Του Τάσου Δασόπουλου
Ένα πακέτο 7 νέων μέτρων ενεργοποιεί το επόμενο διάστημα το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών, φιλοδοξώντας να αναστραφεί το οξύ στεγαστικό πρόβλημα που έχει εκτοξεύσει τα ενοίκια στα ύψη λόγω της μικρής προσφοράς ακινήτων που δεν μπορεί να καλύψει τη μεγάλη ζήτηση.
Το πρώτο μέτρο αφορά τη θέσπιση οριζόντιων περιορισμών σε όλη τη χώρα για το φαινόμενο των βραχυχρόνιων μισθώσεων, ώστε να αυξηθεί η προσφορά στέγης στην επαρχία και ειδικότερα στις πιο τουριστικές περιοχές της χώρας, όπου δεν μπορούν να βρουν κατοικία γιατροί, καθηγητές, αλλά και στρατιωτικοί, αστυνομικοί και φοιτητές.
Το δεύτερο είναι δύο νέα προγράμματα. Το ένα αφορά ενεργειακή αναβάθμιση και ανακαίνιση κατοικιών και ένα ακόμη πιο απλό ως προς τις διαδικασίες, “Εξοικονομώ”, το οποίο δεν θα χρηματοδοτείται πια από το Ταμείο Ανάκαμψης, αλλά από το Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο.
Προγράμματα αναβάθμισης
Ειδικότερα, ως το τέλος του μήνα ανακοινώνεται ο νέος κύκλος του δημοφιλούς προγράμματος ενεργειακής αναβάθμισης “Εξοικονομώ”, το οποίο έρχεται ως το τέλος του μήνα και φιλοδοξεί να έχει απλούστερες διαδικασίες, ταχύτερη ένταξη των δικαιούχων, ενώ πλέον θα τύχει χρηματοδότησης 2,5 δισ. ευρώ από το Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο.
Στις βασικές αλλαγές του νέου προγράμματος είναι ότι δεν θα υπάρχουν εισοδηματικά κριτήρια, οι έλεγχοι των φακέλων θα γίνονται ηλεκτρονικά και οι διαδικασίες, όπως θα περιγράφονται στο πρόγραμμα, θα είναι λιγότερες και απλούστερες.
Με τις αλλαγές που θα γίνουν, επιχειρείται να θεραπευτούν οι καθυστερήσεις και τα προβλήματα που έχουν ανακύψει στους τρεις κύκλους του “Εξοικονομώ”, οι οποίοι έτρεξαν με χρηματοδότηση 2,5 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Στο μεταξύ, σε διαβούλευση με τις Βρυξέλλες βρίσκεται το ΥΠΕΘΟ για να κλειδώσει κοντά στα 500 εκ. ευρώ ο προϋπολογισμός νέου προγράμματος για ενεργειακή αναβάθμιση και ανακαίνιση ακινήτων. Οι πόροι του προγράμματος θα προέλθουν από την αναθεώρηση του ΕΣΠΑ, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη. Θα αφαιρεθούν δηλαδή από άλλα προγράμματα του ΕΣΠΑ, προκειμένου να μετακινηθούν στη στέγαση, που αποτελεί μία από τις προτεραιότητες της Κομισιόν. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο θέμα αυτό αναφέρθηκε χθες και η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, προαναγγέλλοντας μάλιστα και τη σύγκληση ειδικής συνόδου κορυφής για τη στέγαση.
Η αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας
Επίσης, το ΥΠΕΘΟ θα ξεδιπλώσει άλλα 4 μέτρα για την αύξηση της προσφοράς στέγης, τα οποία περνούν από την αξιοποίηση της δημόσιας ακίνητης περιουσίας. Συγκεκριμένα:
Σχολάζουσες κληρονομιές. Ένα νέο κεφάλαιο για το ΥΠΕΘΟ και τις λύσεις που υπάρχουν για το στεγαστικό, ανοίγουν 7.000 ακίνητα τα οποία δεν έχουν κληρονόμους και θεωρητικά περνούν στο Δημόσιο. Ένας ειδικός δημόσιος φορέας θα αναλάβει τη διαχείριση αυτών των περιουσιακών στοιχείων με στόχο την αξιοποίησή τους σε κοινωνικά και στεγαστικά προγράμματα. Υπολογίζεται ότι 7.000 κληρονομιές είναι σε εκκρεμότητα, ενώ τα τελευταία πέντε χρόνια εκκαθαρίστηκαν μόνο 100 ακίνητα, καθώς το κράτος συχνά αγνοεί την αξία και την κατάσταση των περιουσιών αυτών.
Κοινωνική αντιπαροχή. Η από καιρού αναμενόμενη διαγωνιστική διαδικασία για την κοινωνική αντιπαροχή ξεκινά με στόχο τη δημιουργία 2.500 κατοικιών, ενώ ο στόχος είναι να φτάσει τις 4.000 σε επόμενο στάδιο. Πρόκειται για ένα σχέδιο που αξιοποιεί ακίνητα του πρώην ΟΕΚ, τα οποία ανακαινίζονται και επαναχρησιμοποιούνται με τη μορφή κοινωνικής αντιπαροχής, δηλαδή μέσω συνεργασιών με τον ιδιωτικό τομέα και επιστροφής μέρους των κατοικιών στο Δημόσιο. Οι κατοικίες θα διατεθούν με κοινωνικό ενοίκιο, σημαντικά χαμηλότερο από τα επίπεδα της αγοράς και προσαρμοσμένο στο εισόδημα κάθε δικαιούχου.
Ακίνητα των τραπεζών. Μια ακόμη λύση που εξετάζεται είναι να υπάρξουν μέτρα που θα ξεμπλοκάρουν τα περίπου 25.000 ακίνητα που διαχειρίζονται οι τράπεζες και οι servicers. Οι πρώτες επαφές του οικονομικού επιτελείου προσέκρουσαν πάνω σε πολυάριθμα νομικά προβλήματα που έχουν τα ακίνητα, τα οποία για να διατεθούν στην αγορά, θα πρέπει τα προβλήματα αυτά να ομαδοποιηθούν και να επιλυθούν κεντρικά.
Τα ακίνητα της ΕΤΑΔ. Τέλος, ελπίδες για συνδρομή στην επίλυση της στεγαστικής κρίσης υπάρχουν και από το φιλόδοξο σχέδιο της αξιοποίησης της τεράστιας ακίνητης περιουσίας της Εταιρείας Ακινήτων του Δημοσίου (ΕΤΑΔ), με στόχο τα πρώτα 1.000 από τα συνολικά 36.000 ακίνητα της εταιρείας να μπουν σε τροχιά αξιοποίησης πριν το τέλος του χρόνου. Τούτο δε, αν το πρώτο αυτό πακέτο περιέχει ακίνητα που μπορούν να γίνουν αστικές κατοικίες.
