Οι εκατέρωθεν αιχμές του υπουργού Υποδομών & Μεταφορών, Χρήστου Σταϊκούρα, και των επικεφαλής των ισχυρότερων κατασκευαστικών ομίλων της χώρας, με αφορμή το ανοικτό θέμα με τις αυξήσεις στα διόδια, στο χθεσινό συνέδριο «ITC 2023», δεν έκρυψαν έναν άλλον, μεγαλύτερο «πονοκέφαλο», που ταλαιπωρεί και τις δύο πλευρές: την έγκαιρη υλοποίηση των μεγάλων έργων, συνολικού ύψους άνω των 15 δισ. ευρώ, που έχουν αναλάβει οι τεχνικές εταιρείες, ελάχιστα από τα οποία έχουν ουσιαστικά ξεκινήσει.
Ο κ. Σταϊκούρας ευχαρίστησε χθες τις κατασκευαστικές εταιρείες, γιατί, όπως εξήγησε, μετά την καταστροφική πλημμύρα στη Θεσσαλία «βρέθηκαν στο πεδίο, όπου τους ζητήθηκε». Όμως, υπονοώντας σαφώς τη διαπραγμάτευση με τους παραχωρησιούχους για τις αυξήσεις στα διόδια, με βάση τις προβλέψεις των συμβάσεων παραχώρησης, είπε πως σε μια περίοδο «που υπάρχουν έργα, υπάρχει δουλειά, σε σημείο που δεν βρίσκονται και εργαζόμενοι, δεν άκουσα για τη συμβολή του ιδιωτικού τομέα. Ακούω σκέψεις και προτάσεις για το ανθρώπινο κεφάλαιο για την ταχύτητα υλοποίησης των έργων, για το κόστος. Ποια, όμως, θα είναι η επιπλέον συμβολή του ιδιωτικού τομέα; Σταθερά τα τελευταία τέσσερα χρόνια η κυβέρνηση έχει ένα μότο: να μοιραστεί το κόστος μεταξύ των διάφορων εμπλεκομένων».
Λίγο νωρίτερα, ο υφυπουργός Υποδομών, Νίκος Ταχιάος, αφού ξεκαθάρισε πως η κυβέρνηση «δεν θα επιτρέψει να σταυρωθεί ο κατασκευαστικός τομέας εξαιτίας των πρωτοφανών καιρικών φαινομένων», είχε υποστηρίξει πως «δεν υπάρχουν κακοί παραχωρησιούχοι και κακοί πολιτικοί». Ο κ. Ταχιάος είπε πως «δεν θα επιτρέψουμε την υποτιμολόγηση των έργων. Θα πηγαίνουμε με προϋπολογισμούς που αντιστοιχούν στην πραγματικότητα», ενώ τόνισε πως κακώς «δίνεται η εντύπωση πως η αγορά υπάρχει μόνο για τους μεγάλους. Θα υπάρχει και για τους μικρότερους», αλλά «θα πάμε μπροστά με τις πραγματικές δυνατότητες κάθε εταιρείας» και πως «πέντε πτυχία πέμπτης τάξεως δεν δημιουργούν ένα εβδόμης!».
Προσωπικό και χρηματοδότηση
Ο διευθύνων σύμβουλος της ΤΕΡΝΑ, Χρ. Παναγιωτόπουλος, υποστήριξε πως μετά την καταστροφή στη Θεσσαλία «διεξάγεται ένας ανίερος πόλεμος λάσπης, που δεν εξαντλείται μόνο στις εταιρείες, αλλά σπιλώνει το σύνολο του τεχνικού χώρου της χώρας», με δημοσιεύματα «για δήθεν αντιπλημμυρικά έργα που δήθεν έγιναν με απευθείας αναθέσεις και δήθεν δεν παραδόθηκαν ποτέ». Ο ίδιος απέδωσε την επίθεση στους κατασκευαστές σε «μικροπολιτικές και μικροεπιχειρηματικές σκοπιμότητες» και τόνισε πως «η ΤΕΡΝΑ έχει διαθέσει το προσωπικό των τριών εργοταξίων στην περιοχή και δεκάδες μηχανήματα» για την αποκατάσταση των ζημιών.
Για την ομαλή υλοποίηση των έργων ο κ. Παναγιωτόπουλος ζήτησε πρωτοβουλίες ώστε να βρεθούν μηχανικοί και εργατοτεχνίτες. Εκτός από τη δημιουργία ενός μηχανισμού για την προσέλκυση εργαζομένων από το εξωτερικό (με στενότερη συνεργασία πέντε υπουργείων, όπως είπε), θεωρεί πως πρέπει και οι ίδιες οι εταιρείες να εκπαιδεύσουν τη νέα γενιά μηχανικών και εργατών, γιατί σε διαφορετική περίπτωση απειλούνται τόσο τα έργα, όσο και τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης.
Ο αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Intrakat, Αλέξανδρος Εξάρχου, απάντησε στις αιχμές του κ. Σταϊκούρα, ενώ επανέλαβε τα τρία ζητήματα που απειλούν χρονοδιαγράμματα και κόστος των έργων στην Ελλάδα. Όπως είπε, η διασφάλιση της νόμιμης και εύλογης κερδοφορίας των κατασκευαστικών εταιρειών συμφέρει το Δημόσιο, γιατί επιτρέπει την ανάπτυξη του κλάδου και τελικά την έγκαιρη και σωστή υλοποίηση των έργων. Υπενθύμισε πως το στάδιο κατά το οποίο ο κλάδος ανέλαβε δαπάνες που δεν του ανήκουν ή δέχθηκε να κατασκευάσει έργα με απίστευτα υψηλές εκπτώσεις το ζήσαμε τις προηγούμενες δεκαετίες. Τότε που, όπως είπε, «χάθηκαν περιουσίες και εταιρείες ακριβώς γιατί αναγκάστηκαν να εκτελούν ζημιογόνες συμβάσεις». Υπενθύμισε πως στη Ρουμανία αποφασίστηκε προ αρκετών ετών να μη γίνει αναθεώρηση τιμών σε πολλά μεγάλα έργα, έκλεισαν όλες οι τοπικές εταιρείες και σήμερα τα δημόσια έργα εκτελούνται από ξένους κατασκευαστές.
Ο κ. Εξάρχου θεωρεί πως τρία είναι τα ζητήματα που πρέπει να λυθούν ώστε να προχωρήσουν τα έργα: «Το πρώτο είναι πως έχει φύγει ο κόσμος, δεν υπάρχουν οι άνθρωποι που απαιτούνται για την εκτέλεση. Πρέπει να τους φέρουμε πίσω, τους δικούς μας. Πρέπει να φέρουμε πίσω τους δικούς μας ανθρώπους και η Πολιτεία πρέπει να αντιμετωπίσει ρεαλστικά το θέμα της φορολόγησης. Το δεύτερο είναι ότι το ζήτημα των εγγυητικών επιστολών οδηγεί σε καθυστερήσεις και θα θέσει σε κίνδυνο την απορρόφηση του Ταμείου Ανάκαμψης. Οι ελληνικές τράπεζες έχουν φρακάρει, λόγω και του υψηλού ανεκτέλεστου» των κατασκευαστών. Μια λύση θα ήταν οι «εγγυητικές για δημόσια έργα από ασφαλιστικές, αλλά και να γίνει αυτόματη η αποδέσμευση εγγυητικών. Πληρώνουμε ακόμα σε τράπεζες προμήθειες για έργα του 2004. Πρέπει να αντιμετωπιστεί εξαιρετικά σοβαρά. Το τρίτο θέμα είναι η αύξηση των υλικών. Τα έργα σχεδιάστηκαν ή δημοπρατήθηκαν σε περιβάλλον μηδενικού πληθωρισμού. Πρέπει να αντιμετωπιστεί σε επίπεδο κυβέρνησης και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Ο επικεφαλής της Intrakat απάντησε και στο θέμα που είχε θέσει νωρίτερα ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ), Γιώργος Στασινός, και αφορούσε την ανάγκη τήρησης των χρονοδιαγραμμάτων. Κατά τον κ. Εξάρχου, οι εταιρείες θέλουν να τελειώσουν ταχύτερα και με κερδοφορία τα έργα που έχουν αναλάβει.
Ο διευθύνων σύμβουλος της ΑΒΑΞ, Κωνσταντίνος Μιτζάλης, είπε πως η προηγούμενη πολιτική ηγεσία του υπουργείου ανέλαβε πράγματι σημαντικές πρωτοβουλίες για την ενίσχυση του κλάδου. Όμως, τόνισε ότι «δεν υπάρχει έργο σε ολόκληρο τον κόσμο που να μην υπάρχουν προβλήματα κατά την κατασκευή που δεν είχαν προβλεφθεί. Χρειάζεται καλύτερη ωρίμανση. Χρειάζεται ένας σωστός προγραμματισμός και συντονισμός των διευθύνσεων του υπουργείου αλλά και μεταξύ των υπουργείων. Νέο οργανόγραμμα του υπουργείου Υποδομών. Δουλεύουμε με τιμολόγια του 2017, θέμα που πρέπει να λυθεί». Υπενθύμισε πως η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Υποδομών είχε προχωρήσει σε αναθεωρήσεις 500 κωδικών/εργασιών αλλά από τότε υπάρχει διαμάχη εξαιτίας της πρόβλεψης πως για άλλους κωδικούς θα γίνεται αναθεώρηση «με βάση τις ομοειδείς εργασίες»…
Τέλος, ο αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΜΕΤΚΑ ΑΕ του ομίλου Mytilineos, Ντίνος Μπενρουμπή, εξήγησε τους λόγους για τους οποίους η εισηγμένη προχώρησε στην ίδρυση της εταιρείας και της Mytilineos Παραχωρήσεις. Υπενθύμισε πως η Mytilineos είναι ήδη «ένας από τους 10 μεγαλύτερους ενεργειακούς εργολάβους παγκοσμίως» και πως αποφάσισε να ξεχωρίσει τη δραστηριότητα σε παραχωρήσεις, Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) και κατασκευές, επειδή θεωρεί πως αλλάζει η κατασκευαστική αγορά και στη χώρα μας. Ενδιαφέρεται, κυρίως, να τοποθετηθεί σε παραχωρήσεις και ΣΔΙΤ, καθώς διαθέτει σημαντική χρηματοοικονομική επιφάνεια, με στόχο επενδύσεις κοντά στο ένα δισ. ευρώ.
Τόσο ο κ. Μπενρουμπή, όσο και ο πρόεδρος της Mytilineos Παραχωρήσεων, Έλενος Καραΐνδρος, αντέδρασαν σε μια τοποθέτηση του κ. Ταχιάου σύμφωνα με την οποία πρέπει να υπάρξει ένα όριο στα ΣΔΙΤ, καθώς επιβαρύνουν τις επόμενες γενιές και απειλούν τη δημοσιονομική σταθερότητα της χώρας και την επενδυτική βαθμίδα. Τα δύο στελέχη του ομίλου Mytilineos τόνισαν πως «δεν πρέπει να δαιμονοποιούμε τα ΣΔΙΤ» και πως αν υπάρχει συγκεκριμένος προϋπολογισμός για συγκεκριμένα έργα, τότε μπορούν να επιλύσουν κοινωνικές ανάγκες.
Ο κ. Στασινός και ο διευθύνων σύμβουλος της ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, Γιώργος Συριανός, τόνισαν την ανάγκη αναθεώρησης των τιμολογίων στις κατασκευές, καθώς σε ορισμένες περιπτώσεις εφαρμόζονται αναλύσεις τιμών που ίσχυαν πριν από 30 και 40 χρόνια.
