Του Δημήτρη Κατσαγάνη
Μπαράζ έξι αναδρομικών και αυξήσεων περιμένουν όλους τους συνταξιούχους της χώρας έως το τέλος του έτος.
Καταρχάς, έως τέλος του Αυγούστου έχει δεσμευθεί η κυβέρνηση πως θα έχει ολοκληρωθεί η απονομή όλων των ληξιπρόθεσμων εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης, δηλαδή για τα έτη 2019, 2020 και 2021, σε ο,τι αφορά τους συνταξιούχους με ένα ταμείο ασφάλισης και διαδοχική ασφάλιση. Μαζί θα δοθούν αναδρομικά, ανάλογα με το χρόνο αναμονής (από το μήνα υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης έως και ένα μήνα πριν το μήνα καταβολής της σύνταξης).
Αμέσως μετά, το Φθινόπωρο του τρέχοντος έτους, ο e- ΕΦΚΑ θα πατήσει “γκάζι” για τις εκκρεμείς επικουρικές συντάξεις, μαζί και τα αναδρομικά τους.
Έως το Δεκέμβριο του τρέχοντος έτους, με ανακοίνωση του e- ΕΦΚΑ έχει εξαγείλλει πως θα έχει γίνει η εκκαθάριση όλων των των εκκρεμών αιτήσεων παράλληλης ασφάλισης και στο μεταξύ θα “τρέχει” η απονομή τους μαζί με τα αναδρομικά τους.
Επίσης, το Δεκέμβριο, θα δοθούν οι αυξήσεις σε όλους τους συνταξιούοχους, καθώς από 1η Ιανουαρίου 2023 (σ.σ. οι συντάξεις Ιανουαρίου του 2023 θα καταβληθούν πριν τις διακοπές των Χριστουγέννων) “ξεπαγώνουν” οι ονομαστικές αναπροσαρμογές στις συντάξεις με βάση το ΑΕΠ και τον πληθωρισμό.
Εξάλλου, τον ίδιο μήνα (σ.σ. Δεκέμβριο του 2022) θα φανούν στην τσέπη των συνταξιούχων με ετήσιο εισόδημα πάνω από 12.000 ευρώ, οι θετικές συνέπειες από την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης, την οποία εξήγγειλε ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, κος Κυριάκος Μητσοτάκης την περασμένη εβδομάδα.
Τέλος, όσοι συνταξιούχοι προσέφυγαν στη δικαιοσύνη έως τα τέλη Ιουλίου 2020 για την επιστροφή των περικοπών των επικουρικών συντάξεων και των δώρων την περίοδο μεταξύ Ιουνίου 2015 – Μαΐου 2016 (βάσει της μνημονιακής νομοθεσίας του 2011-12), καθώς δικαιώθηκαν πρόσφατα από το ΣτΕ θα λάβουν τα αναδρομικά τους.
Πιο αναλυτικά:
1. Εκκρεμείς συντάξεις από ένα ταμείο και διαδοχική ασφάλισης
Σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr αυτή τη στιγμή εκκρεμούν μόλις 67.000 ληξιπρόθεσμες αιτήσεις συνταξιοδότησης, ενώ έως τέλος του τρέχοντος μηνός θα δοθούν επιπλέον 30.000-35.000 νέες οριστικές συντάξεις.
Συνολικά, για όλο το έτος, αναμένεται να δοθούν 300.000 νέες κύριες συντάξεις, κάτι που θα αποτελεί ιστορικό ρεκόρ για τα Ταμεία. Ήδη το α’ πεντάμηνο του 2022 έχουν εκδοθεί σχεδόν τόσες συντάξεις όσες ολόκληρο το 2019. Σημειώνεται πως το 2021 δόθηκαν 225.000 νέες συντάξεις, το 2020 καταβλήθηκαν 163.000 και το 2019 δόθηκαν 123.000.
Πλέον δεν υπάρχει καμία εκκρεμής αίτηση για την περίοδο 2016-2018.
Μόλις το 1,5% των εκκρεμών αιτήσεων για το 2019 έχει μείνει και αυτό θα εξοφληθεί εντός του τρέχοντος μηνός. Επίσης έχει μείνει το 9% των αιτήσεων του 2020 και το 22% των εκκρεμών συντάξεων του 2021.
Αυτές οι αιτήσεις θα εξοφληθούν εντός του διμήνου Ιουλίου-Αυγούστου. Συνολικά, σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr τον Ιούνιο-Ιούλιο θα δοθούν 100 εκατ. ευρώ σε αναδρομικά και επιπλέον 68 εκατ. ευρώ τον Αύγουστο.
2. Εκκρεμείς επικουρικές συντάξεις
Αμέσως μόλις κλείσει αποφασιστικά, το μέτωπο των εκκρεμών αιτήσεων κύριας σύνταξης (ενός ταμείου, διαδοχικής και παράλληλης ασφάλισης), ο e-ΕΦΚΑ δώσει έμφαση στη δραστική μείωση και των εκκρεμών επικουρικής ασφάλισης. Καταρχάς και μόνο ο εκμηδενισμός των 90.000 εκκρεμών κύριων συντάξεων δίνει ώθηση στην έκδοση των επικουρικών, καθώς ανελαστική προϋπόθεση για την έκδοσης της επικουρικής ενός συνταξιούχου αποτελεί η έκδοση της κύριας σύνταξης του.
Παραπέρα, όμως, ο e-ΕΦΚΑ, θα “τρέξει” διαδικασία fast track (δηλαδή όπως με τις κύριες συντάξεις) από το ερχόμενο φθινόπωρο.
Σύμφωνα με αυτή για τις αιτήσεις οι οποίες έχουν υποβληθεί έως 31 Μαρτίου 2022 θα μπορεί να εκδοθεί αμέσως εγκριτική συνταξιοδοτική απόφαση με βάση το ηλεκτρονικό ασφαλιστικό ιστορικό του ασφαλισμένου. Για τις αιτήσεις που υποβάλλονται μετά την 1η Απριλίου 2022 εάν δεν έχει εκδοθεί απόφαση εντός τριών μηνών από την υποβολή της αίτησης, μετά την πάροδο του τριμήνου οι εισηγητές διακόπτουν κάθε αλληλογραφία για επαλήθευση των στοιχείων που έχει υποβάλει ο αιτών και η πράξη απονομής σύνταξης ή η απορριπτική απόφαση εκδίδεται με βάση τα στοιχεία του ηλεκτρονικού ασφαλιστικού ιστορικού του αιτούντος (σύστημα “ΑΤΛΑΣ” ή άλλα ηλεκτρονικά συστήματα που τηρούνται στον ΕΦΚΑ).
Επίσης επίκειται μεταφορά 200 εισηγητών από την έκδοση κύριων συντάξεων στην έκδοση επικουρικών συντάξεων. Έτσι, γύρω στους 300 εισηγητές θα ασχολούνται με την έκδοση επικουρικών συντάξεων (έναντι 100 που απασχολούνται σήμερα) και γύρω στους 300 εισηγητές θα ασχολούνται με τις κύριες συντάξεις (έναντι 500 που είναι σήμερα).
Τέλος, προβλέπεται η ενασχόληση των πιστοποιημένων λογιστών και δικηγόρων, οι οποίοι απασχολούνται με την έκδοση κύριων συντάξεων, και με την έκδοση επικουρικών συντάξεων.
Παράλληλα, υπενθυμίζεται πως ψηφιακά, δηλαδή μέσω των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του e-ΕΦΚΑ, μπορούν να γίνουν όλες οι αιτήσεις για επικουρικές συντάξεις.
3. Eκκρεμείς κύριες συντάξεις παράλληλης ασφάλισης
Με ταχείς ρυθμούς “τρέχει” η διαδικασία έκδοσης των συντάξεως παράλληλης ασφάλισης μετά λειτουργία του κατάλληλου λογισμικού στις υπηρεσίες του e-ΕΦΚΑ στα τέλη του περασμένου μήνα.
Σύμφωνα με νεότερες πληροφορίες του Capital.gr από αρμόδια στελέχη των ταμείων η διαδικασία αυτή, θα προχωρήσει με 3 “ταχύτητες”.
Με την πρώτη ταχύτητα θα “τρέξουν” οι αιτήσεις παράλληλης ή ακόμα και διαδοχικής ασφάλισης όσων ασφαλισμένων δεν είχε αποδοθεί καμία σύνταξη (σε αντίθεση με άλλους συνταξιούχους με παράλληλη σύνταξη οι οποίοι έχουν λάβει την πρώτη σύνταξη από το βασικό τους ταμείο) έως και τα τέλη Ιουνίου. Οι συνταξιούχοι αυτοί θα πληρωθούν τις συντάξεις τους, μαζί και τα αναδρομικά τους στα τέλη του τρέχοντος μηνός.
Με τη δεύτερη ταχύτητα θα “τρέξουν” οι οποίες κατατίθενται από την 1η Ιουλίου 2022 και έπειτα. Όπως ανακοίνωσε ο ίδιος ο e-ΕΦΚΑ με το νέο αυτό λογισμικό ξεκινά σε πρώτη φάση να υπολογίζονται οι νέες συντάξεις διαδοχικής και παράλληλης ασφάλισης που εκδίδονται απο τώρα και μετά. Αυτό σημαίνει πως όσοι αιτούνται παράλληλη ή διαδοχική σύνταξη μετά την 1η Ιουλίου δεν θα περιμένουν τη σειρά τους για εκκαθάριση, αφού εκκαθαριστούν πρώτα όλες οι προηγούμενες αιτήσεις αρχής γενομένης από εκείνες που κατατέθηκαν από τις 13 Μαΐου 2016. Αντίθετα, θα δοθεί δοθεί προτεραιότητα σε αυτές.
Με την τρίτη ταχύτητα θα “τρέξουν”, εντός του τρέχοντος μηνός, όπως προβλέπει η ίδια ανακοίνωση του e- ΕΦΚΑ, και οι παλιότερες αιτήσεις δηλαδή εκείνες που υποβλήθηκαν μεταξύ 13 Μαΐου 2016- 30 Ιουνίου 2022. Εκείνοι που έχουν αιτηθεί τις συντάξεις παράλληλης ασφάλισης για το παραπάνω χρονικό διάστημα έχουν λάβει την πρώτη σύνταξη από το βασικό ταμείο ασφάλισης κατά το προηγούμενο διάστημα.
Σύμφωνα με τον e- ΕΦΚΑ η απόδοση των αντίστοιχων αυξήσεων (δηλαδή προσαυξήσεων στις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις από το πρώτο βασικό ταμείο τους και αναδρομικών των στους δικαιούχους) θα ολοκληρωθεί εντός 5μήνου, δηλαδή έως τα τέλη Δεκεμβρίου 2022.
4. Κατάργηση εισφοράς αλληλεγγύης
Η εισφορά αλληλεγγύης καθιερώθηκε με το άρθρο 29 του ν. 3986/2011 στα εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ των φυσικών προσώπων και η οποία θα έπρεπε να έχει καταργηθεί στα τέλη του 2014, καθώς θεσπίστηκε ως έκτακτο μνημονιακό μέτρο. Η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης σημαίνει ότι περίπου 500.000 μισθωτοί του δημοσίου και συνταξιούχοι με εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ θα δουν αύξηση στις αποδοχές τους που ξεκινούν από 22 ευρώ και ξεπερνούν ακόμη και τα 676 ευρώ τον χρόνο για συγκεκριμένες κατηγορίες δημοσίων λειτουργών.
5. Ξεπάγωμα αυξήσεων
Σε σχέση με τους συνταξιούχους, το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο προβλέπει πως “ξεπαγώνουν” οι ονομαστικές αυξήσεις στις συντάξεις.
Δηλαδή θα οδηγηθούν σε αύξηση. Η αύξηση θα καθορισθεί κατά 50% από το ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ και κατά το 50% το ρυθμό αύξησης του δείκτη τιμών του καταναλωτή του περασμένου έτους.
Αν επαληθευθούν οι τελευταίες προβλέψεις του ΟΟΣΑ, οι οποίες έχουν έλθει μετά από εκείνες του ΔΝΤ και πιο πρόσφατα της Κομισιόν (Ιούνιος 2023) για την Ελλάδα, οι οποίες προβλέπουν αύξηση ΑΕΠ κατά 2,8% και του πληθωρισμού κατά 8,8%, τότε προκύπτει μία αύξηση 5,8% στις κύριες συντάξεις από την 1η Ιανουαρίου 2023.
Πρακτικά, θα δουν την αύξηση αυτή οι συνταξιούχοι πριν τα φετινά Χριστούγεννα, καθώς παραδοσιακά οι συντάξεις του Ιανουαρίου πληρώνονται πριν τις γιορτές.
Η αύξηση αυτή θα είναι πραγματική (δηλαδή θα είναι αισθητή στις “τσέπες” τους) για τους “νέους” συνταξιούχους, δηλαδή για εκείνους που βγήκαν στη σύνταξη μετά τις 13 Μαΐου 2016.
Λογιστική, όμως, θα είναι για τους “παλιούς” συνταξιούχους, δηλαδή για εκείνους που βγήκαν στη σύνταξη πριν τις 13 Μαΐου 2016, καθώς θα μειωθεί η αρνητική προσωπική διαφορά κατά το ποσοστό της αύξησης.
Αφού αποσβεστεί η διαφορά αυτή τα επόμενα χρόνια (σ.σ. ο χρόνος πλήρους απόσβεσης ποικίλει ανάλογα με κάθε συνταξιούχο), θα δουν και οι “παλιοί” συνταξιούχοι πραγματική αύξηση στις αποδοχές τους.
6. Αναδρομικά ΣτΕ
Σταδιακά θα αρχίσουν να καταβάλλονται τα αναδρομικά σε όσους συνταξιούχους δικαιώθηκαν από το ΣτΕ ενώ εκκρεμούν οι κεντρικές πολιτικές αποφάσεις για ενδεχόμενες άλλες λύσεις.
Ο λόγος για όσους προσέφυγαν στη δικαιοσύνη έως τον Ιούλιο του 2020 διεκδικώντας την επιστροφή των περικοπών στις επικουρικές συντάξεις τους και τα δώρα για την περίοδο μεταξύ Ιουνίου 2015 – Μάιου 2016 (με βάση τη μνημονιακή νομοθεσία του 2011-12).
Οι συνταξιούχοι αυτοί δικαιώθηκαν από το ΣτΕ, με βάση την απόφαση της ολομέλειας του.
Ωστόσο, η δικαίωση αυτή δεν σημαίνει “αυτόματη” καταβολή των αναδρομικών από το δημόσιο σε όλους όσους έχουν προσφύγει στη δικαιοσύνη, σημειώνουν στο Capital.gr.
Κάτι τέτοιο θα προϋπέθετε μία κεντρική πολιτική απόφαση από την κυβέρνηση, η οποία, για την ώρα δεν έχει ληφθεί.
Αυτό, όμως, τονίζουν οι ίδιες πηγές, δεν σημαίνει πως το δημόσιο θα μείνει αδρανές απέναντι στους συνταξιούχους που δικαιώθηκαν από το ΣτΕ μέχρι την λήψη των όποιων κυβερνητικών αποφάσεων σε κεντρικό επίπεδο.
Κλειδί για την κινητοποίηση του δημοσίου, δηλαδή την καταβολή των αναδρομικών στην εν λόγω κατηγορία των συνταξιούχων, θα είναι οι αποφάσεις των δικαστηρίων τα οποία εξετάζουν τις προσφυγές τους.
Αυτό σημαίνει πως η θετική απόφαση τους θα οδηγήσει στην καταβολή των αναδρομικών σε όσους δικαιώνονται από πλευράς e- ΕΦΚΑ.
Οι ίδιες πηγές εκτιμούν, μιλώντας στο Capital.gr, πως η θετική για τους συνταξιούχους απόφαση του ΣτΕ θα μπορούσε να επιταχύνει την εκδίκαση των προσφυγών τους στα κατά τόπους δικαστήρια, επιταχύνοντας έτσι και την καταβολή των αναδρομικών τους από τον e- ΕΦΚΑ.
Σε αυτήν την περίπτωση, η πληρωμή των αναδρομικών θα έπαιρνε την μορφή ενός μπαράζ μηνιαίων καταβολών αναδρομικών προς όσους κατά περιόδους δικαιώνονται από τα κατά τόπους δικαστήρια. Έτσι, ο κρατικός προϋπολογισμός θα μπορούσε να “σηκώσει” πιο εύκολα το δημοσιονομικό βάρος της επιστροφής των περικοπών σε αυτήν την κατηγορία των συνταξιούχων.
Εναλλακτικά, στο τραπέζι της κυβέρνησης παίζει να δοθούν, με κεντρική πολιτική απόφαση, τα αναδρομικά “μία και έξω” σε όλους όσους προσέφυγαν στο ΣτΕ, καθώς η θετική για αυτούς απόφαση του ανωτάτου δικαστηρίου θα οδηγήσει σε θετική απόφαση και των κατά τόπους δικαστηρίων.
Εξάλλου, δεν θα πρέπει να αποκλείεται η καταβολή των αναδρομικών σε όλους τους συνταξιούχους, είτε προσέφυγαν στη δικαιοσύνη, είτε όχι (είτε εφάπαξ, είτε σε 2 δόσεις, πχ πρώτα τα αναδρομικά των επικουρικών και έπειτα των δώρων ή αντίστροφα), αλλά και ο συμψηφισμός των αναδρομικών όλων των συνταξιούχων με την αρνητική προσωπική διαφορά ή ακόμα και τις επικείμενες οριζόντιες αυξήσεις από 1η Ιανουαρίου 2023 https://www.capital.gr/