Σε κοινό πρόβλημα, ανεξαρτήτως της οικονομικής κατάστασης της κάθε χώρας, εξελίσσεται η στεγαστική κρίση. Στην Ευρώπη τα προσιτά διαμερίσματα για ενοικίαση ή αγορά γίνονται είδος υπό εξαφάνιση λόγω της εκτόξευσης των τιμών τα τελευταία χρόνια, ενώ οι αρμόδιες αρχές αδυνατούν να αμβλύνουν τις πιέσεις στον κλάδο.
Στην Πορτογαλία, το ποσοστό της ιδιοκατοίκησης των νέων κάτω των 25 ετών διολίσθησε κατά περίπου 50% σε μία εικοσαετία. Ειδικότερα, σύμφωνα με στοιχεία της κεντρικής τράπεζας της χώρας, το 55% όσων γεννήθηκαν μεταξύ 1977 και 1986 είχαν αγοράσει δικό τους σπίτι μέχρι την ηλικία των 25 ετών, ενώ το ποσοστό αυτό υποχώρησε στο 25% για όσους γεννήθηκαν μετά το 1997. Για τη ραγδαία πτώση ευθύνεται η στεγαστική κρίση, η οποία οδήγησε σε άνοδο των τιμών κατοικιών κατά 8,7% την τελευταία δεκαετία. Έτσι, παρότι η Πορτογαλία συνεχίζει να καταγράφει υψηλότατα ποσοστά ιδιοκατοίκησης -της τάξης του 70%- βασίζεται ιδίως στις μεγαλύτερες ηλικίες.
Οι πολίτες ζητούν μέτρα, όπως στήριξη για αγορά πρώτης κατοικίας, την ανέγερση πιο προσιτών κατοικιών και την αναβάθμιση των εγκαταλελειμμένων κτιρίων.
Μένουν σε άλλες χώρες
Δυσκολία εύρεσης προσιτής στέγης αντιμετωπίζουν και οι πολίτες του Λουξεμβούργου, οι οποίοι συγκαταλέγονται στους πλουσιότερους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. «Η ενοικίαση διαμερίσματος με δύο υπνοδωμάτια κοστίζει τουλάχιστον 2.000 ευρώ», ανέφερε πρόσφατα στο AFP δασκάλα και μητέρα τριών παιδιών, η οποία περίμενε πέντε χρόνια για να μπει στο πρόγραμμα της κοινωνικής στέγασης. «Η προσιτή στέγη σπανίζει, ιδίως για νέους και μονογονεϊκές οικογένειες», τόνισε.
«Όλο και περισσότεροι κάτοικοι του Λουξεμβούργου περνούν τα σύνορα για να μείνουν σε Γερμανία, Βέλγιο ή Γαλλία, ακριβώς επειδή τα ενοίκια και η αγορά κατοικίας είναι χαμηλότερα», επιβεβαίωσε ο Antoine Paccoud, ερευνητής στο Housing Observatory.
Ενδεικτικά, η τιμή των καινούργιων διαμερισμάτων στην πρωτεύουσα ανέρχεται στα 13.000 ευρώ το τ.μ., ενώ των παλαιότερων στα 10.700 ευρώ το τ.μ. Η μέση τιμή ενός νέου σπιτιού είναι στο 1,5 εκατ. ευρώ. Επίσης, τα ενοίκια αυξήθηκαν κατά 6,7% μεταξύ του Ιουνίου του 2022 και του Ιουνίου του 2023, πολύ ταχύτερα από τον πληθωρισμό 3,4% για την ίδια περίοδο. Ως αποτέλεσμα, η στεγαστική κρίση βρέθηκε στο επίκεντρο των τελευταίων εκλογών του Λουξεμβούργου την περασμένη Κυριακή, με αμφότερα τα δύο μεγάλα κόμματα να δεσμεύονται για επίλυση του προβλήματος.
Βίαια περιστατικά στην Τουρκία
Η κατάσταση έχει επιδεινωθεί ακόμα και σε χώρες όπως η Τουρκία, όπου καταγράφονται βίαια περιστατικά μεταξύ ιδιοκτητών και ενοικιαστών (τουλάχιστον 11 θάνατοι και 46 τραυματισμοί από τέτοια περιστατικά). Τα ενοίκια έχουν αυξηθεί κατά μέσον όρο 121% το τελευταίο έτος και στις μεγάλες πόλεις έως και 188%. Η εκτίναξη των τιμών αποδίδεται στην κρίση στο κόστος διαβίωσης, στον δυσθεώρητο πληθωρισμό και τη μαζική μετεγκατάσταση των σεισμοπαθών τον Φεβρουάριο.
Η τουρκική κυβέρνηση έχει βάλει πλαφόν στο 25% για τις αυξήσεις ενοικίων σε ιδιώτες και στον πληθωριστικό ρυθμό για τις επιχειρήσεις. Ωστόσο, ειδικοί εξηγούν ότι τα μέτρα έχουν εντείνει τις πιέσεις, καθώς οι ιδιοκτήτες καταφεύγουν σε άλλα, ενδεχομένως παράνομα μέσα, προκειμένου να αποσπάσουν υψηλότερο ενοίκιο.
Το πρώτο εξάμηνο άνοιξαν περίπου 47.000 υποθέσεις έξωσης και 100.000 υποθέσεις για παράνομη αύξηση ενοικίου. Σύμφωνα με τον τουρκικό Τύπο, πρόκειται για υπερδιπλάσιο αριθμό σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2022.
moneyreview.gr με πληροφορίες από AFP
