Του Κώστα Κατίκου
Μεγάλες και αγεφύρωτες παραμένουν οι διαφορές ανάμεσα στις συντάξεις του ιδιωτικού και του δημοσίου τομέα όπως δείχνουν και τα τελευταία στοιχεία (9ος 2025) της έκθεσης Ηλιος.
Το γενικό επίπεδο των συντάξεων μπορεί να βελτιώνεται χρόνο με το χρόνο, κυρίως λόγω των αυξήσεων, αλλά στις νέες συντάξεις υπάρχει μεγάλη ψαλίδα με τις αποδοχές κύριας σύνταξης στην κατηγορία γήρατος στον ιδιωτικό τομέα να ανέρχονται στα 893,20 ευρώ και του δημοσίου στα 1.483,85 ευρώ.
Οι νέες συντάξεις γήρατος του δημοσίου είναι κατά 590 ευρώ ή 39,8% υψηλότερες από αυτές του ιδιωτικού τομέα και η απόσταση αντί να μικραίνει μεγαλώνει.
Οι λόγοι που οδηγούν τους νέους συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα σε μικρότερες συντάξεις σε σχέση με τους νέους συνταξιούχους του Δημοσίου είναι οι εξής:
1.Οι δημόσιοι υπάλληλοι έχουν σταθερές αποδοχές και καθορισμένες αυξήσεις κατά τη διάρκεια του εργασιακού τους βίου, οπότε και ο συντάξιμος μισθός τους βάσει του οποίου θα υπολογιστεί η σύνταξη είναι βελτιωμένος και ενσωματώνει τις μισθολογικές αυξήσεις των υπαλλήλων. Στον ιδιωτικό τομέα οι αυξήσει δεν είναι οριζόντιες και δεν ακολουθούν την ίδιας σταθερότητα με το Δημόσιο.
2.Οι αποδοχές στο δημόσιο υπόκεινται σε αυτόματη αύξηση ανά δυο χρόνια με που οι υπάλληλοι αλλάζουν μισθολογικό κλιμάκιο, που σημαίνει ότι ακόμη και χωρίς την εισοδηματική αύξηση, ο μισθός ανά διετία αυξάνεται λόγω αλλαγής μισθολογικού κλιμακίου. Στον ιδιωτικό τομέα ο μισθός μπορεί να αλλάξει βάσει προϋπηρεσίας, μόνο εφόσον ο υπάλληλος έχει σύμβαση που το προβλέπει, αλλιώς η προσαύξηση λόγω προϋπηρεσίας χάνεται.
3.Οι συνταξιούχοι του ιδιωτικού τομέα έχουν κατά κανόνα λιγότερα χρόνια ασφάλισης από τους συνταξιούχους του δημοσίου με αποτέλεσμα να υπολογίζονται οι συντάξεις τους με μικρότερα ποσοστά αναπλήρωσης και τα ποσά να είλναι μικρότερα έναντι των συντάξεων του δημοσίου. Στο δημόσιο για παράδειγμα οι υπάλληλοι εξαντλούν τη 40ετλία και παίρνουν ποσοστό αναπλήρωσης 50,01%, ενώ στον ιδιωτικό τομέα η έξοδος γίνεται κατά μέσο όρο με λιγότερα από 40 λέρτη ασφάλισης και με χαμηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης.
4.Στις συντάξεις του ιδιωτικού τομέα περιλαμβάνονται και πολλοί συνταξιούχοι που έχουν οφειλές στον ΕΦΚΑ (κυρίως προερχόμενοι από τον ΟΑΕΕ) τις οποίες εξοφλούν με παρακράτηση σύνταξης, ενώ οι ασφαλισμένοι του δημοσίου δεν έχουν οφειλές που να συμψηφίζονται με τη σύνταξη, πλην των εξαγορών πλασματικών ετών.
5.Στο δημόσιο η πλειονότητα των ασφαλισμένων συνταξιοδοτείται με καθεστώς πλήρους σύνταξης και όχι με μειωμένη, εν αντιθέσει με τους ασφαλισμένους σε ταμεία του ιδιωτικού τομέα οι οποίοι σε μεγάλο ποσοστό βγαίνουν με μειωμένη επειδή δεν συμπληρώνουν τις προϋποθέσεις για να πάρουν πλήρη σύνταξη.
Η εικόνα διαφοροποιείται στις συντάξεις λόγω θανάτου με το μέσο ποσό στον ιδιωτικό τομέα να ανέρχεται στα 657,63 ευρώ και του Δημοσίου στα 533,47 ευρώ. Στις δε αναπηρικές η μέση σύνταξη για τον ιδιωτικό τομέα στις απονομές του Σεπτεμβρίου διαμορφώθηκε στα 577,30 ευρώ και του Δημοσίου ήταν διπλάσια, στα 1.084 ευρώ.
Από την ανάλυση των στοιχείων προκύπτει ότι η πλειοψηφία των κυρίων συντάξεων (σχεδόν 6 στις 10) βρίσκεται στο εύρος 500-1000 ευρώ. Επίσης, σημαντικό ποσοστό στις κύριες συντάξεις γήρατος (περίπου 41,25%) ξεπερνά τα 1.000 ευρώ.
Στον γενικό κανόνα πάντως και παρά το χάσμα δημοσίου και ιδιωτικού τομέα η εικόνα των συντάξεων βελτιώνεται μεν αλλά με αργούς ρυθμούς. Τον Σεπτέμβριο του 2025 μέση κύρια σύνταξη γήρατος διαμορφώθηκε στα 953,13 ευρώ (από 946,53 ευρώ που ήταν τον Ιανουάριο), ενώ η μέση κύρια σύνταξη λόγω θανάτου ήταν στα 615,99 ευρώ (από 612 ευρώ στην αρχή το έτους) και η μέση αναπηρική σύνταξη είναι σταθερή στα 643 ευρώ.
