγιών.
- Στο πεδίο της αποκατάστασης, μοντέλο σωστής διαχείρισης, προς όλες τις Περιφέρειες της χώρας, μπορεί να αποτελέσει ο τρόπος με τον οποίο χειρίστηκε η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας την πληρωμή δαπανών για έργα έκτακτης ανάγκης μετά από φυσικές καταστροφές, όπως συνέβη τον Σεπτέμβριο του 2016 στον Δ. Θερμαϊκού.
