Την ώρα που ευάλωτα νοικοκυριά και βαριά βιομηχανία έρχονται αντιμέτωποι ολοένα και περισσότερο με το αυξημένο ενεργειακό κόστος, το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Αιγύπτου, γνωστό ως GREGY, φιλοδοξεί να δώσει τη λύση, μεταφέροντας φθηνό ρεύμα από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) από την Αίγυπτο, ωφελώντας τους οικιακούς και επιχειρηματικούς καταναλωτές τόσο στην Ελλάδα όσο και στις γειτονικές ευρωπαϊκές χώρες.
Τι προβλέπει το έργο
Το έργο, που είναι γνωστό με το όνομα «GREGY- Elica Interconnector», προετοιμάζεται πολύ μεθοδικά από την Elica Interconnector S.M.S.A, μέλος του Ομίλου Κοπελούζου, και περιλαμβάνει υποθαλάσσιο ηλεκτρικό καλώδιο με δυνατότητα αμφίδρομης μεταφοράς ενέργειας και συνολικού αναμενόμενου προϋπολογισμού 4.2 δισ. ευρώ, που θα μεταφέρει 100% πράσινη ενέργεια που παράγεται από μονάδες ΑΠΕ στην Αίγυπτο.
Μάλιστα, θεωρείται η μόνη ρεαλιστική λύση για την ηλεκτρική διασύνδεση των δύο χωρών, συνδέοντας απευθείας την Αίγυπτο με την ηπειρωτική Ελλάδα χωρίς ενδιάμεσα σημεία προσαιγιάλωσης.
Το GREGY λαμβάνει την σταθερή υποστήριξη των δύο κρατών, της Ελλάδας και της Αιγύπτου, αλλά και της Κομισιόν, καθώς βρίσκεται ανάμεσα στα Έργα Κοινού και Αμοιβαίου Ενδιαφέροντος (PCI/PMI) της ΕΕ, καθώς και στις κρίσιμες υποδομές του προγράμματος Global Gateway, το οποίο περιλαμβάνει έργα υψηλής στρατηγικής σημασίας για την Ευρώπη.
Ανοίγει ο δρόμος για την επόμενη φάση των μελετών
Η πρόσφατη υπογραφή τριμερούς Μνημονίου Κατανόησης (MoU) μεταξύ των διαχειριστών συστήματος μεταφοράς Ελλάδας και Αιγύπτου, ΑΔΜΗΕ και EETC, καθώς και της εταιρείας ELICA, ύστερα από την έγκριση του Υπουργικού Συμβουλίου της Αιγύπτου στις 11 Σεπτεμβρίου, ανοίγει τον δρόμο για την επόμενη φάση μελετών της υποθαλάσσιας διασύνδεσης.
Η Μελέτη Γραφείου (Desktop Study) βρίσκεται στην τελική φάση, με την παράδοση των αποτελεσμάτων να αναμένεται εντός των επόμενων δύο εβδομάδων, ενώ η τεχνική ανάλυση προβλέπεται να έχει ολοκληρωθεί έως το τέλος του έτους. Τα πορίσματα αυτών των μελετών θα αποτελέσουν τη βάση για την άμεση προκήρυξη διεθνούς διαγωνισμού από τον φορέα υλοποίησης για τις απαραίτητες μελέτες βυθού.
«Ανάσα» σε νοικοκυριά και βαριά βιομηχανία
Το έργο προβλέπεται να φέρει ουσιαστική ελάφρυνση του ενεργειακού κόστους στα ελληνικά νοικοκυριά, αφού η πράσινη ενέργεια που θα μεταφέρει θα είναι κατά πολύ φθηνότερη από τις τιμές της ενέργειας σήμερα.
Παράλληλα, οι ενεργοβόροι βιομηχανικοί καταναλωτές και οι πάροχοι ενέργειας αποκτούν πρόσβαση σε ανταγωνιστική πράσινη ενέργεια σταθερής ροής, με τη δυνατότητα σύναψης μακροχρόνιων συμβάσεων προμήθειας (PPAs), διασφαλίζοντας όχι μόνο προβλέψιμο ενεργειακό κόστος, αλλά και ενίσχυση της βιωσιμότητας και της διεθνούς ανταγωνιστικότητάς τους.
«Το πρότζεκτ της ηλεκτρικής διασύνδεσης GREGY θα δώσει τη δυνατότητα στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη να εισάγει φθηνή ενέργεια, υλική αλλά πρωτίστως αιολική, την οποία έχετε τη δυνατότητα να παράγετε σε πολύ ανταγωνιστικό κόστος και να εξάγεται στην Ευρώπη», είχε δηλώσει ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά τη συνάντησή του με τον Πρόεδρο της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι, στις 7 Μαΐου.
Ακριβώς σε αυτές τις προεκτάσεις της δυναμικής του GREGY είχε εστιάσει και ο Θωμάς Αχείμαστος, Αντιπρόεδρος του Ομίλου Κοπελούζου, μιλώντας στο συνέδριο που συνδιοργάνωσαν οι Financial Times και η Καθημερινή στα τέλη Ιουνίου. Όπως είχε αναφέρει, «την ώρα που η ακριβή ενέργεια πλήττει τους παραγωγικούς κλάδους, η δυνατότητα εισαγωγής στην Ελλάδα χαμηλού κόστους ηλεκτρικής ενέργειας δεν είναι απλώς στρατηγικό πλεονέκτημα, αλλά προϋπόθεση για τη βιωσιμότητα και την ανάπτυξη του εγχώριου παραγωγικού ιστού και την εξωστρέφεια της ελληνικής βιομηχανίας».
Στα πολλαπλά και στρατηγικά πλεονεκτήματα που θα αποκομίσει όχι μόνο η Ελλάδα, αλλά ολόκληρη η Ευρώπη, αναφέρθηκε πρόσφατα και ο Γιάννης Καρύδας, Διευθύνων Σύμβουλος της Μονάδας Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Αποθήκευσης & Ενέργειας του Ομίλου Κοπελούζου, στο περιθώριο συνεδρίου του Ελληνο-Γαλλικού Εμπορικού & Βιομηχανικού Επιμελητηρίου.
Σύμφωνα με τον ίδιο, το έργο GREGY θα αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας μεταφέροντας καθαρή ενέργεια, συνεχούς ροής (base load profile) σε ανταγωνιστικές τιμές, προς όφελος των Ελλήνων καταναλωτών και της ελληνικής βιομηχανίας.
Μάλιστα, οι ελληνικές βιομηχανίες θα μειώσουν το ενεργειακό τους κόστος, το οποίο αποτελεί σήμερα τη σημαντικότερη παράμετρο επιβίωσης, ιδιαίτερα για τις ενεργοβόρες βιομηχανίες, και θα αποκτήσουν ανταγωνιστικό εξαγωγικό προσανατολισμό.
Παράλληλα, η ηλεκτρική διασύνδεση GREGY θα οδηγήσει σε ενοποίηση των ενεργειακών αγορών, δημιουργώντας μεγαλύτερη ρευστότητα και θα αυξήσει σημαντικά την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της χώρας, ενώ αναμένεται να δημιουργηθούν χιλιάδες νέες άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας.
Η Ελλάδας ως ενεργειακός κόμβος στη ΝΑ Ευρώπη
Με το GREGY η Ελλάδα αποκομίζει και σημαντικά γεωπολιτικά οφέλη, καθώς αναμένεται να αποτελέσει σημαντικό ενεργειακό κόμβο στην ΝΑ Ευρώπη, αυξάνοντας τη στρατηγική της σημασία στην περιοχή.
Παράλληλα, μέσω της απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα και το φυσικό αέριο, θα περιοριστεί η ευρωπαϊκή εξάρτηση από ασταθείς ενεργειακές πηγές, ενισχύοντας την ενεργειακή ασφάλεια τόσο της Ελλάδας όσο και της Αιγύπτου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η υποστήριξη από την ΕΕ και τις ΗΠΑ ενισχύει τη θέση τόσο της Ελλάδας όσο και της Αιγύπτου απέναντι σε πιέσεις από τρίτες δυνάμεις, όπως η Τουρκία και η Ρωσία, που έχουν διαφορετικά συμφέροντα στην περιοχή.
Το ενεργειακό αποτύπωμα του έργου
Οι αριθμοί είναι ενδεικτικοί του θετικού πράσινου ενεργειακού αποτυπώματος του έργου, αφού 3.000 μεγαβάτ πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας θα μεταφέρονται από την Αίγυπτο στην Ελλάδα, τα οποία θα παράγονται από 9,5 GW ΑΠΕ που θα κατασκευάσει και λειτουργήσει ο Όμιλος Κοπελούζου στην Αίγυπτο.
Τα 3.000 αυτά μεγαβάτ θα αντικαταστήσουν 4,5 bcm φυσικού αερίου ετησίως και θα μειώσουν τις εκπομπές CO2 κατά 10 εκατ. τόνους το χρόνο.
Έτσι, το έργο ταυτίζεται απόλυτα με την ενεργειακή στρατηγική της Ευρώπης προς τον εξηλεκτρισμό των ενεργειακών συστημάτων και την τροφοδότησή τους με καθαρή πράσινη ενέργεια, υποστηρίζοντας την ταχύτερη μετάβαση σε μια πιο πράσινη οικονομία και ενεργειακή ασφάλεια.
Αυτή η θετική διάσταση του GREGY ενισχύεται ακόμη περισσότερο αν συνυπολογίσει κανείς την χρήση της μεταφερόμενης ενέργειας. Περίπου το ένα τρίτο θα καταναλώνεται στην Ελλάδα, το ένα τρίτο θα εξάγεται σε γειτονικές χώρες της ΕΕ και το ένα τρίτο θα χρησιμοποιείται στην Ελλάδα, για παραγωγή πράσινου υδρογόνου, με τη μεγαλύτερη ποσότητα αυτού του υδρογόνου να εξάγεται και αυτό στις γειτονικές χώρες της ΕΕ.
«Καμπανάκι» για την εγχώρια ανάπτυξη των ΑΠΕ
Ωστόσο, πρόσφατη μελέτη της Aurora Energy Research, δίνει μία άλλη διάσταση στο θέμα. Όπως αναφέρει, εφόσον υλοποιηθεί το έργο, η Ελλάδα θα μπορούσε να εισάγει τουλάχιστον 9 TWh ετησίως, παραμένοντας καθαρός εισαγωγέας μακροπρόθεσμα.
Επιπρόσθετα, το GREGY ενδέχεται να επιβραδύνει την ανάπτυξη των ΑΠΕ κατά την περίοδο 2040–2050, οδηγώντας σε μείωση των αντίστοιχων ειδικών τιμών κατά περίπου 8%.
Παρ’ όλα αυτά, οι ειδικές τιμές των ΑΠΕ θα εξακολουθήσουν να υπερβαίνουν τα αντίστοιχα επίπεδα του μοναδιαίου κόστους παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (LCOE), διασφαλίζοντας τη βιωσιμότητα των επενδύσεων σε εμπορικά έργα ανανεώσιμων πηγών.
