Η Ευρώπη δεν είναι προετοιμασμένη για τους ραγδαία αυξανόμενους κλιματικούς κινδύνους, ενώ το νότιο τμήμα της γηραιάς ηπείρου είναι αυτό που θα πληγεί πρώτο με καταστροφικά φαινόμενα λόγω της υπερβολικής ζέστης και της λειψυδρίας. Αυτό επισημαίνεται στη «ζοφερή» έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ), η οποία δημοσιεύθηκε σήμερα.
Το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει η πρώτη αξιολόγηση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) είναι ότι: «η Ευρώπη είναι η ήπειρος που θερμαίνεται ταχύτερα στον κόσμο και οι κλιματικοί κίνδυνοι απειλούν την ενεργειακή και επισιτιστική της ασφάλεια, τα οικοσυστήματα, τις υποδομές, τους υδάτινους πόρους, τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και την ανθρώπινη υγεία» με το πρόβλημα να ξεκινά από τα νότια, δηλαδή από τις μεσογειακές χώρες.
«Η Νότια Ευρώπη κινδυνεύει» – Τι συμπεραίνει ο ΕΟΠ
«Η ακραία ζέστη, η ξηρασία, οι ανεξέλεγκτες πυρκαγιές και οι πλημμύρες που έλαβαν χώρα τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη θα επιδεινωθούν και θα επηρεάσουν τις συνθήκες διαβίωσης σε ολόκληρη την ήπειρο, ακόμη και στο πλαίσιο αισιόδοξων σεναρίων υπερθέρμανσης του πλανήτη», τονίζει ο ΕΟΠ. Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό, κάποιες περιοχές της Ευρώπης αποτελούν κομβικά σημεία πολλαπλών κλιματικών κινδύνων. Η Νότια Ευρώπη κινδυνεύει ιδιαίτερα από τις πυρκαγιές και τις επιπτώσεις της υπερβολικής ζέστης και της λειψυδρίας στη γεωργική παραγωγή, στην εργασία σε εξωτερικούς χώρους και στην ανθρώπινη υγεία. Οι πλημμύρες, η διάβρωση και η διείσδυση αλμυρού νερού απειλούν τις υψομετρικά χαμηλές παράκτιες περιοχές της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένων πολλών πυκνοκατοικημένων πόλεων.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) μετά τη δημοσίευση της έκθεσης για τους κλιματικούς κινδύνους στην Ευρώπη, κρούει το «καμπανάκι» και απευθύνει έκκληση για την ανάληψη επείγουσας και αποφασιστικής δράσης, καθώς πολλοί από αυτούς τους κινδύνους έχουν ήδη φτάσει σε κρίσιμα επίπεδα και, σε διαφορετική περίπτωση, θα μπορούσαν να είναι καταστροφικοί.
Η αξιολόγηση του ΕΟΠ έρχεται την παραμονή της δημοσιοποίησης της έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη διαχείριση των κινδύνων της κλιματικής αλλαγής που θα παρουσιάσουν αύριο στο Στρασβούργο ο Επίτροπος για την ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, Μάρος Σέφκοβιτς και ο Eπίτροπος για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, Βόπκε Χούκστρα. «Η προειδοποίηση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος είναι ξεκάθαρη και αύριο η Επιτροπή θα παρουσιάσει μια πολιτική απάντηση», ανέφερε ο αρμόδιος εκπρόσωπος της Επιτροπής, Τιμ Μακφάι.
36 σημαντικοί κλιματικοί κινδυνοι για την Ευρώπη
Η αξιολόγηση εντοπίζει 36 σημαντικούς κλιματικούς κινδύνους για την Ευρώπη σε πέντε τομείς: οικοσυστήματα, τρόφιμα, υγεία, υποδομές, οικονομία και χρηματοδότηση. Περισσότεροι από τους μισούς σημαντικότερους κλιματικούς κινδύνους που προσδιορίζονται στην έκθεση, απαιτούν την άμεση λήψη περαιτέρω μέτρων και οκτώ από αυτούς είναι ιδιαίτερα επείγοντες, κυρίως για τη διατήρηση των οικοσυστημάτων, την προστασία των ανθρώπων από τους καύσωνες, την προστασία ανθρώπων και υποδομών από τις πλημμύρες και τις πυρκαγιές καθώς και για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας των ευρωπαϊκών μηχανισμών αλληλεγγύης, όπως το Ταμείο Αλληλεγγύης της ΕΕ.
Σύμφωνα με τον ΕΟΠ, η οικονομία και το χρηματοοικονομικό σύστημα της Ευρώπης αντιμετωπίζουν πολλούς κλιματικούς κινδύνους. Για παράδειγμα, τα ακραία κλιματικά φαινόμενα μπορούν να αυξήσουν τα ασφάλιστρα, να απειλήσουν περιουσιακά στοιχεία και ενυπόθηκα δάνεια, καθώς και να αυξήσουν τις κρατικές δαπάνες και το κόστος των δανείων. «Η βιωσιμότητα του Ταμείου Αλληλεγγύης της ΕΕ απειλείται ήδη σοβαρά λόγω των δαπανηρών πλημμυρών και των δασικών πυρκαγιών των τελευταίων ετών. Η επιδείνωση των κλιματικών επιπτώσεων μπορεί επίσης να διευρύνει το χάσμα στην ιδιωτική ασφάλιση και να καταστήσει τα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα πιο ευάλωτα», τονίζει η έκθεση.
Η Εκτελεστική διευθύντρια του ΕΟΠ, Λέενα Ύλα Μονόνεν δήλωσε: «Η νέα μας ανάλυση δείχνει ότι η Ευρώπη αντιμετωπίζει επείγοντες κλιματικούς κινδύνους που αυξάνονται ταχύτερα από την κοινωνική ετοιμότητά της. Για να εξασφαλιστεί η ανθεκτικότητα των κοινωνιών μας, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο πρέπει να δράσουν τώρα για να περιορίσουν τους κλιματικούς κινδύνους, τόσο με την άμεση μείωση των εκπομπών όσο και με ισχυρές πολιτικές και δράσεις προσαρμογής».
Τι πρέπει να κάνουν τα κράτη-μέλη της ΕΕ
Ο ΕΟΠ υπογραμμίζει την ανάγκη για στενότερη συνεργασία μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ στην κατανόηση των κλιματικών κινδύνων που αντιμετωπίζουν και στην προετοιμασία για τη διαχείρισή τους. «Οι εθνικές αξιολογίσεις κλιματικών κινδύνων χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο για να τεκμηριωθεί η ανάπτυξη πολιτικής προσαρμογής. Ωστόσο, η κοινωνική ετοιμότητα είναι ανεπαρκής, καθώς η εφαρμογή της πολιτικής υστερεί σε σχέση με την ταχεία αύξηση των επιπέδων κινδύνου», επισημαίνει η έκθεση.
Καταλήγοντας, η έκθεση του ΕΟΠ τονίζει ότι η ΕΕ μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο, βελτιώνοντας την κατανόηση των κλιματικών κινδύνων, αυξάνοντας την ευθύνη ανάληψης κινδύνων και συμβάλλοντας στον τρόπο αντιμετώπισής τους μέσω της νομοθεσίας, των κατάλληλων δομών διακυβέρνησης, της παρακολούθησης, της χρηματοδότησης και της τεχνικής υποστήριξης.
