Μόνο ένα στα δέκα σχεδιαζόμενα μικρά υδροηλεκτρικά έργα στην Ελλάδα παίρνει Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ), ενώ έχει μπλοκάρει εντελώς η έκδοση νέων όρων σύνδεσης και, επομένως, ακόμα και τα έργα που λαμβάνουν ΑΕΠΟ, δεν μπορούν τελικά να συνδεθούν στο δίκτυο λόγω έλλειψης ηλεκτρικού χώρου. Αυτή την κατάσταση περιέγραψαν έγκυρες πηγές του Ελληνικού Συνδέσμου Μικρών Υδροηλεκτρικών Έργων (ΕΣΜΥΕ) μιλώντας στο energygame.gr. Παράλληλα, οι ίδιες πηγές, ενώ αναγνώρισαν πως το καλοκαίρι δόθηκαν αρκετές ΑΕΠΟ σε έργα, χαρακτήρισαν αυτό το συμβάν «εντελώς συγκυριακό» και αρνήθηκαν πως υπάρχει το τελευταίο διάστημα κάποια πολιτική προώθησης των μικρών υδροηλεκτρικών στην Ελλάδα, δίνοντας την εικόνα πως η περαιτέρω ανάπτυξη του κλάδου παραμένει επί της ουσίας αυτή τη στιγμή παγωμένη.
Υπενθυμίζεται πως από τις αρχές Ιουλίου έως και τα τέλη Αυγούστου του 2025 έλαβαν έγκριση περιβαλλοντικών όρων δώδεκα νέα μικρά υδροηλεκτρικά έργα, τα οποία έχουν συνολική ισχύ περίπου 22 MW. Οι πηγές του ΕΣΜΥΕ αναφέρουν πως τα έργα αυτά που έλαβαν ΑΕΠΟ είχαν κάνει αίτηση 2-3 χρόνια πριν και ήταν μπλοκαρισμένα στην ελληνική γραφειοκρατία. Παρόλα αυτά, αναφέρουν πως πιθανότατα ούτε αυτά δεν θα καταφέρουν να πάρουν όρους σύνδεσης.
Όπως έχει αναφέρει το energygame, στη χώρα μας το 2024 ήταν εγκατεστημένα περίπου 290,70 MW μικρών υδροηλεκτρικών. Το αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα έχει θέσει ως στόχο να υπάρχουν στην Ελλάδα μέχρι το 2030 μικρά υδροηλεκτρικά έργα ισχύος 365 MW. Ωστόσο, ο συγκεκριμένος στόχος τίθεται εν αμφιβόλω με βάση την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί.
Τα οφέλη που προσφέρουν τα μικρά υδροηλεκτρικά και ο ρόλος της λειψυδρίας
Τα μικρά υδροηλεκτρικά αποτελούν μονάδες βάσης, καθώς η ενέργεια που παράγουν είναι σταθερή κατά τη διάρκεια της ημέρας, χωρίς να υπάρχουν διακυμάνσεις, σε αντίθεση με άλλες καθαρές τεχνολογίες. Παρόλα αυτά, η υλοποίηση νέων έργων αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις. Πέραν της περιβαλλοντικής αδειοδότησης και της αδυναμίας λήψης όρων σύνδεσης, τα σχεδιαζόμενα νέα έργα συχνά συναντούν και τοπικές αντιδράσεις. Παράλληλα, η κλιματική κρίση και η λειψυδρία που αποτελεί ένα εντεινόμενο φαινόμενο στη χώρα μας, δημιουργούν σοβαρές προκλήσεις για την παραγωγή ενέργειας από μικρές και μεγάλες υδροηλεκτρικές μονάδες.
Πρόσφατο δημοσίευμα του energygame.gr έγραφε πως στις αρχές του Αυγούστου οι ταμιευτήρες των υδροηλεκτρικών μονάδων της χώρας βρίσκονταν μόλις στο 50%, λόγω των μειωμένων βροχοπτώσεων κατά τη διάρκεια της χρονιάς. Συνεπώς, η λειψυδρία αποτελεί ένα μεγάλο «αγκάθι» για την περαιτέρω ανάπτυξη τέτοιων έργων, τα οποία θα μπορούσαν να δώσουν σημαντικές βοήθειες στο ηλεκτρικό σύστημα.
Επισημαίνεται, δε, πως μεταξύ των περιβαλλοντικών όρων που έχουν τεθεί για νέα μικρά υδροηλεκτρικά έργα στην Ελλάδα, είναι να εξασφαλίζεται κατά προτεραιότητα η κάλυψη των αναγκών ύδρευσης και άρδευσης της περιοχής που βρίσκεται το έργο, αλλά και να διακόπτεται η λειτουργία του στα χρονικά διαστήματα που η τιμή της οικολογικής παροχής δεν δύναται να επιτευχθεί, λόγω ανεπαρκούς απορροής ενός ποταμού. Η οικολογική παροχή είναι η ελάχιστη ποσότητα νερού που πρέπει πάντα να ρέει σε ένα ποτάμι ή ρέμα, ώστε να διατηρείται η ζωή και το οικοσύστημα.
Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί πως και τη συγκεκριμένη κατηγορία έργων δεν την έχουν αφήσει ανεπηρέαστη οι περικοπές παραγόμενης ενέργειας. Τα μικρά υδροηλεκτρικά έχουν πολλαπλές χρήσεις και συνδέονται με έργα ύδρευσης και άρδευσης, επομένως πολύωρες διακοπές μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα. Όλα αυτά συνθέτουν ένα πλαίσιο το οποίο δυσκολεύει τις εταιρείες του κλάδου, ενώ αποτρέπει νέες επενδύσεις.
