Με στόχο να κερδηθεί και η επόμενη καθοριστική μάχη στον πόλεμο της αναχαίτισης της πανδημίας του κορωνοϊού, που είναι το σταδιακό και προσεκτικό πέρασμα από την καραντίνα στο άνοιγμα της οικονομίας, εργάζονται πυρετωδώς στην κυβέρνηση για την εκπόνηση του στρατηγικού σχεδίου επανόδου στη νέα κανονικότητα που θα ανακοινώσει την Τρίτη ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και θα ξεδιπλωθεί το επόμενο δίμηνο.
Προτού προχωρήσει στις επίσημες ανακοινώσεις, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα ακούσει με προσοχή τις απόψεις του «εθνικού λοιμωξιολόγου» Σωτήρη Τσιόδρα, όπως και της task force των ειδικών της οποίας προεδρεύει ο καθηγητής που έχει κερδίσει, μαζί με τις καρδιές των Ελλήνων, την εμπιστοσύνη του πρωθυπουργού. Θα λάβει επίσης υπ’ όψιν του τις εισηγήσεις του υφυπουργού Πολιτικής Προστασίας Νίκου Χαρδαλιά, ενός ακόμη ανθρώπου που οι ικανότητές του τον έκαναν πανελληνίως γνωστό, καθώς και του υφυπουργού παρά τω πρωθυπουργώ Ακη Σκέρτσου, ο οποίος συντόνισε τους κυβερνητικούς αξιωματούχους που εμπλέκονται στον σχεδιασμό.
Το επικρατέστερο σενάριο στους κυβερνητικούς σχεδιασμούς θέλει τη μετάβαση στη νέα κανονικότητα να γίνεται σε τρεις φάσεις, η πρώτη εκ των οποίων θα ξεκινήσει στις αρχές του Μαΐου, η δεύτερη προς το τέλος του ίδιου μήνα και η τρίτη περί τα μέσα Ιουνίου.
Προσδιορίζοντας ακριβώς αυτό το χρονικό διάστημα ο στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού, ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης μιλώντας για τη σταδιακή άρση των μέτρων σημείωσε: “Κανονικότητα δεν θα είναι, θα είναι μετάβαση στην ομαλότητα, αλλά παραμένει μια μεταβατική φάση. Θα είναι σχετικώς μακρά περίοδος, όλο το δίμηνο Μαϊου- Ιούνιου” .
Το «άνοιγμα» της οικονομίας, μελετώντας και τις κινήσεις που γίνονται σε άλλες χώρες, ωστόσο για την κυβέρνηση είναι επιβεβλημένο και πρέπει να προχωρήσει για δύο λόγους:
— Πρώτον, για να περιοριστεί η ζημιά στην οικονομική δραστηριότητα της χώρας και να αποφευχθεί το βάθεμα της ύφεσης της οικονομίας που πλήττει επιχειρήσεις και εργαζομένους.
— Και δεύτερον, για να δημιουργηθεί στη διάρκεια του καλοκαιριού, που ο συγχρωτισμός των ανθρώπων είναι μικρότερος, όπως και η νοσηρότητα από λοιμώξεις, ένα ισχυρό τείχος ανοσίας στον ελληνικό πληθυσμό, έτσι ώστε, όπως πιστεύουν οι ειδικοί επιστήμονες που μελετούν τον ύπουλο ιό, όταν και εφόσον επανεμφανιστεί το φθινόπωρο να είναι ευκολότερη η καταπολέμησή του.
Πώς θα γίνει όμως το άνοιγμα; Ποια είναι τα σχέδια που επεξεργάζετα το κυβερνητικό επιτελείο και θα ανακοινώσει ο πρωθυπουργός:
Τέλος τα SMS και οι άδειες εξόδου
Ο πρωθυπουργός προτίθεται να ανακοινώσει και την άρση των περιορισμών στις μετακινήσεις των πολιτών. Αν και από ορισμένους συνεργάτες του δέχθηκε εισηγήσεις να διατηρήσει τον μηχανισμό των αδειών εξόδου μέσω της αποστολής γραπτών μηνυμάτων (SMS) στο 13033 ή της εκτύπωσης βεβαιώσεων από το forma.gr για τις μετακινήσεις τους, ο κ. Μητσοτάκης τάσσεται υπέρ της κατάργησης του μέτρου.
Κάτι που ήδη ανακοίνωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στ. Πέτσας, σημειώνοντας ότι στις 4 με 5 Μαίου θα μπορούμε να μετακινούμαστε χωρίς την χρήση sms ή την επίδειξη της σχετικής βεβαίωσης.
Προς την ίδια κατεύθυνση, από την άρση της καραντίνας δεν θα υπάρξουν εξαιρέσεις για τους ηλικιωμένους, προς τους οποίους θα γίνουν μόνο συστάσεις να λάβουν οι ίδιοι όλα εκείνα τα μέτρα που θα τους προστατέψουν.
Κάθε άλλη αντίθετη εισήγηση εκτιμήθηκε ότι εμπίπτει στη λογική του ηλικιακού ρατσισμού, καθώς δεν είναι λίγοι οι άνω των 65 ετών που παραμένουν οικονομικά ενεργοί είτε από οικονομική ανάγκη, αφού δεν έχουν συνταξιοδοτηθεί ή παίρνουν πολύ χαμηλή σύνταξη, είτε επειδή δεν θέλουν να παροπλιστούν.
Από τις 4 Μαΐου, λοιπόν, θα καταργηθούν οι περιορισμοί στις μετακινήσεις στην ενδοχώρα, δηλαδή θα μπορούν οι πολίτες να ταξιδέψουν από τα αστικά κέντρα προς την ύπαιθρο ή και το αντίθετο. Μελετάται, ωστόσο, να υπάρξει εξαίρεση για τις μετακινήσεις από και προς τα νησιά, πιθανότατα μέχρι τα μέσα Ιουνίου και μέχρι να διαπιστωθεί ότι η άρση των περιορισμών δεν ανεβάζει απότομα την καμπύλη των κρουσμάτων. Ο λόγος της εξαίρεσης σχετίζεται βεβαίως με τις αδυναμίες που έχουν οι υγειονομικές δομές κυρίως των μικρότερων νησιών.
Σε βάρδιες η προσέλευση στις των εργαζομένων σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα
Ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κώστας Καραμανλής, σημείωσε (Σκάι) ότι, μετά από σχετική πρόταση, εξετάζεται πολύ σοβαρά από τον ίδιο τον πρωθυπουργό, το ενδεχόμενο «να μεταβληθούν οι ώρες πρωινής προσέλευσης στην εργασία, ώστε να μην υπάρχει συνωστισμός τις ώρες αιχμής». Η πρόταση του υπουργείου είναι, εάν χρειαστεί να σπάσει η προσέλευση σε τρεις διακριτές φάσεις, αντί να έχουμε το μεγάλο κύμα από τις 7:30 έως τις 8:30 το πρωί.
Σε αυτό το πλαίσιο η κυβέρνηση ετοιμάζει σχέδιο για να υπάρξουν τρεις βάρδιες στην προσέλευση των δημοσίων υπαλλήλων στις υπηρεσίες τους, ώστε να αποφευχθούν τα φαινόμενα συνωστισμού κυρίως στα ΜΜΜ. Κάτι που επιβεβαίωσε και ο υπουργός Εσωτερικών, Τ. Θεοδωρικάκος. Συγκεκριμένα σημείωσε ότι συζητείται η σταδιακή προσέλευση των εργαζομένων στο δημόσιο στις υπηρεσίες τους, για να αποφεύγεται ο συγχρωτισμός τόσο στον χώρο εργασίας όσο και στα μέσα μαζικής μεταφοράς.
Ανάλογο σχέδιο φαίνεται ότι υπάρχει και για τον ιδιωτικό τομέα που θα αναπτυχθεί μέσα στο επόμενο δίμηνο που θα εξελιχθεί σε τρεις φάσεις. Σε καθεμία από αυτές τις φάσεις υπολογίζεται ότι θα επιστρέφουν στις δουλειές τους περί τους 200.000-300.000 και έτσι μέσα στον Ιούνιο υπολογίζεται να έχουν επιστρέψει όλοι όσοι έχουν τεθεί σε προσωρινή αναστολή. Οπως έγινε και με τη λήψη των μέτρων, η κυβέρνηση ετοιμάζεται ώστε η επιστροφή να γίνει με συντονισμένο τρόπο και ξεχωριστά ανά Κωδικό Αριθμό Δραστηριότητας (ΚΑΔ) κάθε επιχείρησης.
Σχολεία χωρίς απουσίες
Σοβαρός προβληματισμός επικρατεί στους ειδικούς και κατ’ επέκταση στην κυβέρνηση για την επαναλειτουργία των σχολικών μονάδων όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων. Αλλά και διεθνώς δεν υπάρχει ενιαία στάση, όπως διαπίστωσε ο πρωθυπουργός, ο οποίος μίλησε προσωπικά με πολλούς ομολόγους του για να αντλήσει εμπειρία από τη δική τους στάση. Κάποιες χώρες ξεκίνησαν με την επιστροφή στα θρανία των μικρότερων παιδιών, άλλες κινήθηκαν στην αντίθετη κατεύθυνση.
Το κριτήριο κάθε επιλογής έχει οικονομική αλλά υγειονομική διάσταση. Οι μικρότεροι μαθητές μέχρι 12 ετών, για να μείνουν σπίτι, πρέπει να έχουν γονείς που δεν εργάζονται, ενώ πηγαίνοντας για μάθημα μπορεί να μεταφέρουν τον ιό στο σπίτι και να τον μεταδώσουν στους υπερήλικες που διαμένουν μαζί τους. Τούτων δοθέντων, στην κυβέρνηση φαίνεται να καταλήγουν στα εξής:
– Στις 11 ή στις 18 Μαΐου θα ανοίξουν τα Γυμνάσια και τα Λύκεια που η λειτουργία τους θα γίνει με τήρηση των κανόνων απόστασης.
– Προς το τέλος Μαΐου θα επαναλειτουργήσουν τα Δημοτικά και τα Νηπιαγωγεία, για τα οποία είναι πιθανόν να υπάρξει μικρή παράταση της σχολικής χρονιάς.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, για όσο διάστημα λειτουργήσουν τα σχολεία, δεν θα τηρείται απουσιολόγιο και οι μαθητές που θα απουσιάζουν δεν θα κινδυνεύουν να χάσουν τη χρονιά. Οι πανελλαδικές εξετάσεις για την είσοδο στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση θα γίνουν, όπως ανακοίνωσε η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως, στα μέσα Ιουνίου, ενώ για τους φοιτητές σχεδιάζεται να οριστεί εξεταστική περίοδος τουλάχιστον για όσους είναι στο τελευταίο έτος σπουδών και θέλουν να δώσουν μαθήματα για να πάρουν το πτυχίο τους.
Οπως θα τονίσει με έμφαση ο πρωθυπουργός στο μήνυμα που θα απευθύνει προς τους πολίτες, η νέα κανονικότητα επιβάλλει και νέους κανόνες υγιεινής, δηλαδή διατήρηση αποστάσεων, πλύσιμο χεριών, μάσκες σε κλειστούς χώρους, ενώ θα σταθεί ιδιαίτερα και με ευαισθησία στους ειδικούς κανόνες που θα ισχύουν για τους ηλικιωμένους και τις ευπαθείς ομάδες.
Και επειδή ένα από τα όπλα με τα οποία η χώρα μας αντιμετώπισε αποτελεσματικά την πανδημία ήταν και η καθημερινή έγκυρη ενημέρωση των πολιτών από τον κ. Τσιόδρα, τον κ. Χαρδαλιά και τον κ. Βασίλη Κοντοζαμάνη, το φανατικό κοινό το οποίο απέκτησαν όλο αυτό το διάστημα δεν πρέπει να απογοητεύεται: οι καθημερινές ενημερώσεις θα συνεχιστούν.
8.000 τεστ ημερησίως
Οι θιασώτες του «ανοίγματος» στηρίζουν τις εισηγήσεις τους και στο γεγονός ότι μέσα στον επόμενο μήνα θα είναι πολύ ευκολότερος ο εντοπισμός και άρα η απομόνωση των φορέων του ιού, καθώς θα πολλαπλασιαστούν οι έλεγχοι για τη μετάδοσή του.
Τις προηγούμενες ημέρες το υπουργείο Υγείας υπέγραψε συμφωνίες με δύο εταιρείες -την αμερικανική Abbott και την ελβετική Roche- για να προμηθευτεί μεγάλο αριθμό διαγνωστικών τεστ ώστε να διαπιστώνεται αφενός η προσβολή από τον ιό και αφετέρου η δημιουργία αντισωμάτων σε όσους ενδεχομένως έχουν νοσήσει και ήταν ασυμπτωματικοί.
Υπολογίζεται δε ότι από το τέλος Μαΐου, στη χώρα μας θα μπορούν να γίνονται περί τα 8.000 τεστ ημερησίως. Τα τεστ θα είναι διαθέσιμα σε νοσοκομεία και εργαστήρια τα οποία διαθέτουν τη συσκευή της Roche, ένα πλήρως αυτοματοποιημένο σύστημα που μπορεί να δώσει 300 αποτελέσματα ανά ώρα.
Προτού προχωρήσει στις επίσημες ανακοινώσεις, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα ακούσει με προσοχή τις απόψεις του «εθνικού λοιμωξιολόγου» Σωτήρη Τσιόδρα, όπως και της task force των ειδικών της οποίας προεδρεύει ο καθηγητής που έχει κερδίσει, μαζί με τις καρδιές των Ελλήνων, την εμπιστοσύνη του πρωθυπουργού.
Θα λάβει επίσης υπ’ όψιν του τις εισηγήσεις του υφυπουργού Πολιτικής Προστασίας Νίκου Χαρδαλιά, ενός ακόμη ανθρώπου που οι ικανότητές του τον έκαναν πανελληνίως γνωστό, καθώς και του υφυπουργού παρά τω πρωθυπουργώ Ακη Σκέρτσου, ο οποίος συντόνισε τους κυβερνητικούς αξιωματούχους που εμπλέκονται στον σχεδιασμό.
Το επικρατέστερο σενάριο στους κυβερνητικούς σχεδιασμούς θέλει τη μετάβαση στη νέα κανονικότητα να γίνεται σε τρεις φάσεις, η πρώτη εκ των οποίων θα ξεκινήσει στις αρχές του Μαΐου, η δεύτερη προς το τέλος του ίδιου μήνα και η τρίτη περί τα μέσα Ιουνίου.
Σε καθεμία από αυτές τις φάσεις υπολογίζεται ότι θα επιστρέφουν στις δουλειές τους περί τους 200.000-300.000 και έτσι μέσα στον Ιούνιο υπολογίζεται να έχουν επιστρέψει όλοι όσοι έχουν τεθεί σε προσωρινή αναστολή. Οπως έγινε και με τη λήψη των μέτρων, η κυβέρνηση ετοιμάζεται ώστε η επιστροφή να γίνει με συντονισμένο τρόπο και ξεχωριστά ανά Κωδικό Αριθμό Δραστηριότητας (ΚΑΔ) κάθε επιχείρησης.
Τραπεζάκια έξω
Σε ό,τι αφορά τη λειτουργία των επιχειρήσεων, ο γενικός κανόνας που τίθεται είναι ότι «θα ανοίξει νωρίτερα ό,τι δεν έχει συνωστισμό και ό,τι είναι έξω». Οπως λένε χαρακτηριστικά από την κυβέρνηση, «το “έξω” θα είναι μια λέξη που θα ακούμε συνεχώς στο εξής, αφού ο ιός μεταδίδεται πιο εύκολα σε κλειστούς χώρους». Για τον σκοπό αυτό θα γίνουν συστάσεις όσοι εισέρχονται σε κλειστούς χώρους να φορούν μάσκα, ένα ζήτημα για το οποίο θα γίνει προσεχώς επικοινωνιακή καμπάνια ώστε οι πολίτες να κάνουν σωστή χρήση.
Η αρχή του ανοίγματος της αγοράς, πάντως, θα γίνει από τα κομμωτήρια και τα εμπορικά καταστήματα που θα ανεβάσουν ρολά στις 4 Μαΐου και θα λειτουργήσουν με περιορισμούς για την είσοδο των καταναλωτών. Εξαίρεση θα αποτελέσουν τα μεγάλα εμπορικά κέντρα, που θα παραμείνουν κλειστά στην πρώτη φάση και με προοπτική να ανοίξουν τέλη Μαΐου.
Περιορισμοί θα υπάρξουν και στη λειτουργία των επιχειρήσεων εστίασης, δηλαδή σε εστιατόρια και καφέ, ενώ θα δοθεί έμφαση σε εκείνα που έχουν δυνατότητα να βγάζουν τραπεζάκια έξω. Σε αυτό το πλαίσιο μελετάται η θέσπιση μέτρων επέκτασης των χώρων που καταλαμβάνουν τα εξωτερικά καθίσματα και σε συνεννόηση με τους δήμους να γίνει προσωρινή επέκταση των αδειών για κατάληψη πλατειών και πεζοδρομίων.