Τέθηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας σε Δημόσια Διαβούλευση το νομοσχέδιο για τη μετονομασία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) σε Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (Ρ.Α.Α.Ε.Υ.). Η σχετική διαβούλευση έχει προγραμματιστεί να διαρκέσει έως τις 27 Φεβρουαρίου.
Όπως αναφέρεται σχετικά στο άρθρο 1 του νομοσχεδίου σκοπός αυτού είναι «η ορθολογική ρύθμιση της παροχής υπηρεσιών ύδρευσης και επεξεργασίας αστικών αποβλήτων, ιδίως ως προς την οργάνωση, τις παρεχόμενες υπηρεσίες, το κόστος και την τιμολόγησή τους, μέσα από την ανάθεση σχετικών αρμοδιοτήτων εποπτείας και ελέγχου, στην Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (Ρ.Α.Α.Ε.Υ.).
Παράλληλα, λαμβάνεται ειδική πρόνοια για τον εξορθολογισμό και την επικαιροποίηση των αρμοδιοτήτων των φορέων υδατικής διαχείρισης και πολιτικής, μέσα από την προσαρμογή των επιμέρους ρυθμίσεων, ενώ θεσπίζεται εθνική στρατηγική για τα ύδατα.
Πιο συγκεκριμένα όπως αναφέρεται στο Άρθρο 2 με το παρόν Νομοσχέδιο μεταφέρονται και θεσπίζονται αρμοδιότητες στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, η οποία μετονομάζεται σε Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων. Ειδικότερα, ρυθμίζεται η παροχή υπηρεσιών υδάτων της περ. κθ) της παρ. 2 του άρθρου 2 του ν. 3199/2003 (Α’ 280), καθώς και των υπηρεσιών ανακυκλωμένου ύδατος και διαχείρισης αστικών αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένου του νερού που προορίζεται για περιαστική χρήση. Δεδομένης της ανάθεσης αυτών των αρμοδιοτήτων σε ανεξάρτητη αρχή, εκσυγχρονίζεται το συνολικό πλαίσιο διακυβέρνησης των ζητημάτων που σχετίζονται με τη διαχείριση των υδάτων και αστικών αποβλήτων, προκειμένου να ανταποκρίνεται στη νέα προσέγγιση.
Επιπλέον, στο Άρθρο 3 του Νομοσχεδίου ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:
α) «Πάροχοι υπηρεσιών ύδατος»: οι δημόσιοι και δημοτικοί φορείς, οι ανώνυμες εταιρείες του άρθρου 3 του ν. 4972/2022 (Α’ 181), τα νομικά πρόσωπα δημοσίου και ιδιωτικού δίκαιου και λοιποί φορείς του Δημοσίου, ιδίως οι Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ), η Εταιρεία Ύδρευσης και Αποχέτευσης Πρωτευούσης (ΕΥΔΑΠ ΑΕ), η Εταιρεία Ύδρευσης και Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης (ΕΥΑΘ ΑΕ), η Εταιρεία Παγίων «ΕΥΔΑΠ», η Εταιρεία Παγίων «ΕΥΑΘ», οι Οργανισμοί Εγγείων Βελτιώσεων (ΟΕΒ) και οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) Α΄ βαθμού, οι οποίοι παρέχουν υπηρεσίες ύδατος, είτε προς άλλους φορείς, είτε προς τελικούς χρήστες.
β) «Κοστολόγηση»: η διαδικασία υπολογισμού του συνολικού κόστους των υπηρεσιών ύδατος.
γ) «Περιβαλλοντικό κόστος»: το κόστος της απόκλισης της κατάστασης των υδάτων, από την καλή κατάσταση, η οποία απαιτείται για τη βιώσιμη χρήση των υδατικών πόρων, σύμφωνα με τους περιβαλλοντικούς στόχους του άρθρου 4 του π.δ. 51/2007.
δ) «Κόστος πόρου»: το κόστος άλλων εναλλακτικών χρήσεων του ύδατος, οι οποίες είναι αναγκαίες αν το Υδατικό Σύστημα χρησιμοποιείται πέραν του ρυθμού της φυσικής του αναπλήρωσης.
ε) «Περιβαλλοντικό τέλος»: η οικονομική συνεισφορά του τελικού χρήστη, ανά κυβικό μέτρο (μ3) καταναλωθέντος ύδατος, που αντιστοιχεί στο περιβαλλοντικό κόστος και στο κόστος του πόρου. Στον υπολογισμό του περιβαλλοντικού τέλους δεν προσμετράται το κόστος αποκατάστασης της περιβαλλοντικής ζημίας, το οποίο διέπεται από το π.δ. 148/2009 (Α’ 190).
στ) «Τιμολόγηση»: η διαδικασία χρέωσης των υπηρεσιών ύδατος από πάροχο υπηρεσιών ύδατος, σε άλλους φορείς ή απευθείας στον τελικό χρήστη, με βάση την κοστολόγηση των υπηρεσιών ύδατος και την επιδιωκόμενη ανάκτηση κόστους.
Όσον αφορά στη σύνθεση της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων, το άρθρο 7 του νομοσχεδίου προβλέπει ότι η Ολομέλεια της νέας Αρχής απαρτίζεται από 13 μέλη, συμπεριλαμβανομένων του Προέδρου και 3 Αντιπροέδρων, ενώ πλην του Προέδρου της Αρχής και των τριών Αντιπροέδρων της, τα υπόλοιπα μέλη κατανέμονται ισομερώς με απόφαση της Ολομέλειας, βάσει της εξειδίκευσής τους, στους τρεις επιμέρους θεματικούς κλάδους της Αρχής, επί των οποίων τίθεται αντιστοίχως ένας Αντιπρόεδρος.
Ακόμη, προβέπεται, μεταξύ άλλων, ο Πρόεδρος της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (Ρ.Α.Α.Ε.Υ.) να εκπροσωπεί την Αρχή στις σχέσεις της με τις άλλες διοικητικές ή ανεξάρτητες αρχές και τους τρίτους, να προΐσταται της Γραμματείας και όλων των υπηρεσιών της Ρ.Α.Α.Ε.Υ. και να διευθύνει το έργο τους, πλην όσων οργανικών μονάδων συναρτώνται αποκλειστικώς και αντιστοιχούν κατά τον Οργανισμό στους επί μέρους θεματικούς κλάδους της Αρχής, οι οποίες υπάγονται στους οικείους Αντιπροέδρους.
Επίσης, να εκδίδει τις ατομικές πράξεις που αφορούν σε θέματα του προσωπικού της Γραμματείας της Ρ.Α.Α.Ε.Υ., εκτός από αυτές για τις οποίες αρμόδια είναι τα αντίστοιχα συμβούλια ή η Ρ.Α.Α.Ε.Υ., να καθορίζει τα θέματα της ημερήσιας διάταξης και να προεδρεύει στις συνεδριάσεις της Ρ.Α.Α.Ε.Υ. και να προβαίνει σε διαχειριστικές πράξεις για την εφαρμογή των αποφάσεων της Ρ.Α.Α.Ε.Υ. και σε κατάρτιση συμβάσεων αξίας μέχρι του ποσού για το οποίο επιτρέπεται προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, σύμφωνα με το ν. 4412/2016 (Α 147). Σημειώνεται ότι αυτή η αρμοδιότητα μπορεί να ασκείται παράλληλα και από την Εκτελεστική Επιτροπή της Αρχής.
Στο Άρθρο 21 που αναφέρεται στην ενίσχυση της Γραμματείας της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων η παράγραφος 2 του άρθρου 37 του ν. 3428/2005 (Α΄ 313), περί της Γραμματείας της Αρχής, αντικαθίσταται ως εξής:
«2. Στη Γραμματεία της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (Ρ.Α.Α.Ε.Υ.) για την υποστήριξη του έργου της, συστήνονται πέντε (5) θέσεις για την υποστήριξη του έργου του κλάδου ενέργειας, τρεις (3) θέσεις με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου για την υποστήριξη του έργου του κλάδου αποβλήτων και τρεις (3) θέσεις για την υποστήριξη του έργου του κλάδου υδάτων. Η πρόσληψη στις θέσεις αυτές διενεργείται, κατά περίπτωση, από τον οικείο Αντιπρόεδρο ή τον Πρόεδρο της Ρ.Α.Α.Ε.Υ.. Για το προσλαμβανόμενο προσωπικό εφαρμόζεται η παρ. 6 του άρθρου 5 του ν. 3297/2004 (Α΄ 259).».
Τέλος, όσον αφορά στο άρθρο 23 που περιλαμβάνει τις μεταβατικές διατάξεις, κατά την έναρξη ισχύος του νόμου, μέλη της ΡΑΕ των οποίων η θητεία δεν έχει λήξει, καταλαμβάνουν αυτοδικαίως τις θέσεις του Αντιπροέδρου και των μελών του κλάδου ενέργειας της ΡΑΑΕΥ, αντιστοίχως, μέχρι την ολοκλήρωση της τρέχουσας θητείας τους. Παράλληλα, και όπως προβλέπεται, μόλις λήξει η θητεία τους, αποχωρούν με δικαίωμα εκ νέου συμμετοχής σε επόμενη διαδικασία πλήρωσης θέσεων μελών της ΡΑΑΕΥ.
Σε άλλες σημαντικές μεταβατικές διατάξεις που περιλαμβάνονται στο υπό διαβούλευση νομοσχέδιο, το προσωπικό της παρ. 2 του άρθρου 37 του ν. 3428/2005, συνεχίζει να απασχολείται στον κλάδο ενέργειας της Ρ.Α.Α.Ε.Υ., με τους ίδιους όρους, ενώ, με την έκδοση της διαπιστωτικής πράξης της παρ. 5, εκκρεμείς συναλλαγές, διοικητικές και δικαστικές υποθέσεις του Ελληνικού Δημοσίου, στον βαθμό που συμβιβάζονται με τις αρμοδιότητες της Ρ.Α.Α.Ε.Υ., συνεχίζονται από την ίδια, η οποία λειτουργεί ως διάδοχος του Ελληνικού Δημοσίου. Τέλος, έως την 31η Δεκεμβρίου 2024, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας αξιολογεί τη σκοπιμότητα επέκτασης της αρμοδιότητας της Ρ.Α.Α.Ε.Υ. σε θέματα εποπτείας των συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης και απορρόφησης του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης.
