Του Δημήτρη Παπακωνσταντίνου
Το ξέσπασμα της πανδημίας και η δραματική επιδείνωση της οικονομικής δραστηριότητας που επέφερε δημιουργούν νέους προβληματισμούς για το ασφαλιστικό σύστημα, έξι μήνες μετά την ψήφιση του “νόμου Βρούτση”, καθώς έχουν αλλάξει πλήρως τα οικονομικά θεμέλια πάνω στα οποία αυτός βασίστηκε.
Η κατάρρευση των εσόδων των ασφαλιστικών ταμείων που έφερε η κορονο-ύφεση και οι αναγκαίες αλλεπάλληλες παρατάσεις στις προθεσμίες καταβολής των εισφορών των πληττόμενων επιχειρηματιών ενισχύουν αυτόν τον προβληματισμό και καθιστούν αναγκαία την επανεξέταση της κατάστασης που δημιουργείται.
Η εικόνα στον τομέα των εσόδων, ιδιαίτερα μετά τη θερινή ανάκαμψη των κρουσμάτων, δεν αναμένεται να αλλάξει, τουλάχιστον έως το τέλος του χρόνου.
Αναμφίβολα –και δικαιολογημένα– έχει αυξηθεί ο ρόλος του κράτους στη χρηματοδότηση των Ταμείων. Όχι μόνο γιατί το Δημόσιο καλύπτει τις εισφορές των εργαζομένων που “βγήκαν” σε αναστολή και άλλων μισθωτών που εντάσσονται σε προγράμματα επιδότησης των εισφορών (π.χ. “Συν-Εργασία”), αλλά και γιατί ανέλαβε το κόστος της εφαρμογής των αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας, τόσο για τον νόμο Κατρούγκαλου όσο και για τις περικοπές του 2011-2012.
Ήδη έχουν δοθεί αναδρομικά για τις επικουρικές συντάξεις, ενώ εκκρεμούν για τις “νέες” κύριες, αλλά κυρίως και για τις “παλιές” κύριες συντάξεις. Την ίδια ώρα, αυξάνονται ραγδαία οι εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης.
Με άλλα λόγια, ενώ επιδεινώνεται η εικόνα στα έσοδα από τις εισφορές του ιδιωτικού τομέα, αυξάνονται οι έκτακτες και μόνιμες δημόσιες δαπάνες για το ασφαλιστικό. Πέραν δηλαδή των έκτακτων αυξημένων δαπανών, υπάρχουν και οι επερχόμενες αυξημένες –τακτικές– δαπάνες για τις μελλοντικές νέες συντάξεις…
Και όλα αυτά ενώ η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί να μειώσει περαιτέρω κατά 5 μονάδες το μη μισθολογικό κόστος έως το 2023 μετά τη μέχρι στιγμής μείωση κατά 0,9%.
Με αυτά τα δεδομένα, και εφόσον δεν υπάρξουν αναπάντεχες θετικές ανατροπές στο οικονομικό και υγειονομικό περιβάλλον, είναι σαφές ότι η ανισορροπία αυτή μεταξύ μειωμένων εσόδων και αυξανόμενων δαπανών θα συνεχίσει να τροφοδοτεί ελλείμματα στα Ταμεία. Δεν είναι παράδοξο, κατά συνέπεια, οι προβληματισμοί που ήδη έχουν δημιουργηθεί να ανοίξουν τον δρόμο τώρα και όχι αργότερα για νέες μόνιμες –και όχι έκτακτες– αλλαγές στο ασφαλιστικό.