Του Νίκου Ρουσάνογλου
Μπορεί η επέκταση εκτός συνόρων για τους μεγάλους κατασκευαστικούς ομίλους να γίνεται μέχρι σήμερα με “φειδώ”, ωστόσο, αυτή η επιφύλαξη και η σύνεση αφορά περισσότερο τα έργα υποδομής και λιγότερο τον τομέα της ενέργειας, όπου φαίνεται πως οι κινήσεις γίνονται με μεγαλύτερη τόλμη. Ασφαλώς, οι δύο αυτοί τομείς εξασφαλίζουν και σημαντικές συνέργιες για τις εταιρείες, καθώς ενέργεια και κατασκευή ανέκαθεν είναι “συγκοινωνούντα δοχεία”, που μπορούν να τροφοδοτήσουν το ένα το άλλο.
Κάπως έτσι, το τελευταίο δίμηνο, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και Aktor έχουν εξασφαλίσει σημαντικές συμφωνίες για την επέκταση των δραστηριοτήτων τους στην ενέργεια εκτός συνόρων, με σημείο αναφοράς την αγορά της Ουκρανίας, όπου θα κατευθυνθούν δεκάδες δισ. ευρώ τα επόμενα χρόνια, για την ανάταξη της χώρας. Πρόκειται για κινήσεις, οι οποίες έχουν όχι μόνο επιχειρηματικό, αλλά και γεωστρατηγικό αποτύπωμα και φέρνουν την Ελλάδα και τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους της, στο προσκήνιο.
Είναι χαρακτηριστικό ότι τις τελευταίες ημέρες, ο επικεφαλής του ομίλου Aktor, κ. Αλέξανδρος Εξάρχου είχε επαφές με Αμερικανούς αξιωματούχους, προκειμένου να εξασφαλιστούν πρόσθετες ποσότητες αμερικανικού αερίου, για να καλύψουν τις ανάγκες που έχει ήδη η νεοσύστατη Atlantic SEE LNG Trade για την περίοδο 2026-2030. Η εν λόγω εταιρεία, στην οποία ο όμιλος Aktor συμμετέχει με 60% και η ΔΕΠΑ Εμπορίας με 40%, έχει εξασφαλίσει σημαντικές ποσότητες αμερικανικού LNG από την Venture Global, αλλά για την περίοδο από το 2030 και μετά. Αντίστοιχα και οι συμφωνίες προμήθειας που έχει συνάψει η Atlantic SEE LNG Trade με τις ρουμανικές Nova Power και Transgaz για την πώληση σημαντικών ποσοτήτων LNG για 20 έτη, ενεργοποιείται από το 2030 και μετά.
Αντιθέτως, η συμφωνία που υπέγραψε η ΔΕΠΑ τον περασμένο μήνα για τροφοδοσία της ουκρανικής Naftogaz με αμερικανικό LNG από τον Δεκέμβριο έως τον Μάρτιο του 2026 “θα υλοποιηθεί μέσω της Atlantic”, ανέφερε ο Εξάρχου. Η εταιρεία θα επικεντρωθεί αποκλειστικά σε αμερικανικό LNG, λόγω της λήξης της διαθεσιμότητας ρωσικού αερίου από τον Νοέμβριο του 2027.
Με αφορμή όμως τα παραπάνω, ήδη η εταιρεία βρίσκεται σε αναζήτηση νέων ευκαιριών συνεργασίας στον τομέα του LNG, θέλοντας να ενισχύσει την προμήθεια και μεταπώληση LNG και για την περίοδο 2026-2030, κρίνοντας ότι η περίοδος αυτή ευνοεί τέτοιες συμφωνίες. Επίσης, η στόχευση αφορά όχι μόνο την πώληση του αμερικανικού αερίου στην Ρουμανία και την Ουκρανία, αλλά και σε άλλες χώρες της ευρύτερης περιοχής της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, όπως είναι π.χ. η Ουγγαρία.
Στο πλαίσιο αυτό, μεταξύ άλλων, ο κ. Εξάρχου είχε επαφές με τον κ. Peter Hegseth, Secretary of Defense και την Kristi Noem, Secretary of Homeland Security. Υπενθυμίζεται ότι η παράδοση αμερικανικού LNG στην Ουκρανία, θα γίνει μέσω του Διαδρόμου Route 1, που διατίθεται απο κοινου με τοὺς διαχειριστές υποδομων μεταφοράς της Ελλάδας, Βουλγαριας, Ρουμανιας, Μολδαβιας και Ουκρανιας.
Είναι επίσης προφανές ότι ο σημαντικός ρόλος που αναλαμβάνει ο όμιλος Aktor στο σκέλος της ενέργειας, θα επιχειρηθεί να κεφαλαιοποιηθεί μελλοντικά και με την υλοποίηση έργων υποδομής στην Ουκρανία. Άλλωστε, όπως έχει αναφέρει και ο ίδιος ο κ. Εξάρχου, η αγορά της Ουκρανίας είναι από τις λιγοστές, που εκτιμάται ότι είναι εφικτή μια μελλοντική επέκταση των δραστηριοτήτων του ομίλου, μαζί φυσικά με εκείνη της Ρουμανίας, όπου ήδη υπάρχει σημαντική παρουσία.
Με τη σειρά του, ο όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ υπέγραψε, μέσω του κατασκευαστικού βραχίονά της ΤΕΡΝΑ, Μνημόνιο Συνεργασίας (MoU) με την εταιρεία UKRHYDROENERGO, για έργα αντλησιοταμίευσης (αποθήκευση ενέργειας), ύψους 1,5 δισ. ευρώ. Συγκεκριμένα, οι δύο πλευρές έχουν συμφωνήσει να αναπτύξουν και υλοποιήσουν από κοινού, τον αντλησιοταμιευτικό σταθμό Δνείστερου, ισχύους 1.264 MW, αλλά κι ενός νέος αντλησιοστασίου ισχύος 220 MW.
Πρόκειται για μια σημαντική εξέλιξη, που αξιοποιεί την τεχνογνωσία που έχει αναπτύξει ο όμιλος και στην υλοποίηση σύνθετων τεχνικών έργων στον τομέα της ενέργειας. Υπενθυμίζεται ότι ήδη υλοποιείται το έργο αντλησιοταμίευσης στην Αμφιλοχία για λογαριασμό της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, που πλέον ανήκει στον όμιλο Masdar. Τα δύο παραπάνω έργα, που βρίσκονται στη Δυτική Ουκρανία, είναι εκείνα που θα υλοποιηθούν καταρχάς στο πλαίσιο του MoU, ενώ εξετάζονται παράλληλα και άλλες ευκαιρίες σε υδροηλεκτρικά και αντλησιοταμιευτικά έργα της χώρας. Η Ukrhydroenergo είναι η μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας στην Ουκρανία και ανήκει κατά 100% στο κράτος. Στόχος των έργων αυτών είναι η σταθεροποίηση του ενεργειακού δικτύου της Ουκρανίας και η επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης της χώρας, ενώ αναμένεται να τύχουν και σημαντικής υποστήριξης από διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς και θεσμούς, όπως η EBRD και η EIB.
