Η κτηματαγορά βρίσκεται σε πορεία ανάκαμψης. Αν δεν συνέβαινε το ατύχημα του 2015, θα είχε καλύψει το μεγαλύτερο μέρος της πίεσης που είχε υποστεί έως το 2008, οπότε γνώρισε και τα υψηλά της.
Το “φούσκωμα” της κτηματαγοράς στα χρόνια του εύκολου δανεισμού και της πλασματικής ευημερίας αποτελούσε μια σοβαρή στρέβλωση, η οποία, δυστυχώς, οδήγησε στο άλλο άκρο. Το 2015, με όλα αυτά που συνέβησαν, επιταχύνθηκε η πτωτική πορεία, ενώ κανονικά θα έπρεπε να έχουμε τελειώσει με το δεύτερο μνημόνιο και να μετράμε στη συνέχεια μόνο θετικά την πορεία των επενδύσεων, της ανάπτυξης και της απασχόλησης. Δυστυχώς, δεν έγινε έτσι. Οι φόροι επί των ακινήτων σε συνδυασμό με την υπερφορολόγηση σε όλα τα επίπεδα οδήγησαν σε νέο σπιράλ θανάτου τα ακίνητα.
Η αλήθεια είναι ότι από το 2018 έχουν αρχίσει να φαίνονται δειλά-δειλά κάποιες τάσεις ανάκαμψης στις τιμές και στη ζήτηση. Τώρα, οι πιο πολλοί ευελπιστούν να δουν τις τιμές εκεί που βρίσκονταν το 2014. Η κυβέρνηση με τη μείωση του ΕΝΦΙΑ αλλά και τη μείωση της φορολογίας εισοδήματος, που αγγίζει και τα ενοίκια, δίνει το «φιλί της ζωής». Η ζήτηση έχει ανακάμψει, η οικοδομική κινείται, οι δουλειές ανοίγουν η μία μετά την άλλη. Συμπληρωματικά έρχεται να λειτουργήσει και η ενεργειακή και αισθητική αναβάθμιση των κτιρίων με τα κίνητρα που παρέχει η κυβέρνηση (έκπτωση φόρου 40%). Όμως, πρέπει να γίνουν πολλά ακόμη. Κατ’ αρχάς πρέπει να τελειώσει το Κτηματολόγιο και, ταυτόχρονα, να αλλάξει ο οικοδομικός κανονισμός. Πρέπει να πριμοδοτούνται με περισσότερα τετραγωνικά τα «ενεργειακά σπίτια». Επιπλέον, πρέπει να ξεκαθαρίσουν τα πάντα σε σχέση με το πού οικοδομεί κάποιος και τι κατασκευάζει. Η ολοκλήρωση των δασικών χαρτών θα είναι μια σπουδαία μεταρρύθμιση και πρέπει να τελειώσει το συντομότερο δυνατό, ώστε να υπάρχει καθαρή εικόνα για τους πραγματικούς ιδιοκτήτες.
Γιατί τα λέμε όλα αυτά; Όταν μιλάμε για επενδύσεις, πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας τους ξεκάθαρους όρους που πρέπει να υπάρχουν στο χωροταξικό. Ταυτόχρονα, όταν κάποιος ξέρει τι χτίζει και τι χτίζεται, πρέπει να έχει τα ανάλογα μπόνους με βάση και τον στόχο που έχει τεθεί για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Ένα σπίτι που έχει θετικό ενεργειακό ισοζύγιο, ας έχει και επιπλέον επιφάνεια 100 τ.μ. Δεν θα «κολλήσουμε» εκεί. Και δεν μιλάμε για τσιμέντο. Μιλάμε για καθαρά θετικό αποτύπωμα μιας κατασκευής στο περιβαλλοντικό ισοζύγιο. Από την άλλη πλευρά, το ζήτημα της φορολογίας πρέπει να είναι ξεκάθαρο και επιπλέον να αρθούν τα γραφειοκρατικά εμπόδια ώστε να λειτουργήσει ταχύτερα το κρίσιμο κεφάλαιο της «χρυσής βίζας». Συμπληρωματικά και το σύστημα Airbnb πρέπει να διευκολυνθεί, ώστε να μπουν στο παιχνίδι και άλλες περιοχές της χώρας.
Η κτηματαγορά θέλει «καθαρές λύσεις». Ας γίνει η αρχή τώρα με το αναδρομικό «πάγωμα» του ΦΠΑ στα νεόδμητα και στον Φόρο Υπεραξίας. Τα συναρμόδια υπουργεία πρέπει να σηματοδοτήσουν την έναρξη μιας «επενδυτικής άνοιξης» στην οικοδομή, η οποία αποτελεί την ατμομηχανή της ανάπτυξης. Έχουμε τεράστιες δυνατότητες ως χώρα, το ποσοστό ιδιοκατοίκησης φτάνει στο 75%, είμαστε νοικοκύρηδες και ταυτόχρονα θα δοθεί μια ουσιαστική πνοή στη μεσαία τάξη. Όλα αυτά πρέπει να γίνουν σε απίστευτα «πυκνό» χρόνο.
του Λουκά Αθ. Γεωργιάδη
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο