Στην τελική ευθεία βρίσκεται η απόφαση του Καΐρου για τη δέσμευση έκτασης 2.500 τετραγωνικών χιλιομέτρων στην αιγυπτιακή έρημο, όπου θα αναπτυχθούν τα αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα συνολικής ισχύος 9 GW, αποκλειστικά για τις ανάγκες της ηλεκτρικής διασύνδεσης GREGY.
Η απόφαση που είναι ένα από τα πολλά ορόσημα για την ωρίμανση του καλωδίου μήκους 954 χιλιομέτρων και δυνατότητας μεταφοράς ενέργειας 3 GW προς την Ευρώπη, λέγεται ότι έχει «κλειδώσει» και ενώ είχαν προηγηθεί πολύμηνες διαβουλεύσεις μεταξύ της εταιρείας του έργου, ELICA, υπό τον επιχειρηματία Δ. Κοπελούζο και της αιγυπτιακής κυβέρνησης, που θεωρεί το έργο ως στρατηγικής σημασίας για τη σύνδεση της χώρας με την ευρωπαϊκή ήπειρο.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, η απόφαση θα ορίζει τον ακριβή αριθμό των εκτάσεων που δεσμεύονται για το έργο, οι οποίες θα βρίσκονται σε κοντινή απόσταση με το σημείο προσαιγιάλωσης του καλωδίου στα παράλια της Μεσογείου, στα βορειοδυτικά της χώρας (Σιντι Μπαράνι), κοντά στο σταθμό μετατροπής και σε σημεία όπου ο άνεμος φυσάει με ταχύτητες 9,5 μέτρα το δευτερόλεπτο.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ένα από τα θέματα που χρήζει οριστικοποίησης αφορά τη διάρκεια της δέσμευσης των εκτάσεων, με τις συζητήσεις μεταξύ της ελληνικής πλευράς και του αιγυπτιακού κράτους να αφορούν σε κάθε περίπτωση διάστημα άνω των 50 ετών, που συνδέεται και με τις εκτιμήσεις για την απόσβεση του έργου.
Τα θέματα αυτά, καθώς και η συνολική πρόοδος του έργου είχαν συζητηθεί στη τελευταία συνάντηση που είχαν το καλοκαίρι στο Κάιρο ο επιχειρηματίας Δ. Κοπελούζος και ο υπ. Ηλεκτρισμού και ΑΠΕ της χώρας Δρ. Mahmoud Esmat.
Η περιοχή βρίσκεται περίπου 150 χιλιόμετρα από τα σύνορα με τη Λιβύη και λόγω της έρημου η ταχύτητα του ανέμου είναι σταθερή, χωρίς απότομες μεταβολές («τύρβες», όπως αποκαλούνται), καθώς δεν παρεμβάλλονται ορεινοί όγκοι, όπως στην Ελλάδα και γενικότερα στην Ευρώπη. Τα αιολικά προσφέρουν σταθερή παραγωγή σε 24ωρη βάση, εξ ου και έχουν υψηλότερη απόδοση απ’ ότι επί ευρωπαϊκού εδάφους.
Το ενεργειακό μείγμα που θα τροφοδοτεί το καλώδιο των 4 δισ. ευρώ που φιλοδοξεί να συνδέσει τις αιγυπτιακές ακτές με τη Νέα Μάκρη στην Αττική, θα είναι κατά 75% αιολικά και 25% φωτοβολταϊκά (υπάρχουν σκέψεις η αναλογία να αυξηθεί και στο 85% υπέρ των αιολικών), ενώ τα ιστορικά μετεωρολογικά στατιστικά δείχνουν ότι το προφίλ της Αιγύπτου είναι συμπληρωματικό με αυτό της Ελλάδας. Οταν δηλαδή η αιολική παραγωγή αυξάνεται στη βορειοαφρικανική χώρα, μειώνεται στην Ελλάδα και το αντίστροφο. Υπό μια έννοια το GREGY θα μπορεί να λειτουργεί ως μηχανισμός εξισορρόπησης των δικτύων, προσφέροντας σταθερή και φθηνή ενέργεια όλο το 24ωρο.
Σε επίπεδο συνολικού μπάτζετ, το φαραωνικό project εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 8 δισ., εκ των οποίων 4 δισ. είναι μόνο το υποθαλάσσιο καλώδιο και οι συναφείς υποδομές, για τα οποία η εταιρεία ELICA φαίρεται να είναι σε συζητήσεις με χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον χρηματοδότησης, καθώς και με προμηθευτές εξοπλισμού για τους σταθμούς μετατροπής και τη διασύνδεση.
Το έργο έχει φυσικά ακόμη πολύ δρόμο μπροστά του (διαγωνισμός για τη κατασκευή του καλωδίου, επιλογή αναδόχων, κλπ) με το αρχικό business plan, να μιλά για ολοκλήρωσή του την περίοδο 2030-2031, ωστόσο καταγράφει σημάδια ωρίμανσης, με την ελληνική πλευρά να δεσμεύεται ότι η τελική επενδυτική απόφαση θα ληφθεί στο δεύτερο εξάμηνο του 2026.
Πλησιάζει η ώρα για τη μελέτη βυθού
Στο μέτωπο των μελετών, η ελληνική εταιρεία ετοιμάζει τα τεύχη των διαγωνισμών για το Maritime Survey, δηλαδή τη λεπτομερή αποτύπωση του βυθού κατά μήκος των 954 χλμ. στην Αν. Μεσόγειο. Ο διαγωνισμός για τη μελέτη (seabed mapping) αναμένεται να βγει πιθανότατα εντός του έτους και θεωρείται μια πολύ σύνθετη διαδικασία, καθώς πρόκειται για βάθη που ξεπερνούν σε κάποια σημεία και τα 3.000 χλμ.
Οι πρώτες βασικές μελέτες για το έργο είχαν ανατεθεί τον Μάιο και αφορούν την «Ανάλυση Κόστους-Οφέλους και Τεχνική Ανάλυση» με ανάδοχο τον βρετανικό οίκο AFRY UK και εκείνη για τη Μελέτη Γραφείου (Desktop Study) με ανάδοχο την ελληνική GEOTECH, γνωστή στην Ελλάδα από τα έργα του ΑΔΜΗΕ.
Το αποτέλεσμα της δεύτερης αυτής μελέτης που αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί στα τέλη του 2025 θα οριστικοποιήσει και την ακριβή όδευση του υποθαλάσσιου καλωδίου καθώς και των σημείων προσαιγιάλωσης σε Ελλάδα και Αίγυπτο, με αρμόδιες πηγές να μην αποκλείουν – αν χρειαστεί – μικρές αλλαγές στην αρχική διαδρομή.
Τα παραπάνω είχαν συζητηθεί και τον Σεπτέμβριο στο Υπουργικό Συμβούλιο της Αιγύπτου, υπό την προεδρία του Dr. Mustafa Madbouly, όπου και είχε εγκριθεί η σύναψη Μνημονίου Κατανόησης μεταξύ του Διαχειριστή της Αιγύπτου, της Mediterranean Electricity Interconnection Company και του ΑΔΜΗΕ, με αντικείμενο να επιταχύνουν οι εμπλεκόμενοι τις μελέτες για τη διασύνδεση GREGY.
Image by Peter Dargatz from Pixabay
