της Ελένης Μπότα
Στην μάχη για τα σκουπίδια ρίχνονται οι κατασκευαστικές, καθώς μέχρι το τέλος του 2021 αναμένεται να έχει δημοπρατηθεί το σύνολο των Μονάδων Επεξεργασίας Απορριμμάτων που έχει ανάγκη η χώρα. Πρόκειται για έργα προϋπολογισμού άνω του 1 δισ ευρώ.
Ήδη κατασκευάζονται έργα αξίας 250 εκατ. ευρώ περίπου, ενώ βρίσκονται σε διαγωνιστική διαδικασία έργα αξίας 650 εκατ. ευρώ περίπου και επίκειται δημοπράτηση άλλων 20 έργων αξίας 475 εκατ. ευρώ περίπου.
Κατασκευαστικοί Όμιλοι, όπως η Ελλάκτωρ, η ΓΕΚ Τέρνα, η Ιντρακάτ αλλά και η AVAX, ρίχνονται στη μάχη των σκουπιδιών, ένα κλάδο που μαζί με αυτόν της ενέργειας αποδείχτηκαν χρυσοφόροι σε περιόδους που ο κλάδος της κατασκευής είχε υποστεί καθίζηση.
Δέλεαρ οι υψηλές αποδόσεις των έργων αυτών που φτάνουν (ή και ξεπερνούν) το 20%.
Έτσι τα βλέμματα πλέον είναι στραμμένα στη δημοπράτηση των έργων, με δεδομένο ότι τρεις μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) αναμένεται να δημοπρατηθούν μέχρι το τέλος Ιουνίου (Ηράκλειο, Πάτρα, Ρόδος) καθώς και η μονάδα ΜΕΒΑ (Μονάδα Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων) της Καρπάθου, ενώ στόχος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι μέσα στο 2021 να δημοπρατηθεί το σύνολο των απαραίτητων ΜΕΑ που έχει η χώρα.
Τα συγκεκριμένα έργα, που προωθούνται, κατά βάση, ως Συμπράξεις Δημόσιου Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), συνολικού προϋπολογισμού και χωροθετημένες όλες οι μονάδες που θα γίνουν, δημιουργούν σημαντικές εισροές στο στάδιο της κατασκευής, συντήρησης και λειτουργίας.
Να σημειωθεί ότι η νέα Προγραμματική Περίοδο 2021-2027, σύμφωνα με την πρόταση Κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το Ταμείο Συνοχής, εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής του ΕΤΠΑ και του Ταμείου Συνοχής επενδύσεις που αφορούν σε χώρους υγειονομικής ταφής αποβλήτων και σε επενδύσεις που αφορούν σε εγκαταστάσεις για την επεξεργασία υπολειμματικών αποβλήτων. Επομένως, τέτοιου είδους έργα δεν θα είναι επιλέξιμα για συγχρηματοδότηση από το νέο ΕΣΠΑ και θα πρέπει να ολοκληρωθούν μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2023.
Πρόσφατα πήρε το “πράσινο φως” ο διαγωνισμός για τη ΜΕΑ Δυτικού Τομέα Θεσσαλονίκης, η δυναμικότητα της οποίας θα ανέρχεται σε 300.000 τόνους απορριμμάτων ανά έτος και θα δέχεται το 65% των αποβλήτων της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης.
Πρόκειται για έργο ΣΔΙΤ, συνολικού προϋπολογισμού άνω των 100 εκατομμυρίων ευρώ, το οποίο θα συμβάλλει καθοριστικά στον στόχο μείωσης του ποσοστού ταφής αποβλήτων από το 80% που βρίσκεται σήμερα στο 10% ή και χαμηλότερα.
Επίσης προ ημερών εγκρίθηκε η χρηματοδότηση της Μονάδας Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) Ανατολικού Τομέα Θεσσαλονίκης, με προϋπολογισμό 70 εκατομμύρια ευρώ και ονομαστική (μέγιστη) δυναμικότητα περίπου 150.000 τόνων κατ’ έτος.
Με τις δύο Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων Δυτικού και Ανατολικού Τομέα Θεσσαλονίκης, αλλά και με την ΜΕΑ Σερρών, η οποία βρίσκεται ήδη σε λειτουργία, καλύπτονται πλήρως οι ανάγκες της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας σε ό,τι αφορά στη διαχείριση απορριμμάτων.
Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, αυτές οι τρεις Μονάδες θα συμβάλουν καθοριστικά στον στόχο μείωσης του ποσοστού ταφής αποβλήτων από το 80% που βρίσκεται σήμερα στο 10% ή και χαμηλότερα.
Στην Αττική, σε εξέλιξη βρίσκεται και ο διαγωνισμός, συνολικού ύψους 69,5 εκατ ευρώ (χωρίς ΦΠΑ και χωρίς δικαιώματα προαίρεσης) για την κατασκευή μονάδας επεξεργασίας απορριμμάτων στο Γραμματικό, με την κατάθεση των προσφορών να έχει προγραμματιστεί για τις 28 Ιουνίου.
Ο εν λόγω διαγωνισμός πάντως, ο οποίος θα υλοποιηθεί ως δημόσιο έργο, έχει μπλέξει στα γρανάζια των προσφυγών στο ΣτΕ (αναμένονται οι σχετικές αποφάσεις), ενώ πληροφορίες αναφέρουν ότι βγήκε η απόφαση της Ανεξάρτητης Αρχής Προδικαστικών Προσφυγών, χωρίς όμως να έχει γίνει γνωστό το σκεπτικό της απόφασης.
Όσον αφορά στις άλλες δυο μονάδες σε Φυλή και Σχιστό, θα υλοποιηθούν μέσω Σύμπραξης Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) με τους σχετικούς διαγωνισμούς να βρίσκονται σε εξέλιξη καθώς προκηρύχτηκαν προ ημερών.