Το κράτος ετοιμάζεται να θέσει σε εφαρμογή ένα νέο κύμα δράσεων για τον κτιριακό τομέα, με προγράμματα που φτάνουν τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ, προκειμένου να αναζωογονηθεί το υπάρχον οικιστικό απόθεμα. Πρόκειται για πρωτοβουλίες που θα συνδυάζουν ενεργειακή αναβάθμιση και λειτουργική ανακαίνιση των κατοικιών, με στόχο να εφαρμοστούν άμεσα και ευρέως.
Καθυστερήσεις και ανάγκες
Τα παλαιά προγράμματα «Εξοικονομώ» αντιμετωπίζουν σοβαρές καθυστερήσεις: τα έργα του 2021 μεταφέρθηκαν έως 28 Φεβρουαρίου 2026, ενώ οι εκταμιεύσεις για το πρόγραμμα του 2023 δεν έχουν καν ξεκινήσει, γι’ αυτό και επεκτάθηκαν οι προθεσμίες έως τις 30 Απριλίου 2026. Ο γραφειοκρατικός φόρτος, η υπερβολική απαίτηση δικαιολογητικών και το αυξημένο κόστος των υλικών έχουν αποτρέψει πολλούς ιδιοκτήτες από την υποβολή φακέλων.
Οι στόχοι των νέων δράσεων
Σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, τα επιπλέον κονδύλια θα διοχετευθούν σε περίπου 300.000 κατοικίες, με έμφαση στα πιο ευάλωτα νοικοκυριά: χαμηλόμισθους, τρίτεκνους, κατοίκους νησιών ή ορεινών περιοχών. Οι παρεμβάσεις θα περιλαμβάνουν αντικατάσταση καυστήρων, εγκατάσταση αντλιών θερμότητας και θερμομόνωση, καθώς και χρήση συνεργασιών με παρόχους ενέργειας μέσω συστήματος ESCO (Συμβάσεις Ενεργειακής Απόδοσης).
Οι πάροχοι ενέργειας θα αναλαμβάνουν το κόστος των μελετών, των υλικών και της εγκατάστασης, και ο ιδιοκτήτης θα αποπληρώνει μέσα από τον λογαριασμό ρεύματος, αναλογικά με την εξοικονόμηση που επιτυγχάνεται.
Ριζικές αλλαγές στη διαδικασία
Το σχέδιο προβλέπει αυτοματοποίηση διαδικασιών και αξιοποίηση ψηφιακών εργαλείων για την επιτάχυνση της αξιολόγησης των φακέλων. Ο σχεδιασμός αποσκοπεί στη μείωση της γραφειοκρατίας και τη βελτίωση της απορρόφησης των κοινοτικών πόρων, ώστε το πρόγραμμα να μη μένει απλώς στα χαρτιά αλλά να υλοποιείται στο πεδίο.
Οι νέες παρεμβάσεις θέλουν να λύσουν δύο προβλήματα ταυτόχρονα: να αναβαθμίσουν ενεργειακά τα κτίρια και να αποτρέψουν την περαιτέρω έξοδο κατοικιών από την αγορά λόγω φθοράς. Η χρηματοδότηση θα προέλθει από το Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο, με συνδυασμό κοινοτικών πόρων και δημόσιας συνεισφοράς, και το τμήμα τους που αφορά στις κατοικίες θα ανέρχεται στα 2 δισ. ευρώ.
Η νέα γενιά προγραμμάτων αναμένεται να δρομολογηθεί το 2026 και να τεθεί σε πλήρη εφαρμογή το 2027, αν και ήδη διαμορφώνονται οι πρώτες τεχνικές και διαδικαστικές ρυθμίσεις. Οι δράσεις αυτές είναι καίριες για να μη χαθεί άλλο ακίνητο από τη φθορά — αλλά και για να δώσει ανάσα σε ιδιοκτήτες που αδυνατούν να αναλάβουν μόνοι το κόστος συντήρησης.






