«Στη σκιά» των πρόσφατων αποχωρήσεων από τη χώρα μας διεθνών επενδυτών, αλλά και επικείμενων ανακοινώσεων και από άλλες ξένες εταιρείες για την έξοδο από την ελληνική αγορά, στελέχη πολυεθνικών «παικτών» με εγχώρια παρουσία κρούουν τον κώδωνα κίνδυνου, για το γεγονός ότι η Ελλάδα χάνει την ελκυστικότητά της στη διατήρηση «πράσινων» επενδύσεων με προέλευση εκτός συνόρων.
Όπως σημειώνουν τα ίδια στελέχη, το πρόβλημα δεν εντοπίζεται μόνο στο γεγονός της ενίσχυσης του επενδυτικού ρίσκου, λόγω των αυξανόμενων περικοπών ή των μηδενικών – αρνητικών χονδρεμπορικών τιμών. Εξάλλου, ανάλογες τάσεις εμφανίζονται σε όλη την Ευρώπη, με δεδομένη την προέλαση που έχει γίνει τα τελευταία χρόνια στην κατασκευή νέων μονάδων ανανεώσιμων πηγών.
Ένα επιπλέον μειονέκτημα της ελληνικής αγοράς είναι η έλλειψη επενδυτικής ορατότητας, γεγονός το οποίο οφείλεται στις αλλεπάλληλες αλλαγές του νομοθετικού και ρυθμιστικού πλαισίου, όπως και σε θέματα διαφάνειας. Σύμφωνα με τα ίδια στελέχη, πρόκειται για παθογένειες της ελληνικής αγοράς που αν λυθούν η χώρα μας θα καταφέρει να διατηρήσει τους ξένους «παίκτες» που δραστηριοποιούνται εντός συνόρων, με δεδομένο το πλούσιο αιολικό και ηλιακό δυναμικό της, το οποίο υπόσχεται τη συνέχιση στην ανάπτυξη του κλάδου.
Ηχηρές αποχωρήσεις
Οι παραπάνω παρατηρήσεις έρχονται σε μία συγκυρία όπου ήδη έχουν υπάρξει ηχηρές αποχωρήσεις από διεθνείς «παίκτες». Χαρακτηριστικό παράδειγμα η πορτογαλική EDPR, «πράσινος» βραχίονας του πορτογαλικού κολοσσού EDP, στοχεύοντας να έχει ολοκληρώσει την έξοδό της από την Ελλάδα μέχρι το τέλος του 2026, με την πώληση όλων των asset της. Υπενθυμίζεται ότι η EDPR Greece ξεκίνησε να δραστηριοποιείται στη χώρα μας το 2018, έχοντας φιλόδοξα σχέδια. Όπως είχε γράψει το Insider.gr, ο προγραμματισμός της προέβλεπε ότι έως το 2026 θα πραγματοποιούσε επενδύσεις 700 εκατ. ευρώ, ώστε το «πράσινο» χαρτοφυλάκιό της να διαμορφωθεί στα 350 MW.
Στο πλαίσιο «εξόδου» της, η εταιρεία έχει ήδη παραχωρήσει το εν λειτουργία αιολικό χαρτοφυλάκιο ισχύος 150 MW, το οποίο εξαγόρασε η Principia. Παράλληλα, δρομολογεί τα υπόλοιπα έργα του portfolio, δηλαδή ένα εν λειτουργία φωτοβολταϊκό 22 MW και «πράσινους» σταθμούς σε διάφορα στάδια ανάπτυξης. Επίσης, σε εκκρεμότητα βρίσκεται η τύχη του 51% που κατέχει η EDPR Greece στο κοινό εταιρικό σχήμα με τη Motor Oil, το οποίο δρομολογεί δύο cluster αιολικών 352 MW στην Εύβοια.
Λίγες ημέρες αργότερα, ανακοινώθηκε η αποχώρηση της γερμανικής AΒΟ Energy, το χαρτοφυλάκιο της οποίας εξαγοράστηκε από τη Helleniq Energy. Το χαρτοφυλάκιο αυτό αφορά χαρτοφυλάκιο 22 έργων ΑΠΕ της ΑΒΟ υπό ανάπτυξη, συνολικής ισχύος 1,5 GW, τα οποία καλύπτουν όλες τις τεχνολογίες ΑΠΕ. Επίσης, σύμφωνα με πληροφορίες, και άλλες εταιρείες βρίσκονται στην «πόρτα της εξόδου», με τις επόμενες ανακοινώσεις να προέρχονται από μία ευρωπαϊκή και μία αμερικανική εταιρεία.
Τρία μέτρα
Στελέχη πολυεθνικών που δίνουν το «παρών» στη χώρα μας επισημαίνουν πως δεν έχουν σχέδια για αποχώρηση, προσθέτοντας ωστόσο ότι καθίσταται ολοένα και πιο δύσκολο να δικαιολογήσουν στη μητρική τους εταιρεία την παραμονή τους. Σε αυτό το πλαίσιο, υποστηρίζουν πως είναι επιτακτικό να ληφθούν σημαντικές πρωτοβουλίες που θα αλλάξουν επί το θετικότερον τα δεδομένα, ξεκινώντας από την επιτάχυνση της εγκατάστασης μπαταριών.
Όπως επισημαίνουν, οι μπαταρίες θα αποτελέσουν ένα άμεσο «αντίδοτο» στις αρρυθμίες που έχει προκαλέσει στην εγχώρια αγορά η απότομη επέλαση των ΑΠΕ – και κυρίως των φωτοβολταϊκών. Κι αυτό γι’ αυτό θα περιοριστούν οι περικοπές και οι μηδενικές – αρνητικές τιμές, οι οποίες μειώνουν τα έσοδα των «πράσινων» έργων, καθιστώντας επισφαλή την οικονομική τους βιωσιμότητα.
Τα ίδια στελέχη σημειώνουν ότι είναι σημαντικό να υπάρξει ένα ξεσκαρτάρισμα στα έργα που έχουν κατακυρώσει ηλεκτρικό «χώρο», τα οποία ωστόσο δεν προχωρούν προς υλοποίηση. Όπως επισημαίνουν, είναι σημαντικό να είναι ξεκάθαρο πόση είναι η πραγματικά δεσμευμένη δυναμικότητα στα δίκτυα, και επομένως ποιες είναι οι προοπτικές για υλοποίηση νέων έργων.
Τέλος, σημειώνουν ότι θα πρέπει να υπάρξουν αλλαγές στο καθεστώς αναβάθμισης του ηλεκτρικού συστήματος, ώστε να επιταχυνθούν οι παρεμβάσεις. Όπως επισημαίνουν, οι ξένες εταιρείες είναι πρόθυμες να συνδράμουν οικονομικά τον ΑΔΜΗΕ στην υλοποίηση εργασιών που αφορούν περιοχές που κινδυνεύουν με τοπική συμφόρηση και στις οποίες διαθέτουν έργα, ώστε να αποτρέψουν τυχόν μελλοντική απώλεια εσόδων.
