Την ανάγκη να δημιουργηθεί εμπορικό λιμάνι σε άλλο σημείο της πόλης, με άμεσο σχεδιασμό, επαναφέρει στο τραπέζι ο πρόεδρος της νομαρχιακής επιτροπής Ρεθύμνου του ΤΕΕ Δυτικής Κρήτης, Σπύρος Καλησπεράκης.
Μιλώντας στον Team FM και την «Πρώτη Γραμμή», ο κ. Καλησπεράκης, θέτει το ζήτημα της εμπορικής χρήσης του λιμανιού και συγκεκριμένα της εκφόρτωσης των εμπορικών πλοίων στο λιμάνι του Ρεθύμνου, πράγμα που δημιουργεί, όπως σημειώνει, λειτουργικές δυσκολίες σε πολλά επίπεδα, πράγμα που συζητείται εκτενώς τον τελευταίο καιρό στο Τεχνικό Επιμελητήριο, και τον ίδιο να σημειώνει πως μια προβλήτα εκτός του σημερινού λιμανιού θα λύσει το πρόβλημα.
Όπως είπε, το πρόβλημα αυτή τη στιγμή στο λιμάνι πέρα από αισθητικό είναι και πρακτικό, καθώς δεν υπάρχει άμεση οδική σύνδεση του λιμανιού με την εθνική οδό ώστε να επιτρέπει τη γρήγορη μετακίνηση των φορτηγών εκτός Ρεθύμνου. Μάλιστα σε τουριστικές περιόδους που όπως είναι λογικό υπάρχει αυξημένη κίνηση στους δρόμους, οι εμπορικές δραστηριότητες του λιμανιού δημιουργούν μεγάλη συμφόρηση.
Σύμφωνα με τον κ. Καλησπεράκη θα πρέπει να παρθούν γρήγορες αποφάσεις για το ζήτημα αυτό, διότι όσο περνάει ο καιρός τόσο δυσκολεύουν και οι διαδικασίες αδειοδότησης τέτοιων έργων στο νομό μας λόγω των νομοθεσιών, των περιβαλλοντικών νόμων και των τουριστικών δραστηριοτήτων.
Εξηγώντας την έννοια του Masterplan, ο πρόεδρος της Ν.Ε. του ΤΕΕ Ρεθύμνου δήλωσε: «Η ιστορία με το masterplan είναι προς αυτήν την κατεύθυνση, δηλαδή βάζω έναν μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και ότι κάνω πατάει σε μία στέρεη βάση. Έχω έναν σχεδιασμό και με βάση αυτόν τον σχεδιασμό βρίσκω τα χρήματα και προχωράω. Αυτά τα έργα είναι μεγαλεπήβολα και σίγουρα δεν μπορούν να τελειώσουν μέσα σε μία τετραετία».
Ο πρόεδρος της Ν.Ε. του ΤΕΕ Ρεθύμνου τόνισε την ανάγκη ενός μακροπρόθεσμου σχεδιασμού ολόκληρης της πόλης με τη συμμετοχή των αρμόδιων αλλά και όλων υπολοίπων πολιτών ώστε να βάλουμε από τώρα τις βάσεις για να διαμορφώσουμε την πόλη όπως τη σκεφτόμαστε το 2040.«Αυτό που πρέπει να γίνει είναι να αποφασίσουμε σαν πόλη ποιο θα θέλουμε να είναι το Ρέθυμνο του 2040. Αυτοί οι σχεδιασμού έχουν τέτοιο βάθος», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Καλησπεράκης.
Για την ενδεχόμενη παρουσία των υδροπλάνων, ο κ. Καλησπεράκης εξήγησε πως δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας καθώς τα υδροπλάνα δεν απαιτούν πολυέξοδες και χρονοβόρες υποδομές, πράγμα που δίνει μια ευελιξία στον τομέα αυτό και δεν έχει προβληματίσει προς το παρόν το ΤΕΕ.
Για την τουριστική εκμετάλλευση του λιμανιού και των υπόλοιπων έργων ο κ. Καλησπεράκης εξήγησε πως το Ρέθυμνο χρειάζεται ένα πλάνο το οποίο θα του δώσει μια ξεχωριστή ταυτότητα στο μέλλον. Πιο συγκεκριμένα σημείωσε: «Θα πρέπει να σκεφτούμε πως θέλουμε το Ρέθυμνο στο μέλλον. Πλέον είναι τόσο μεγάλος ο ανταγωνισμός παγκοσμίως και τέτοια η άνεση κίνησης θα πρέπει ο καθένας να αποφασίσει την ταυτότητά του. Τι είναι και το τι διεκδικεί. Το 80’ που ξεκινήσαμε μία ξαπλώστρα στην παραλία έφτανε. Τώρα πια η ταυτότητά σου, το ποιος είσαι, το τι πουλάς και η εικόνα που έχεις προς τα έξω είναι εξαιρετικά χρήσιμα. Όπως εξήγησε, χρειάζεται συντονισμένη προσπάθεια τόσο απ’ την πλευρά των επιχειρηματιών που έχουν άμεσο συμφέρον όσο και των υπολοίπων πολιτών ώστε να βάλουμε τις βάζεις για το Ρέθυμνο του μέλλοντος.
– Σημειώνετε σε κάθε ευκαιρία ότι οι χρήσεις του λιμανιού πρέπει να αποφασιστούν σήμερα οριστικά. Τι εννοείτε;
Αυτή τη στιγμή θεωρούμε ότι υπάρχει η εμπορική χρήση και για να είναι σαφής, αναφέρομαι στο ξεφόρτωμα των εμπορικών πλοίων, ότι είναι ασύμβατη πια με την φιλοσοφία της πόλης μας, της βιώσιμης κινητικότητας, του περιφερειακού κ.λ.π. Εκτός του ότι υπάρχει ένα ζήτημα αισθητικής του λιμανιού με όλες αυτές τις διαδικασίες, υπάρχει ένα μεγάλο πρακτικό θέμα, ότι το λιμάνι δεν συνδέεται με την εθνική οδό οδικώς για να μεταφέρονται τα πράγματα. Άρα εμείς ως ΤΕΕ νομίζουμε ότι πρέπει να δούμε τι θα γίνει με αυτό το ζήτημα και να σταματήσουμε να το βάζουμε στην άκρη.
– Από τη δεκαετία του 90’, επί υπουργίας Γιάννη Κεφαλογιάννη που είχε έρθει το θέμα επί τάπητος, ουδείς δεν τόλμησε να το ξαναθέσει το θέμα αλλά αυτό που λέτε και το αυτονόητο νομίζω είναι ότι πρέπει να συζητήσουμε για νέο λιμάνι. Δε γίνεται το εμπορικό μας λιμάνι να είναι στην καρδιά της παλιάς πόλης. Ποια είναι η άποψη σας;
Αρχικά να πούμε ότι εδώ δεν συζητάμε για ένα καινούργιο λιμάνι υπό την έννοια ότι οι επιβατικές χρήσεις, οι κρουαζιέρες ή οτιδήποτε άλλο θα μετακινηθούν εκεί. Δεν συζητάμε για κάτι μεγαλεπήβολο. Συζητάμε για μια προβλήτα εκφόρτωσης. Φανταστείτε όπως είναι η προβλήτα που έχει το Ηράκλειο στα ΛΙνοπεράματα παρόλο που το Ηράκλειο έχει μεγάλο λιμάνι στην άλλη μεριά. Μη φανταστείτε ότι συζητάμε το να μετακινηθεί ο λιμένας Ρεθύμνου από εκεί που είναι κάπου αλλού, πράγμα που το έχουμε απεμπολήσει ούτως ή άλλως και είναι αρκετά ανεδαφικό. Συζητάμε το αν θα μπορούσαμε να έχουμε μία προβλήτα που δίνει τη δυνατότητα να ξεφορτώνονται τα φορτηγά πλοία. Περί αυτού πρόκειται και αυτό θα έλυνε το πρόβλημα των φορτηγών και της όχλησης που δημιουργείται και ταυτόχρονα βέβαια λύνει τα πράγματα στο συνδυασμό των χρήσεων του λιμένα.
Όσο περνάει ο καιρός και δεν βρίσκεται θέση γι’ αυτήν την προβλήτα θα είναι ακόμα πιο δύσκολο αργότερα, καθώς η νομοθεσία και τα περιβαλλοντικά ζητήματα, της όχλησης και των τουριστικών χρήσεων θα προκύπτουν συνεχώς. Ξέρετε στο νομό μας όσο περνάει ο καιρός θα γίνεται από δύσκολο έως αδύνατο να χωροθετούμε οτιδήποτε και πρέπει να γίνει αυτό αντιληπτό. Αν κάνετε μια γρήγορη αναζήτηση για τον χώρο στον οποίο μπορεί να γίνει η κατασκευή που συζητάμε θα δείτε ότι ήδη είναι πολύ δύσκολο. Βέβαια το λιμενικό ταμείο έχει ξαναφέρει το θέμα και έχει βρει τα χρήματα για να γίνει μια μελέτη της χωροθέτησης και εμείς θεωρούμε ότι είναι σωστό και το στηρίζουμε όσο μπορούμε. Αλλιώς θα πρέπει να πάρουμε απόφαση ότι θα ξεφορτώνουμε από τη Σούδα, διότι εκεί που είμαστε αργά ή γρήγορα η εμπορική χρήση θα έχει πρακτικές δυσκολίες όλο και πιο δύσκολες».
– Φέτος παρατηρήθηκαν περιστατικά όπου χρειάστηκε ταυτόχρονη εκφόρτωση στο λιμάνι και στην μαρίνα με την πόλη να γεμίζει με φορτηγά που πηγαινοέρχονταν στην παραλία, ακόμη και σε μία τουριστική περίοδο με ελάχιστο τουρισμό. Έχει μπει καθόλου στο τραπέζι το θέμα αυτό;
Η κρίση φέτος μας έδειξε ότι δεν μπορούμε να μπούμε σε μονοκαλλιέργεια, δηλαδή ότι είμαστε τουριστική πόλη και από την άλλη η εμπορική χρήση να απεμπολιστεί. Από τη μία θέλουμε να εξυπηρετήσουμε αυτούς τους επιχειρηματίες, που τώρα με την τουριστική κρίση φάνηκε ότι πρέπει να έχουμε και άλλες δραστηριότητες στον νομό. Απ’ την άλλη δεν μπορεί μία δραστηριότητα να έρχεται σε σύγκρουση με μια άλλη. Η λογική λύση είναι να βρεθεί μία προβλήτα εκφόρτωσης. Νομίζω ότι αν δε βρεθεί τώρα δε θα βρεθεί ποτέ. Πριν δέκα χρόνια που το συζητούσαμε θα είχε βρεθεί. Είναι σημαντικό βρεθεί ο χώρος, να αδειοδοτηθεί, να χωροθετηθεί για να ξέρουν όλοι ότι εκεί είναι και ας μην υπάρχουν προς το παρόν τα χρήματα για να φτιαχτεί. Τα χρήματα θα βρεθούν αργότερα. Αυτή τη στιγμή αν πάει κανείς να αδειοδοτήσει λιμάνια, προβλήτες, σκουπίδια και λοιπά, οι δυσκολίες είναι ανυπέρβλητες. Η τουριστική ανάπτυξη είναι καλή και έχει βοηθήσει αλλά δημιουργεί εμπόδια σε πολλά σημεία. Αυτό ήταν το ένα θέμα και το επείγον και θεωρώ πως πρέπει να έχει την στήριξη όλων μας για να υλοποιηθεί.
Αυτό ήταν το ένα θέμα. Ταυτόχρονα με το λιμάνι είναι και η μαρίνα. Απλά να πω για όσους δεν γνωρίζουν ότι όλοι οι σχεδιασμοί ξεκινάνε από τον αρχικό σχεδιασμό, masterplan, που η κοινωνία πρέπει ν’ αποφασίσει τι περιμένει από τη χρήση αυτού του χώρου. Σε αυτή τη διαδικασία υπάρχει διαβούλευση στην κοινωνία και το ΤΕΕ είναι επίσημος ομιλητής ή ο Εμπορικός Σύλλογος κ.λ.π. και οι σχεδιασμοί θα περάσουν με διαβούλευση απ’ όλα αυτά και αυτό είναι το masterplan. Μετά βέβαια θα πρέπει να γίνουν εξειδικευμένες μελέτες, χρηματοδοτήσεις μη νομίζει κανείς το είναι αυτό το σχέδιο όπως είναι σε ένα πάρκινγκ αλλά το αρχικό σχέδιο, η αρχική ιδέα για τη χρήση που θέλω να κάνω σε μία περιοχή. Στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι απ’ το λιμάνι μέχρι τη σημερινή μαρίνα».
– Μπαίνουμε όμως πλέον και στη διαδικασία να αναρωτηθούμε κάποια στιγμή αν όλες αυτές οι δράσεις οι οποίες αναπτύσσονται ή φαίνεται να αναπτυχθούν σε αυτήν την περιοχή, αν όλες χρειάζονται και αν θα ολοκληρωθούν. Για πολλά χρόνια είμαστε στη θεωρία».
Αυτό που πρέπει να γίνει είναι να αποφασίσουμε σαν πόλη ποιο θα θέλουμε να είναι το Ρέθυμνο του 2040. Αυτοί οι σχεδιασμοί έχουν τέτοιο βάθος. Θα είναι ένα Ρέθυμνο που θα τα καταφέρνει σε όλες τις κατευθύνσεις; Θα έχει κρουαζιέρα; Θα έχει αγροτουρισμό; Θα έχει ξενοδοχεία πολλών κλινών; Θα υπάρχουν δηλαδή υποδομές για όλα αυτά; Θα είναι ένα Ρέθυμνο που θα πηγαίνει σε άλλες δραστηριότητες; Ορισμένα από αυτά αντικατοπτρίζουν το που οδηγείται η πόλη συνολικά. Δηλαδή μέγα γιοτ έχουμε; Έχουμε την πρόθεση να κλείσουμε ένα κομμάτι το οποίο δεν θα μπορούμε να επισκεφθούμε εμείς ως ντόπιοι στα πλαίσια του ότι θα φιλοξενήσει μία τέτοια χρήση; Είναι μια πολύ σοβαρή συζήτηση που πρέπει να γίνει και αφορά το Ρέθυμνο του 2040. Το masterplan έρχεται να αποκρυσταλλώσει αυτές μας τι σκέψεις, το που θέλουμε να πάμε συνολικά. Τα έχει όλα μέσα και αυτό δημιουργεί μία αντίφαση στου ότι η πόλη δεν τα χωράει όλα. Νομίζω όμως ότι ο μελετητής δυσκολεύεται να πάρει αποφάσεις γιατί τις αποφάσεις αυτές πρέπει να τις πάρει η ρεθυμνιώτικη κοινωνία.
– Τι άλλες αλλαγές συζητήσατε πάνω στο πλάνο αυτό που παρουσιάσατε;
Υπάρχει μια σειρά σκέψεων που αφορά τα κτιριακά, με το masterplan να υπάρχει πολλά χρόνια και την προηγούμενη σκέψη να περιέχει πιο πολλά λόγω της αισιοδοξίας που επικρατούσε τότε με την ανάπτυξη. Τα κτιριακά αποτελούν ένα ερωτηματικό με δύο κατευθύνσεις. Από τη μία είναι το πόσο θέλουμε να έχουμε νέα κτίρια εστίασης δεδομένου ότι έχεις ήδη αρκετά για τη χρήση αυτή και από την άλλη είναι το τι επίδραση έχουν αυτά τα κτίρια στο αισθητικό της περιοχής λόγω παλιάς πόλης και Φορτέτζας. Αυτά τα δύο θέματα συζητήθηκαν αρκετά. Πλέον αφού υπάρχει η δυνατότητα να δούμε αυτά τα κτίρια τρισδιάστατα, το πώς θα φαίνονται και το πώς θα επιδρούν στο περιβάλλον, θα μπορούσαμε ας πούμε να έχουμε μία τέτοια εικόνα».
Το ένα κομμάτι είναι αυτό και το άλλο που έχει κάνει αρκετή συζήτηση είναι ένας μόλος που προστίθεται προς το Λύκειο Ελληνίδων ας πούμε που υπάρχει πάλι ένα ερωτηματικό, με την προσαρμογή που έχει γίνει εκεί με φυσικό τρόπο λόγω των μόλων, θέλει κάποια διευθέτηση. Δε νομίζω πως έτσι όπως είναι τώρα είναι λογική η κατάσταση αλλά θέλει μεγάλη προσοχή γιατί είναι το πιο ευαίσθητο σημείο της πόλης, το στολίδι και θα θέλει πολύ προσεκτικές παρεμβάσεις απ’ όλες τις πλευρές.
– Συμφωνείτε με την παρουσία υδροπλάνων εκεί;
Υπάρχει ένα ερωτηματικό για το αν θα υπάρξει τέτοια κίνηση. Δεδομένου όμως ότι το υδροπλάνο δε χρειάζεται ιδιαίτερες εγκαταστάσεις, νομίζω ότι θα δείξει μόνο του. Μπορεί κάποιος να προβληματίζεται αλλά δεν δημιουργεί κάποιες βαρύτατες υποδομές εκατομμυρίων που μπορεί να μη λειτουργήσουν. Εφόσον υφίσταται νομικά αυτή η δυνατότητα, δε θεωρούμε ότι θα υπάρξει πρόβλημα και γι’ αυτό δεν μας έχει απασχολήσει ιδιαίτερα. Το υδροπλάνο δεν έχει κάποια σοβαρή υποδομή. Μακάρι να υπάρξει μία σύνδεση καθώς δεν έχουμε και τις περίσσιες ώστε να τις διώχνουμε. Πιο πολύ μας απασχόλησε ο μόλος και το κατά πόσο θα είναι εφικτή η χρήση των υποδομών αυτών στο μέλλον όπως η μαρίνα που έχουμε τώρα. Όσο οργανώνεται μια υποδομή και εξελίσσεται τόσες περισσότερες ανάγκες ασφάλειας υπάρχουν, δηλαδή μη φανταστούμε ότι θα είναι μεγαλύτερα πλοία αναψυχής και θα είναι ανοιχτά για να πηγαίνουμε βόλτα. Το ένα έρχεται σε αντίθεση με το άλλο.
– Κάνατε μία ιδιαίτερη αναφορά στη «μισή» δουλειά που γίνεται σε αυτά τα θέματα με τα έργα να μένουν στη μέση, όπως η μαρίνα. Ό,τι γίνεται σε σχέση με το λιμάνι μένει τελικά στη μέση. Πως θα διορθωθεί αυτό;
Η ιστορία με το masterplan είναι προς αυτήν την κατεύθυνση, δηλαδή βάζω έναν μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και ότι κάνω πατάει σε μία στέρεη βάση. Έχω έναν σχεδιασμό και με βάση αυτόν τον σχεδιασμό βρίσκω τα χρήματα και προχωράω. Αυτά τα έργα είναι μεγαλεπήβολα και σίγουρα δεν μπορούν να τελειώσουν μέσα σε μία τετραετία. Ο τρόπος να διορθωθεί αυτό είναι να υπάρχει το masterplan, να γίνει η συζήτηση με την κοινωνία, καταλήξουμε στο τι θέλουμε και σταδιακά θα το επιτύχουμε κιόλας. Ξέρετε έχουν περάσει εποχές διαφόρων δημοτικών παρατάξεων και διαφορετικών ιδεών γιατί δεν είχευπάρξει ένας σοβαρός σχεδιασμός εξ’ αρχής όπως πάει να γίνει τώρα. Αν δείτε τη συζήτηση του masterplan που ανοίγει τώρα και την έχουν θέσει πολιτικοί μηχανικοί ή αρχιτέκτονες, που βεβαίως είναι μέλη μας, αλλά έχουν και αυτόνομο χαρακτήρα. Κάποιοι προσανατολίζονται στο αισθητικό, άλλοι στο χρηστικό με την κάθε ειδικότητα να έχει εξειδικευμένες σκέψεις. Εμείς σαν ΤΕΕ πρέπει να τις συγκεράσουμε όλες και να έχουμε μία ενιαία εικόνα αλλά η βασική ιδέα είναι τηρήσουμε το masterplan και σε βάθος χρόνου να ολοκληρωθούν τα πράγματα όπως τα έχουμε συμφωνήσει.
– Κύριε Καλησπεράκη ανησυχείτε μήπως όλη αυτή η ιστορία που εξελίσσεται στην παραλία μας, υπερφορτώνει δραστηριότητες; Η παραλία αντέχει ή χρειάζεται να πάρουμε απόφαση ότι μπορούμε να κάνουμε τρία πράγματα και όχι παραπάνω;
Αυτό είναι μια μεγάλη κουβέντα. Δεν είναι τόσο το αν αντέχει η περιοχή αλλά το κατά πόσο αυτά τα πράγματα θα μπορούν ταυτόχρονα να αναπτύσσονται ή εάν έρχονται σε σύγκρουση μεταξύ τους. Εάν για παράδειγμα ένας τουρισμός μέγα γιοτ συνάδει με έναν τουρισμό κρουαζιέρας. Είναι ένα ερωτηματικό. Εμείς το ΤΕΕ δεν έχουμε τόσο καλή εικόνα για αυτό όσο οι τουριστικοί φορείς. Εγώ σαν Σπύρος μπορώ να πω πως κάποια πράγματα μου φαίνονται αντιφατικά. Στις συζητήσεις όμως που έχουμε με αυτούς τους ανθρώπους, δείχνουν πιο αισιόδοξοι, όπως προχθές που ειπώθηκε ότι μία κρουαζιέρα είναι διαφήμιση για τα άλλα μας πράγματα.
Θα πρέπει να σκεφτούμε πως θέλουμε το Ρέθυμνο στο μέλλον. Πλέον είναι τόσο μεγάλος ο ανταγωνισμός παγκοσμίως και τέτοια η άνεση κίνησης θα πρέπει ο καθένας να αποφασίσει την ταυτότητά του. Τι είναι και το τι διεκδικεί. Το 80’ που ξεκινήσαμε μία ξαπλώστρα στην παραλία έφτανε. Τώρα πια η ταυτότητά σου, το ποιος είσαι, το τι πουλάς και η εικόνα που έχεις προς τα έξω είναι εξαιρετικά χρήσιμα. Μην ξεχνάμε ότι έχουμε και άλλες δραστηριότητες. Η ζημιά από τον covid ήταν τόσο μεγάλη γιατί στηριζόμαστε μόνο στο ένα μας πόδι και τα άλλα είναι κουτσά έως ανύπαρκτα. Πρώτα απ’ όλα πρέπει να έχουμε λύσει το που θέλουμε να πάμε. Επιμένω σε αυτό. Όλα πρέπει να γίνονται με βάση αυτά τα οποία οραματιζόμαστε και ονειρευόμαστε να κάνουμε.