Στην εκκίνηση μεγάλες επενδύσεις για την αποθήκευση ενέργειας

Στη δημιουργία ρυθμιστικού πλαισίου για την αποθήκευση πράσινης ενέργειας στοχεύει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ώστε να ξεμπλοκάρει ώριμες επενδύσεις τουλάχιστον 1.000 MW σχετικών έργων, αξίας έως 2 δισ. ευρώ, που θεωρούνται ώριμα για να αδειοδοτηθούν, μόλις ψηφιστεί το σχετικό θεσμικό πλαίσιο. Πρόκειται για έργα σημαντικής προστιθέμενης αξίας, της τάξεως του 75%, έναντι π.χ. 50% των αιολικών έργων, τα οποία μπορούν να επιτρέψουν στην Ελλάδα, να λειτουργήσει και ως εξαγωγέας καθαρής ενέργειας, πέραν της ενίσχυσης της ενεργειακής της αυτονομίας.

Σύμφωνα με μελέτη του Πολυτεχνείου, η αποθήκευση ενέργειας στη χώρα μπορεί να αποφέρει οφέλη στην ελληνική οικονομία μεταξύ 100 και 157 εκατ. ευρώ.  Η μελέτη αναδεικνύει την αναγκαιότητα κατασκευής τέτοιων συστημάτων, αλλά και την οικονομικότητα των επενδύσεων που θα γίνουν, ενώ υποδεικνύει την υιοθέτηση και των δύο διαθέσιμων τεχνολογιών (μπαταρίες και συστήματα αντλησιοταμίευσης που βασίζονται σε υδροηλεκτρικά) με συνολική ισχύ περί τα 2.000 μεγαβάτ.

Το όφελος από την εγκατάσταση των μονάδων αυτών συνίσταται κυρίως στη δυνατότητα αποθήκευσης της περίσσειας ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές (π.χ. από φωτοβολταϊκά τις μεσημεριανές ώρες) και της απόδοσής της στο δίκτυο σε ώρες αυξημένης ζήτησης. Με τον τρόπο αυτό αφενός μειώνεται το κόστος της ενέργειας και αφ’ ετέρου υποστηρίζεται η σταθερότητα του δικτύου.

Παράγοντες της αγοράς επισημαίνουν ότι ένα ευέλικτο νομοθετικό πλαίσιο που μπορεί να παρακολουθήσει τις εξελίξεις στην σχετική τεχνολογία μπορεί τελικά προσφέρει μεγάλα οφέλη και στους τελικούς καταναλωτές μέσω σημαντικής μείωσης στις τιμές του ρεύματος. Με την ύπαρξη της δυνατότητας αποθήκευσης της ενέργειας που παράγουν οι ΑΠΕ μπορεί να υπάρξει μεγαλύτερη ακρίβεια στην πρόβλεψη της παραγόμενης ενέργειας, ώστε να διαθέτουν στη συνέχεια ρεύμα σε ανταγωνιστικές τιμές, ρίχνοντας με αυτό τον τρόπο τις τιμές στην αγορά εξισορρόπησης.

Παράλληλα τα έργα αυτά είναι κρίσιμα και για να ξεπερνιούνται ζητήματα υπερφόρτωσης δικτύου. Έτσι σε περιόδους υψηλών ενεργειακών απαιτήσεων, π.χ. κατά τους θερινούς μήνες, δεν θα υπάρχει πλέον η απειλή μπλακάουτ. Ως εκ τούτου, η αποθήκευση ενέργειας θεωρείται ιδανική για νησιά με υψηλές ανάγκες για συγκεκριμένους μήνες του χρόνου.

Υπενθυμίζεται ότι στο πλαίσιο του Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (masterplan) για τις λιγνιτικές περιοχές προβλέπεται μία επένδυση στη Δυτική Μακεδονία, ύψους 280 εκατ. ευρώ, που σχεδιάζει η Eunice, για την δημιουργία μονάδας κεντρικής αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, μέσω μπαταριών ιόντων λιθίου συνολικής ισχύος 250 MW. Το έργο βρίσκεται σε διαδικασία αδειοδοτικής ωρίμανσης καθώς η εταιρεία υπέβάλε στη ΡΑΕ στα τέλη του Αυγούστου την αίτηση έκδοσης άδειας παραγωγής της μονάδας. Η μονάδα που θα αποτελείται από 75 συγκροτήματα μπαταριών προγραμματίζεται να κατασκευαστεί το 2022. Και ο Πάνος Γερμανός μέσω της εταιρείας Sunlight, θυγατρικής του Ομίλου Olympia στρέφεται στην δημιουργία ενός εργοστασίου παραγωγής μπαταριών λιθίου.

Με τον τρόπο αυτό «ξεκλειδώσουν» και μία σειρά από έργα που θα βοηθήσουν την διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της χώρας όπως προβλέπει το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα. «H δημιουργία του απαραίτητου υπόβαθρου για την ανάπτυξη μονάδων αποθήκευσης και τη συμμετοχή τους στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας αποτελεί προτεραιότητα για το 2021, μαζί με την θέσπιση ρυθμιστικού πλαισίου για τις νέες τεχνολογίες ΑΠΕ, όπως είναι το υδρογόνο και τα υπεράκτια αιολικά και φωτοβολταϊκά. Οι μονάδες αποθήκευσης είναι απαραίτητες για τη μετάβαση σε ένα ενεργειακό σύστημα βασισμένο στις ΑΠΕ, γιατί επιτρέπουν την αποτελεσματικότερη χρήση των ΑΠΕ και βελτιώνουν την αποδοτικότητά τους, ενισχύοντας παράλληλα την ευελιξία του συστήματος. Στόχος μας είναι στους επόμενους μήνες να παρουσιάσουμε ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο που να προσελκύσει επενδύσεις στον κλάδο», έχει τονίσει η Γενική Γραμματέας Ανάπτυξης και Ορυκτών Πρώτων Υλών Αλεξάνδρα Σδούκου.

Ωστόσο, πηγές της αγοράς αναφέρουν ότι είναι σημαντικό, στο πλαίσιο της δημιουργίας του θεσμικού πλαισίου για την αποθήκευση ενέργειας, να υπάρξει και πρόβλεψη παράλληλα για την ανανέωση των ήδη υφιστάμενων έργων ΑΠΕ. Να μπορούν δηλαδή οι παραγωγή με δικό τους κόστος να ανανεώνουν τον εξοπλισμό τους στα ήδη υπάρχοντα έργα. Έτσι, με το repowering των ΑΠΕ, αξιοποιώντας την πιο σύγχρονη σχετική τεχνολογία ένα ήδη υφιστάμενο έργο θα αυξήσει κατά πολύ τις δυνατότητες του για την παραγωγή πράσινης ενέργειας.

Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας δημιούργησε μία Ομάδας Έργου, με απόφαση της Γενικής Γραμματέως Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών Αλεξάνδρας Σδούκου με πρόεδρος της τον επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας του ΥΠΕΝ Δημήτριος Τσαλέμης και Διαχειριστικό Υπεύθυνο του Έργου (project manager) τον Σταύρο Παπαθανασίου, καθηγητής της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου. Συμμετέχουν στελέχη του ΥΠΕΝ, της ΡΑΕ, του ΑΔΜΗΕ, του ΔΕΔΔΗΕ και του ΕΧΕ.

Αντικείμενο της Ομάδας είναι η υποβολή εισήγησης προς τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας έως τις 15 Μαΐου 2021, για το πλαίσιο που θα διέπει την αδειοδότηση και λειτουργία:

• Σταθμών αποθήκευσης με ανεξάρτητο σημείο σύνδεσης με το Δίκτυο («μπροστά από τον μετρητή»).
• Σταθμών αποθήκευσης εντός σταθμού παραγωγής ή καταναλωτή («πίσω από τον μετρητή»).
• Σταθμών αποθήκευσης στα συστήματα των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών.

Η Ομάδα θα υποδείξει τις αναγκαίες νομοθετικές και ρυθμιστικές παρεμβάσεις -μεταξύ άλλων- για:

1. Τη συμμετοχή των μονάδων αποθήκευσης στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, είτε ως ανεξάρτητοι συμμετέχοντες είτε μέσω εκπροσώπησης.
2. Το πλαίσιο αδειοδότησης και σύναψης συμβάσεων με τους αντίστοιχους Διαχειριστές και λειτουργούς αγορών.
3. Την αναγνώριση της αξίας και εναλλακτικών πηγών εσόδων των σταθμών αποθήκευσης.
4. Τη διερεύνηση μηχανισμών και εργαλείων για τη στήριξη των επενδύσεων στους εν λόγω σταθμούς.
5. Τη συμβατότητα του υπό κατάρτιση πλαισίου με την νομοθεσία της ΕΕ.
6. Τη σύναψη συμβάσεων PPA και την ένταξη των αποθηκευτικών σταθμών σε χαρτοφυλάκια μαζί με μονάδες ΑΠΕ για την από κοινού δραστηριοποίηση στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας.
7. Την εγκατάσταση και αποτελεσματική αξιοποίηση διεσπαρμένων αποθηκευτικών μονάδων σε εγκαταστάσεις χρηστών (παραγωγών-καταναλωτών-αυτοπαραγωγών).
8. Την ανάπτυξη της αποθήκευσης στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά, κεντρικής ή αποκεντρωμένης, ως εργαλείο για τη διείσδυση των ΑΠΕ.