Από τις 20 έως τις 22 Νοεμβρίου διοργανώνεται από τον οργανισμό Solarplazza στην Αθήνα τo πρώτο “PV Market and Tender Mission Greece”, που έχει ως σκοπό να αποτελέσει πόλο έλξης για όλους τους διεθνείς ενδιαφερόμενους από τις εταιρείες ανάπτυξης , μέχρι τους επενδυτές και τους άλλους stakeholders της αγοράς, που ενδιαφέρονται να εξερευνήσουν τις ευκαιρίες στην αναδυόμενη ελληνική αγορά φωτοβολταϊκών. Στόχος της εκδήλωσης είναι να επιταχύνει την ανάπτυξη της ελληνικής αγοράς ΑΠΕ λειτουργώντας ως σύνδεσμος για τους εταίρους της αγοράς με τους διεθνείς επενδυτές που απαιτούνται για να αναπτυχθούν με επιτυχία πρότζεκτ φωτοβολταϊκών και να αυξηθεί η ποιότητα αλλά και η διαφοροποίηση των συμμετεχόντων στις δημοπρασίες. Σύμφωνα με τη Solarplazza η ενισχυμένη διεθνής συμμετοχή στην ελληνική αγορά θα καταστήσει εφικτή για την Ελλάδα την επίτευξη των στόχων για τις ΑΠΕ και θα ενισχύσει την ανάπτυξη προσελκύοντας διεθνείς επενδυτές και εταιρείες ανάπτυξης. Ταυτόχρονα θα ωφελήσει και αυτούς καθαυτούς τους διαγωνισμούς.
Όπως σημειώνουν οι διοργανωτές της εκδήλωσης η πρώτη δημοπρασία για νέες φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις, κατά την οποία κατανεμήθηκε ισχύς άνω των 100MW σε 91 έργα έχει προκαλέσει μεγάλο ενδιαφέρον στην αγορά και έχει συγκεντρώσει τα φώτα τόσο για τους τοπικούς όσο και για τους διεθνείς παίκτες της αγοράς. Στο πλαίσιο της εκδήλωσης λοιπόν, για την οποία έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον και θα παραστούν μεγάλοι διεθνείς επενδυτές του κλάδου, το Solarplazza εξέδωσε τη λευκή βίβλο στην οποία αναλύεται το ιστορικό και η τρέχουσα κατάσταση στην “ραγδαία αναπτυσσόμενη” ελληνική αγορά φωτοβολταϊκών.
Όπως αναφέρει η έκθεση η ελληνική αγορά φωτοβολταϊκών εκτοξεύθηκε το 2013 όταν η χώρα προσέθεσε πάνω από 1 GW ισχύος ωστόσο λόγω των αναδρομικών περικοπών στις ταρίφες αποπληρωμής παρέμεινε στάσιμη για χρόνια, μέχρι σήμερα. Τον Ιούλιο ωστόσο η ελληνική κυβέρνηση οργάνωσε την πρώτη επίσημη δημοπρασία ισχύος φωτοβολταϊκών απονέμοντας πάνω από 100MW ισχύος.
Ιστορική αναδρομή
Στη σύντομη ιστορική αναδρομή της αγοράς, γίνεται αναφορά στην πρώτη ανάπτυξη της αγοράς που ξεκίνησε το 2006 όταν εισήχθη για πρώτη φορά το σύστημα των επιδοτούμενων τιμών (Feed in Tariffs FiTs) που θεωρήθηκε εξαιρετικά γενναιόδωρο σχήμα υποστήριξης για την εποχής. Το δεύτερο ορόσημο για την αγορά ήταν το 2010 όταν η κυβέρνηση αποφάσισε να απλοποιήσει τις αδειοδοτικές διαδικασίες, που οδήγησε σε πραγματική έκρηξη τα επόμενα χρόνια. Η αλλαγή αυτή έφερε το μέγεθος της ελληνικής αγοράς από τα 47MW ισχύος το 2010 στα 2,6 GW το 2013, με την αναλογία να είναι 80% συστήματα εδάφους και 20% συστήματα σε οροφές.
Μετά την έκρηξη η αγορά υποχώρησε καθώς, όπως υποστηρίζει η έκθεση, το σύστημα των τιμών δεν προσαρμόστηκε με τη μείωση του κόστους των φωτοβολταϊκών που υποχώρησε σημαντικά μετά το 2011. Η αγορά υποχώρησε ακόμη περισσότερο όταν αποφασίστηκαν αναδρομικές περικοπές στις ταρίφες για τα λειτουργούντα έργα, εξέλιξη που οδήγησε την αγορά σε πλήρη ακινησία με εξαίρεση μερικά συστήματα αυτοπαραγωγής. Αρκετές εταιρείες έκλεισαν ενώ άλλες που έμεινα στην αγορά εστίασαν στην λειτουργία και συντήρηση και στην ανάπτυξη έργων εκτός Ελλάδος.
Όπως αναφέρει η έκθεση η αναδρομή περικοπή των ταριφών έγινε για να μειωθεί το έλλειμμα στον ειδικό λογαριασμό ΑΠΕ του ΛΑΓΗΕ, καθώς οι τιμές που προσφέρθηκαν πριν το 2013 αποδείχθηκε ότι δεν ήταν βιώσιμες.
Η προσπάθεια για αναθέρμανση της αγοράς μέσω του net metering δεν αποδείχθηκε επαρκής για να αναθερμάνει την αγορά, κάτι που φαίνεται ότι άρχισε να γίνεται μετά το 2016 όταν η κυβέρνηση αποφάσισε να αλλάξει τη νομοθεσία και το σχήμα υποστήριξης με στόχο την επανεκκίνηση. Το νέο σχήμα υποστήριξης βασίζεται σε ανταγωνιστικούς διαγωνισμούς με τον πρώτο πιλοτικό να γίνεται πέρυσι το Δεκέμβριο. Μετά τον πιλοτικό διαγωνισμό ακολούθησαν οι απαραίτητες διορθωτικές κινήσεις και στη νομοθεσία και τον Ιούλιο φέτος διοργανώθηκε ο πρώτος διαγωνισμός για φωτοβολταϊκά.
Δημοπρασίες
Σε σχέση με τη χρηματοδότηση, η έκθεση σημειώνει ότι οι ελληνικές τράπεζες προσφέρουν μακροπρόθεσμα δάνεια που φτάνουν έως και στο 70% των επενδυτικών δαπανών, διάρκειας 10-14 ετών και επιτόκιο 4-5%.
Η έκθεση της Solarplazza κάνει εκτενή αναφορά στις πρόσφατες δημοπρασίες, το θεσμικό πλαίσιο και το πλάνο για τη διενέργεια διαγωνισμών για ισχύ 900MW αποκλειστικά φωτοβολταϊκών και ακόμη 800MW φωτοβολταϊκής και αιολικής ισχύος.
Σε ό,τι αφορά τις δημοπρασίες γίνεται αναφορά:
Στην πιλοτική της 12ης Δεκεμβρίου 2016 όπου απονεμήθηκαν 40 MW σε δύο κατηγορίες (κάτω του 1 MW και άνω του 1 MW).
Την πρώτη κανονική δημοπρασία της 2ας Ιουλίου όπου απονεμήθηκαν 106,4MW σε 91 έργα (αντί για 300 MW που ήταν ο αρχικός στόχος).
Τη δεύτερη δημοπρασία που σχεδιάζεται για τις 4 Δεκεμβρίου που θα δημοπρατηθούν περίπου 94 MW ισχύος με έμφαση σε project άνω του 1MW.
Όπως σημειώνει το Solarplazza οι κανόνες των δημοπρασιών δεν αναμένεται να διαφοροποιηθούν αν και η διαβούλευση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας περιλαμβάνει κάποιες προβλέψεις που πιθανόν να γίνουν αντικείμενο σφοδρής κριτικής.
Μελλοντικές προκλήσεις
Στην έκθεση φιλοξενούνται εκτιμήσεις του συμβούλου του ΣΕΦ Στέλιου Ψωμά για τις προκλήσεις ενόψει των δημοπρασιών του 2019.
Όπως αναφέρει η έκθεση το άνοιγμα της αγοράς ενδέχεται να επιφέρει δομικές αλλαγές στην αγορά ηλεκτρισμού, όπως η δυνατότητα υπογραφής διμερών συμφωνιών (PPA) μεταξύ παραγωγών και των καταναλωτών αλλά και τη δυνατότητα πώλησης ενέργειας απευθείας στην χονδρεμπορική που θα μπορούσε να καταστήσει περιττές τις δημοπρασίες για την ενέργεια μετά το 2020.
Σε ό,τι αφορά τις προκλήσεις, το βασικό εμπόδιο παραμένει η χρηματοδότηση, ωστόσο υπάρχουν και άλλα προβλήματα όπως:
-Το γεγονός ότι οι εγχώριοι παραγωγοί και ιδιοκτήτες γης συνεχίζουν να είναι επηρεασμένοι από τις υψηλές αποδόσεις του παρελθόντος και έχουν υπερβολικά υψηλές προσδοκίες που δεν είναι πλέον ρεαλιστικές
-Τις αδιευκρίνιστες παραμέτρους του λειτουργικού κόστους (κόστη εξισορρόπησης νέων έργων, εισφορές, φορολογία.
-Οι χρονοβόρες αδειοδοτικές διαδικασίες.
-Η περιβαλλοντική νομοθεσία σε νέες ζώνες αποκλεισμού.
Επιπλέον ο κανόνας του 75% για τις δημοπρασίες αποδείχτηκε υπερβολικά υψηλός ώστε η δημοπρασία να επιτύχει την αναγκαία ποσότητα λόγω του χαμηλού αριθμού των ώριμων έργων.
Ο Παναγιώτης Σαρρής ΓΔ της ΑΒΟ Wind πιστεύει ότι θα μπορούσε να υπάρξει βελτίωση με μείωση του ποσοστού υπερκάλυψης από το 75%.
Η εικόνα της αγοράς
Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα είναι εγκατεστημένα 2644 MW.
Ορισμένα αξιοσημείωτα φωτοβολταϊκά έργα που έχουν τέθηκε πρόσφατα σε λειτουργία περιλαμβάνουν την εγκατάσταση 4 MW στη Θεσσαλονίκη, την εγκατάσταση 3,6 MW στο Ασπρόπυργο και την εγκατάσταση 1 MW στην Καβάλα . Όλα αυτά τα πάρκα τέθηκαν σε λειτουργία τον Μάρτιο του 2018 από την Juwi Hellas και την ΕΛΠΕ Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Επίσης αρκετές εταιρείες ξεκίνησαν να ασχολούνται με το net metering εγκαθιστώντας εμπορικές φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις σε στέγες μεγαλύτερες από 10 kW. Για παράδειγμα , η Exalco έθεσε πρόσφατα σε λειτουργία μια από τις μεγαλύτερες εγκαταστάσεις net metering στη χώρα 500 kW – στις εγκαταστάσεις της στη Λάρισα. Ο στόχος αυτών των επενδύσεων είναι να επιτευχθεί σταθερό και χαμηλότερο μελλοντικό κόστος ηλεκτρικής ενέργειας.
Συνολικά καταλήγει η έκθεση της Solarplazza για την Ελλάδα, οι συζητήσεις για τις αλλαγές στο ελληνικό ηλεκτρικό σύστημα συζητούνται όλο και πιο συχνά και όλο και πιο έντονα. Κατά τις επερχόμενες δημοπρασίες αναμένεται να δούμε χαμηλότερες προσφορές που θα αντανακλούν και το χαμηλότερο κόστος του εξοπλισμού. Ωστόσο, σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, αυτό δε θα καταστεί εφικτό μόνο με αξιοποίηση της εγχώριας χρηματοδότησης. Απομένει να φανεί πως οι διεθνείς παίκτες θα αντιμετωπίσουν την ελληνική αγορά και τις αλλαγές που συντελούνται σε αυτήν αλλά και πως θα συμπεριφερθούν στις επερχόμενες δημοπρασίες.
(του Χάρη Φλουδόπουλου, capital.gr)
