Η εισήγηση προς το ΥΠΕΝ για τη δημιουργία ενός μόνιμου πλαισίου περικοπών «πράσινης» ηλεκτροπαραγωγής, αποτελεί την πρωταρχική αποστολή της Ομάδας Διοίκησης Έργου που συνέστησε πρόσφατα το υπουργείο. Σκοπός είναι το πλαίσιο που θα αναπτυχθεί να είναι μακράς πνοής, δηλαδή να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του ηλεκτρικού συστήματος (και την περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ) για τα επόμενα 10-15 και πλέον χρόνια.
Υπενθυμίζεται ότι στην Ομάδα συμμετέχουν μέλη του υπουργείου, του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, του ΑΔΜΗΕ, του ΔΕΔΔΗΕ και του ΔΑΠΕΕΠ. Καθήκοντα συντονιστή θα ασκεί ο Καθηγητής του ΕΜΠ Σταύρος Παπαθανασίου, ενώ αποδέκτης της εισήγησης θα είναι η Υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Στο προτεινόμενο μόνιμο πλαίσιο, είναι δεδομένο πως θα προβλέπεται κατανομή των περικοπών στις διάφορες κατηγορίες έργων, δηλαδή κριτήρια ιεράρχησης για το «ψαλίδι» που θα εφαρμόζεται στους σταθμούς. Επίσης, από την Ομάδα θα εξεταστεί και το αν χρειάζεται (υπό συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις) να αποζημιώνονται έργα για την παραγωγή τους που δεν εγχέεται στο σύστημα.
Πολυδιάστατο πρόβλημα
Αν και η Ομάδα θα κινηθεί στις παραπάνω γενικές κατευθύνσεις, σύμφωνα με πληροφορίες του energypress, δεν μπορούν να προεξοφληθούν τα συμπεράσματα στα οποία θα καταλήξει. Βασικός λόγος είναι πως θα πρέπει σε πρώτη φάση να αποτυπωθεί το πρόβλημα σε όλες του τις διαστάσεις, δηλαδή να «ακτινογραφηθεί» πλήρως πότε οι περικοπές οφείλονται στην αγορά, σε τοπικές συμφορήσεις του δικτύου, στην εξισορρόπηση ή σε έκτακτες καταστάσεις.
Από την άλλη πλευρά, το γεγονός ότι το πρόβλημα έχει πολλές διαστάσεις, αλλά και η ανάγκη να δημιουργηθεί ένα μακρόχρονο πλαίσιο, δείχνει πως η Ομάδα θα χρειαστεί ένα εύλογο χρονικό διάστημα για να αποτυπώσει τις τεχνικές παραμέτρους της προτεινόμενης λύσης. Κάτι που σημαίνει πως η ολοκλήρωση της εισήγησης δεν είναι θέμα π.χ. ενός τριμήνου.
Υπενθυμίζεται ότι προς ώρας αιτία για τις περικοπές είναι αποκλειστικά η πλεονάζουσα παραγωγή (έναντι της ζήτησης και των εξαγωγών) και όχι η αντιμετώπιση συμφόρησης στο σύστημα. Όποτε χρειάζεται να επιβληθεί «ψαλίδι» (με πιο πρόσφατο παράδειγμα την προηγούμενη Κυριακή 19 Νοεμβρίου), οι περικοπές γίνονται στο ΕΣΜΗΕ οριζόντια και αναλογικά, περικοπές γίνονται και στο ΕΔΔΗΕ και πιο συγκεκριμένα στο χαρτοφυλάκιο στο δίκτυο διανομής στο οποίο ο ΔΕΔΔΗΕ μπορεί να επιβάλει «κόφτη» στην παραγωγή, είτε από απόσταση είτε με τοπικούς χειρισμούς των συνεργείων του.
Διάκριση περικοπών
Όσον αφορά τα κριτήρια ιεράρχησης των περικοπών, μία παράμετρος που θα εξεταστεί είναι η τεχνολογία του σταθμού ΑΠΕ, ώστε π.χ. να έχει διαφορετική «μεταχείριση» ένας φωτοβολταϊκός – αιολικός σταθμός, από ένα φωτοβολταϊκό. Επίσης, θα ληφθεί υπόψη και το μέγεθος των έργων, χωρίς ωστόσο αυτό να σημαίνει ότι θα μείνουν στο απυρόβλητο τα έργα ισχύος άνω των 400 κιλοβάτ στο δίκτυο διανομής.
Κρησάρα είναι επίσης η Οδηγία 2019/943, η οποία προβλέπει πως έχουν προτεραιότητα κατανομής όλες οι μονάδες ΑΠΕ που λειτουργούσαν με προτεραιότητα κατανομής ήδη πριν τις 4 Ιουλίου 2019, καθώς και οι μονάδες εγκατεστημένης ισχύος μέχρι 400 kW, ανεξαρτήτως του πότε συνδέθηκαν στο δίκτυο. Επίσης, ενδεχομένως θα χρειαστεί να ληφθεί υπόψη αν μία μονάδα ΑΠΕ βρίσκεται σε περιοχή όπου είναι επίσης εγκατεστημένη κάποια θερμοηλεκτρική μονάδα.
Στο πλαίσιο της εξέτασης τυχόν αποζημίωσης, το ενδεχόμενο αυτό θα εξεταστεί ανάλογα με την αιτία κάθε φορά του «κόφτη», καθώς διαφορετικές περικοπές μπορεί να θεμελιώνουν ή όχι αποζημίωση. Σημαντικός παράγοντας θα είναι και το business model κάθε σταθμού, αν π.χ. έχει «κλειδώσει» λειτουργική ενίσχυση ή συμμετέχει απευθείας στην αγορά.
Γενικότερα, στόχος της Ομάδας είναι να κινηθεί ισορροπημένα, ανάμεσα σε όσα προβλέπει από τη μία πλευρά το κοινοτικό και εθνικό πλαίσιο, και από την άλλη μεριά στα πραγματικά δεδομένα των επενδύσεων στην ελληνική αγορά. Έτσι, για παράδειγμα, στο ζήτημα της αποζημίωσης θα ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι μία ομάδα έργων ΑΠΕ βρίσκεται ψηλά στις λίστες ιεράρχησης για περικοπές και επομένως υφίσταται συστηματικά σημαντικά μεγαλύτερο «ψαλίδι» από τα υπόλοιπα χαρτοφυλάκια.
Παράλληλα, στο υποθετικό σενάριο που διαπιστωθεί πως υπάρχει ένα σημαντικό χαρτοφυλάκιο υπό ανάπτυξη έργων για τα οποία οι παραγωγοί δεν έλαβαν υπόψη τις περικοπές, κατά την κατακύρωση των λειτουργικών ενισχύσεων, θα προσμετρηθεί η απειλή που ανακύπτει για την οικονομική βιωσιμότητα των συγκεκριμένων έργων.
Κανονικά οι διαγωνισμοί φ/β με μπαταρίες
Αξίζει να σημειωθεί ότι μία από τις υπόλοιπες αρμοδιότητες της ειδικής Ομάδας είναι να διερευνήσει τις δυνατότητες μείωσης των περικοπών-απορρίψεων μέσω λύσεων αποθήκευσης, όπως για παράδειγμα με την προσθήκη μπαταριών behind the meter. Σύμφωνα πάντως με πληροφορίες του energypress, το γεγονός αυτό δεν σημαίνει ότι μπαίνει φρένο στο σχέδιο του ΥΠΕΝ, για τη διεξαγωγή διαγωνισμών συνολικής ισχύος 2 Γιγαβάτ, για φωτοβολταϊκά με όρους σύνδεσης που θα προσθέσουν μπαταρίες.
Επομένως, δεν αλλάζει ο προγραμματισμός του υπουργείου για εμπροσθοβαρή διεξαγωγή των δημοπρασιών. Όπως έχει γράψει το energypress, στόχος είναι ο πρώτος διαγωνισμός να πραγματοποιηθεί τον Φεβρουάριο, για έργα 200-300 Μεγαβάτ.