Της Ματίνας Χαρκοφτάκη
Σε πρώτο πλάνο της εγχώριας startup σκηνής βρίσκεται η Αθήνα, η οποία συγκεντρώνει τον μεγαλύτερο αριθμό νεοφυών επιχειρήσεων χωρίς, μάλιστα, να αφήνει μεγάλα περιθώρια αμφισβήτησης της πρωτοκαθεδρίας της.
Αν και πλέον δεν αποτελεί μονόδρομο για ένα νέο επιχειρηματικό εγχείρημα, ωστόσο η συντριπτική πλειοψηφία των startups στην χώρα μας επιλέγουν να έχουν την έδρα τους στην πρωτεύουσα καθώς προσφέρει μεγαλύτερες ευκαιρίες ανάπτυξης, εύρεσης χρηματοδότησης και δικτύωσης σε σύγκριση με τις υπόλοιπες πόλεις στην περιφέρεια.
Παρά το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια έχουν υλοποιηθεί αξιοσημείωτες πρωτοβουλίες προκειμένου να υπάρξει η προσδοκώμενη αποκέντρωση και στον τομέα της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας, ωστόσο τα τεχνολογικά κέντρα εκτός Αθηνών θα πρέπει να διανύσουν αρκετά μεγάλη απόσταση για να την πλησιάσουν.
Ακόμη και αν πρόκειται για πόλεις όπως η Θεσσαλονίκη, το Ηράκλειο και η Πάτρα, οι οποίες έχουν αποτελέσει το σημείο εκκίνησης για αρκετές ελληνικές καινοτόμες επιχειρήσεις και διεκδικούν με αξιώσεις το δικό τους μερίδιο στην οικοδόμηση του οικοσυστήματος.
Το 68% έχει έδρα στην Αθήνα
Σε κάθε περίπτωση πάντως, η κυριαρχία της Αθήνας αποτυπώνεται και στους αριθμούς. Έτσι, λοιπόν, στις 16 Νοεμβρίου 2022, σε πανελλαδικό επίπεδο εμφανίζονται 664 εγγεγραμμένες νεοφυείς επιχειρήσεις στο Elevate Greece, εκ των οποίων το 68% , ήτοι οι 454 έχουν την έδρα τους στην Αθήνα, ποσοστό που επιβεβαιώνει την υπερ-συγκέντρωση στην Αττική, όπως επισημαίνεται στη μελέτη που πραγματοποίησε το Παρατηρητήριο Περιφερειακών Πολιτικών.
Δεύτερη σε δυναμική έρχεται η Κεντρική Μακεδονία με 14%, τρίτη η Κρήτη με 6% και τέταρτη η Δυτική Ελλάδα με 3% του συνόλου των νεοφυών επιχειρήσεων της χώρας. Συνολικά οι τρείς τελευταίες περιφέρειες αντιπροσωπεύουν το 21% των εγγεγραμμένων startups στην ελληνική επικράτεια και σχεδόν μονοπωλούν τις μεταποιητικές startups εκτός Αττικής.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει όχι μόνο ο αριθμός αλλά και η κλαδική σύνθεση του σώματος των νεοφυών επιχειρήσεων καθώς με βάση τα δεδομένα του Elevate Greece, οι εταιρείες κατατάσσονται σε 21 ξεχωριστούς κλάδους.
Οι σημαντικοί κλάδοι
Σε εθνικό επίπεδο, οι τρεις πιο σημαντικοί τομείς σε σχέση με τον αριθμό των εγγεγραμμένων startups είναι oι επιστήμες της ζωής (Med Tech, Health Tech, Bio Tech), το περιβάλλον (Environment, Energy-Green Tech, Clean Tech) και ο τουρισμός και η ψυχαγωγία (Travel, Hospitality, Leisure). Μάλιστα, αυτοί οι τρεις κλάδοι αντιπροσωπεύουν περίπου το 30% των εγγεγραμμένων επιχειρήσεων όλου του δείγματος. Σε σχέση, τώρα, με τη μεταποίηση, την οποία οι χώρες της Δύσης επαναφέρουν ως σημαντικό στοιχείο στην ατζέντα τους για το νέο μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης, καταγράφονται στο εγχώριο startup οικοσύστημα μόνο 35 επιχειρήσεις συνολικά, δηλαδή μόνο το 5% περίπου του συνολικού πληθυσμού τους.
Ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο είναι ότι το κύριο μέσο που χρησιμοποιούν οι startuppers για να ιδρύσουν μια επιχείρηση είναι η αυτοχρηματοδότηση, ενώ η (εξωτερική) χρηματοδότηση αφορά λιγότερες από τις μισές startups.
Στην Αθήνα συγκεντρώνεται και ο μεγαλύτερος αριθμός οργανισμών, που συμβάλλουν στην ανάπτυξη του οικοσυστήματος. Με ελάχιστες εξαιρέσεις, όπως για παράδειγμα το κέντρο Corallia, που ιδρύθηκε στην Αθήνα το 2005, οι οργανισμοί στήριξης του οικοσυστήματος ακολούθησαν και δεν προηγήθηκαν της γέννησης του. Με βάση τα στοιχεία της πρόσφατης μελέτης της διαΝΕΟσις, οι οργανισμοί αυτοί είναι συγκεντρωμένοι στην Αττική. Συγκεκριμένα, από τις συνολικά 27 θερμοκοιτίδες, η πλειοψηφία εντοπίζονται στην Αθήνα, οκτώ έχουν έδρα την Θεσσαλονίκη, δύο την Πάτρα, μία την Κρήτη, μία τα Τρίκαλα, μία την Λάρισα και μία την Μυτιλήνη.