Εικόνα επιτάχυνσης των διαδικασιών για την ολοκλήρωση του υδροηλεκτρικού έργου στη Μεσοχώρα Τρικάλων, στον άνω ρου του ποταμού Αχελώου, πασχίζει να εκπέμψει η κυβέρνηση. Το έργο του υδροηλεκτρικού φράγματος που ξεκίνησε πριν από 40 χρόνια και συνδέθηκε με το σχέδιο εκτροπής του Αχελώου προς τη Θεσσαλία παραμένει ανολοκλήρωτο και έχει εμπλακεί σε σειρά δικαστικών προσφυγών, κάποιες από τις οποίες παραμένουν σε εκκρεμότητα.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη προσπάθησε τα τελευταία χρόνια να εμφανίσει το υδροηλεκτρικό της Μεσοχώρας ως μεμονωμένο έργο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Στην κατεύθυνση αυτή, το ενδιαφέρον της ΔΕΗ είναι εντονότατο καθώς η επιχείρηση κερδίζει ετησίως τεράστια ποσά από την ενέργεια που παράγει στους υδροηλεκτρικούς σταθμούς της. Ειδικά σε εποχές και ημέρες που η ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια είναι αυξημένη, τα υδροηλεκτρικά ενεργοποιούνται τις ώρες που δεν παράγεται «φτηνή» ενέργεια από φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα, όταν βραδιάζει ή επικρατεί άπνοια.
Μεγάλα κέρδη
Εκείνες τις συγκεκριμένες ώρες, όμως, η τιμή καθορίζεται στα υψηλότερα επίπεδα καθώς προκύπτει από τις τιμές που ζητούν όσοι παράγουν ενέργεια από φυσικό αέριο. Οπως είναι αντιληπτό, αυτό σημαίνει ότι η ΔΕΗ κερδίζει μεγάλα ποσά καθώς τα περισσότερα υδροηλεκτρικά της είναι επενδύσεις που έγιναν πριν από δεκαετίες και έχουν αποσβεστεί. Ομως, η μείωση των βροχοπτώσεων και χιονοπτώσεων τα τελευταία χρόνια και η ταυτόχρονη ζήτηση υδάτων για άρδευση μειώνουν την παραγωγή ενέργειας και η ΔΕΗ αναζητεί επειγόντως την ενεργοποίηση άλλων υδροηλεκτρικών σταθμών.
Σε αυτό το πλαίσιο, υπεγράφη χθες προγραμματική σύμβαση μεταξύ του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) και της ΔΕΗ που αφορά «την εκπόνηση των αναγκαίων μελετών για την επιτάχυνση της ολοκλήρωσης του Υδροηλεκτρικού Εργου (ΥΗΕ) Μεσοχώρας Τρικάλων». Προηγήθηκε σύσκεψη και στις σχετικές φωτογραφίες, εκτός του υπουργού ΠΕΝ Σταύρου Παπασταύρου και της διοίκησης της ΔΕΗ (πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος Γιώργος Στάσσης και αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ Αλέξιος Παΐζης) συμμετέχουν ο εκ Τρικάλων υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δ. Παπαστεργίου, οι βουλευτές Τρικάλων Κ. Σκρέκας, Θ. Λιούτας και Κατερίνα Παπακώστα-Παλιούρα, ο δήμαρχος Πύλης Κ. Μαράβας και ο γενικός γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, Ευθ. Μπακογιάννης.
Το ενημερωτικό του ΥΠΕΝ υπενθυμίζει ότι τον Ιούλιο του 2024 δημοσιεύθηκε Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου η οποία χαρακτήρισε το υδροηλεκτρικό ως έργο γενικότερης σημασίας για την οικονομία της χώρας, «αφού όταν θα λειτουργήσει θα εξυπηρετεί σημαντικές ενεργειακές ανάγκες, με ανανεώσιμη ενέργεια της τάξης των 360 GWh ετησίως» (360 εκατομμύρια κιλοβατώρες).
Το έργο βρίσκεται στov άνω ρoυ του ποταμού Αχελώου στη θέση «Ρομωσέικα», αποτελεί έργο ταμίευσης και υδροηλεκτρικής αξιοποίησης ισχύος 161,6 MW, «ξεκίνησε το 1986 και έχει σε μεγάλο βαθμό κατασκευαστεί στο σύνολό του ήδη από το 2001, έχουν δαπανηθεί πάνω από 300 εκατ. ευρώ (ή 500 εκατ. ευρώ σε σημερινή αξία), ωστόσο η ολοκλήρωση και θέση σε λειτουργία του έργου είχε διακοπεί λόγω χρόνιων δικαστικών εκκρεμοτήτων, οι οποίες προέκυψαν από επαναλαμβανόμενες προσφυγές φορέων και κατοίκων στο Συμβούλιο της Επικρατείας».
Η Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου που προαναφέραμε όριζε και τις διαδικασίες απαλλοτρίωσης που θα γίνουν καθώς θα πρέπει μεγάλη περιοχή να κατακλυστεί από νερά και οι κάτοικοι να φύγουν από τα σπίτια τους. Ο Σύνδεσμος Κατακλυζομένων Μεσοχώρας «Ο Αχελώος» κατέθεσε προσφυγή κατά των ειδικών διαδικασιών απαλλοτρίωσης η οποία συζητήθηκε στο Στ’ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας τον περασμένο Ιούνιο. Η απόφαση αυτής της εκδίκασης δεν έχει εκδοθεί, παρά ταύτα όμως, το ΥΠΕΝ θεωρεί με τη χθεσινή του ενημέρωση ότι 24 χρόνια μετά την ολοκλήρωση των έργων «επιταχύνονται οι διαδικασίες ολοκλήρωσης του έργου» και «εκκινεί η διαδικασία απαλλοτριώσεων στα σημεία που κρίνεται απαραίτητο, ώστε να εξασφαλιστεί η ασφαλής και αποδοτική λειτουργία του έργου».
Χρονοδιάγραμμα
Σημειώνει, ταυτόχρονα, ότι «θα προηγηθεί σχετική διαβούλευση της ΔΕΗ με τις αρμόδιες αρχές και τους τοπικούς βουλευτές», ότι «συγκροτήθηκε ειδική ομάδα εργασίας (task force), η οποία θα ξεκινήσει το έργο της από την επόμενη εβδομάδα, με στόχο την ολοκλήρωση των διαδικασιών τελικής ωρίμανσης του έργου και εκκίνησης των εργασιών ολοκλήρωσής του μέχρι το τέλος του 2026». Υπενθυμίζεται ότι για τη μετεγκατάσταση των κατοίκων έχουν εκδηλωθεί μεγάλες αντιδράσεις καθώς είχαν προταθεί περιοχές στις οποίες σημειώθηκαν κατολισθήσεις. Η προγραμματική σύμβαση είναι προϋπολογισμού 1.313.160 ευρώ και μέσω αυτής η ΔΕΗ «καθίσταται υπεύθυνη για την εκπόνηση των απαραίτητων μελετών για τη μετεγκατάσταση των κατοίκων».
Υπενθυμίζεται επίσης ότι ταυτόχρονα εκκρεμεί η εκδίκαση των προσφυγών που έχουν κατατεθεί στο ΣτΕ από φορείς της Αιτωλοακαρνανίας και περιβαλλοντικές οργανώσεις και κατά του Σχεδίου Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής στη Θεσσαλία και τη Δυτική Ελλάδα, η οποία αφορά γενικότερα τη διαχείριση του Αχελώου. Μέσω αυτού του σχεδίου, επιδιώκεται η «μερική εκτροπή» υδάτων που συγκεντρώνονται στο φράγμα Συκιάς (χαμηλότερα από εκείνο της Μεσοχώρας) από τον Αχελώο προς τον Θεσσαλικό κάμπο. Η εκδίκαση αυτής της προσφυγής είχε αναβληθεί για τις 3/12/2025, αλλά επίκειται νέα αναβολή.
