Ο κλάδος των μεταφορών στην Ελλάδα εξακολουθεί να αποτελεί μία από τις κύριες πηγές εκπομπών της χώρας, δεδομένου ότι εξακολουθούν να είναι περιορισμένες οι διαθέσιμες εναλλακτικές λύσεις ηλεκτρικών μεταφορών.
Επιμέλεια: Β. Βεγιάζη
Τα παραπάνω επισημαίνει η Κομισιόν, στο πλαίσιο της έκθεσης μεταπρογραμματικής εποπτείας για το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο 2026 που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα.
Αναλυτικότερα, το ποσοστό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που προέρχονται από τον τομέα των μεταφορών είναι 32% στην Ελλάδα, ποσοστό ελαφρώς υψηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ (29%).
Ένας λόγος είναι ότι η Ελλάδα διαθέτει έναν από τους παλαιότερους στόλους οχημάτων στην ΕΕ, ενώ οι κανόνες για την απόσυρση των παλαιών επαγγελματικών οχημάτων (π.χ. ταξί) δεν εφαρμόζονται σωστά.
Το ελληνικό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΣΑΑ) περιλαμβάνει ορισμένες επενδύσεις για ηλεκτροκίνηση, την προώθησή της -μεταξύ άλλων- με την αντικατάσταση των παλαιών λεωφορείων δημόσιων συγκοινωνιών στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη με ηλεκτρικά λεωφορεία.
Ωστόσο, άλλα μέτρα, όπως η αντικατάσταση των παλαιών ταξί με ηλεκτρικά ή η εγκατάσταση νέων σημείων ηλεκτρικής φόρτισης σε δημόσιους χώρους δεν έχουν προσελκύσει το αναμενόμενο ενδιαφέρον από την αγορά.
Για τον λόγο αυτόν, θα ήταν επωφελές για την Ελλάδα να καταρτίσει ολοκληρωμένη στρατηγική, συμπεριλαμβανομένων επενδυτικού σχεδίου και μεταρρυθμίσεων, για την προώθηση της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης του τομέα των μεταφορών.
Η στρατηγική αυτή θα πρέπει να καλύψει τον εξηλεκτρισμό των τρόπων μεταφοράς και τη βελτίωση των αστικών και υπεραστικών δημόσιων συγκοινωνιών.
Ελληνικός σιδηρόδρομος
Η Ελλάδα έχει δεσμευτεί να επενδύσει στις υποδομές και στην ασφάλεια των σιδηροδρόμων. Τόσο το σχέδιο δράσης για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων, το οποίο καταρτίστηκε μετά το δυστύχημα των Τεμπών, όσο και το γενικό σχέδιο που καταρτίστηκε για την ανάπτυξη του Ευρωπαϊκού Συστήματος Διαχείρισης της Σιδηροδρομικής Κυκλοφορίας (ERTMS) καθορίζουν μέτρα για τον εκσυγχρονισμό του ελληνικού σιδηροδρομικού συστήματος.
Το ελληνικό ΣΑΑ περιλαμβάνει μεταρρύθμιση που θα δώσει στον διαχειριστή σιδηροδρομικής υποδομής της χώρας τη δυνατότητα: i) να λειτουργεί αποτελεσματικά ένα σύγχρονο σιδηροδρομικό δίκτυο και ii) να ολοκληρώσει επενδύσεις σε βασικά συστήματα ασφάλειας και υποδομές.
Η Ελλάδα θα μπορούσε να επωφεληθεί από την παροχή επαρκών και σταθερών πόρων στον νέο διαχειριστή σιδηροδρομικής υποδομής, με βάση: i) τη σύναψη συνολικής και πλήρους σύμβασης εκτέλεσης· και ii) την επιτάχυνση της ανάπτυξης του ERTMS στο σιδηροδρομικό δίκτυο προκειμένου να αυξηθούν η διαλειτουργικότητα, η αποδοτικότητα και η ασφάλεια.
Εν κατακλείδι, η Κομισιόν αναφέρει ότι για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της βιωσιμότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης, η Ελλάδα θα μπορούσε να επωφεληθεί από την προώθηση της «πράσινης» και της ψηφιακής μετάβασης των μεταφορών μέσω της:
- κατάρτισης ολοκληρωμένης στρατηγικής με μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις για τον εξηλεκτρισμό των τρόπων μεταφοράς,
- αναβάθμισης των αστικών και υπεραστικών δημόσιων συγκοινωνιών,
- βελτίωσης της υποδομής, της λειτουργίας και της ασφάλειας των σιδηροδρόμων.
