Μπορεί να μη σημαίνει σώνει και καλά την ακύρωση του διαγωνισμού για τη λειτουργία, συντήρηση, εκμετάλλευση, ολοκλήρωση μελετών, κατασκευής έργων και προμήθεια εξοπλισμού του Εμπορευματικού Σιδηροδρομικού Σταθμού και Σταθμού Διαλογής του Θριασίου Πεδίου, πλην όμως, είναι σαφές ότι πάνω από την επένδυση υπάρχουν εκκρεμότητες και «σύννεφα» και θα πρέπει να ληφθούν μέτρα από το ανάδοχο σχήμα Hellenic – DAMCO, αν αυτό τελικά θέλει να προχωρήσει το project.
Είναι η πρώτη φορά που εισήγηση προς την Επιτροπή Ανταγωνισμού κάνει λόγο ανοιχτά για περιορισμό της λειτουργία του ανταγωνισμού, ως εκ τούτου, η ολομέλεια της Επιτροπής Ανταγωνισμού καλείται σε μερικές εβδομάδες από τώρα, στις 8 Οκτωβρίου, να συνεδριάσει για το θέμα, αν και δεν αναμένεται απαραίτητα κάποια απόφαση την ίδια μέρα. Ωστόσο, γενικότερα προτείνεται η έγκριση του deal από την Επιτροπή Ανταγωνισμού, υπό την προϋπόθεση της ανάληψης κατάλληλης και επαρκούς δέσμης δεσμεύσεων (διορθωτικά μέτρα) που θα προταθούν από τη γνωστοποιούσα επιχείρηση και που θα άρουν τα πιθανολογούμενα προβλήματα ανταγωνισμού που προκύπτουν από την συγκέντρωση.
Κατ’ αρχάς, να θυμίσουμε ότι το αντικείμενο του έργου αφορά στη λειτουργία, συντήρηση, εκμετάλλευση, ολοκλήρωση μελετών, κατασκευής έργων και προμήθειας εξοπλισμού του Εμπορευματικού Σιδηροδρομικού Σταθμού και Σταθμού Διαλογής του Θριασίου Πεδίου (γνωστό ως Θριάσιο ΙΙ). Το κοινό σχήμα των Hellenic Train (πρώην ΤΡΑΙΝΟΣΕ A.E., μέλος του ιταλικού Ομίλου Ferrovie dello Stato Italiane Group – Όμιλος FSI) και DAMCO (ανήκει στον Όμιλο Κοπελούζου), είχε επικρατήσει σε διαγωνισμό (σύμβαση παραχώρησης αξίας σχεδόν 560 εκατ. ευρώ) με στόχο να αναπτύξει σε έκταση 1.400 στρεμμάτων (κυριότητας ΟΣΕ) ένα μεγάλο logistic park. Το Θριάσιο ΙΙ προορίζονταν να αποτελέσει έναν τερματικό σταθμό εμπορευμάτων στην Ελλάδα με μοναδικά χαρακτηριστικά, ο οποίος θα εξυπηρετεί το διτροπικό μοντέλο μεταφοράς (οδική/σιδηροδρομική μεταφορά) εμπορευμάτων και αναμένεται να συμβάλλει στην αύξηση του συνολικού όγκου των σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών, δεδομένου ότι η ανάπτυξη των διτροπικών μεταφορών και δη εκείνων που περιλαμβάνουν σιδηροδρομική μεταφορά παρουσιάζει έντονα στοιχεία οικονομικής ωφέλειας, αλλά και περιβαλλοντικής βιωσιμότητας.
Τα προβλήματα και οι όροι
Ωστόσο, η δεσπόζουσα, κατά την Επιτροπή Ανταγωνισμού (Ε.Α.), θέση της Hellenic Train φαίνεται να προκαλεί ερωτηματικά για την ομαλή λειτουργία του ανταγωνισμού. Προ ολίγων μηνών η συνεργασία των Hellenic Train και Damco μπήκε στο «μικροσκόπιο» της Ε.Α. που εκτιμούσε, με απλά λόγια, ότι η ΗellenicΤrain έχει πολύ υψηλό μερίδιο αγοράς στην αγορά παροχής υπηρεσιών σιδηροδρομικής μεταφοράς εμπορευμάτων και στην αγορά συντήρησης σιδηροδρομικού υλικού και μέσω αυτής της συναλλαγής αποκτά πολύ υψηλό μερίδιο στην αγορά παροχής υπηρεσιών διαχείρισης και εκμετάλλευσης διτροπικού (οδικού/σιδηροδρομικού) τερματικού σταθμού εμπορευμάτων και συνεπώς εγείρονται προβληματισμοί για αντι-ανταγωνιστικές, κάθετες /συσπειρωτικές, επιπτώσεις εκ της συγκέντρωσης.
Πλέον, η κατάσταση γίνεται πιο… ξεκάθαρη, με την Επιτροπή Ανταγωνισμού να βάζει ευθέως θέμα περιορισμού της λειτουργίας του ανταγωνισμού, ιδίως με την ενίσχυση δεσπόζουσας θέσης της Hellenic Train στην αγορά σιδηροδρομικών μεταφορών εμπορευμάτων μέσω πρακτικών αποκλεισμού (foreclosure) των ανταγωνιστών της. Η Hellenic Train (πρώην ΤΡΑΙΝΟΣΕ A.E.) παρέχει, μεταξύ άλλων, υπηρεσίες εμπορευματικών μεταφορών μέσω του εθνικού σιδηροδρομικού δικτύου για πελάτες εσωτερικού και εξωτερικού, και είναι ο μοναδικός πάροχος υπηρεσιών συντήρησης τροχαίου υλικού στην Ελλάδα. «Με την υπό κρίση συγκέντρωση, η εταιρεία καθετοποιείται σε μια ακόμη αγορά κομβικής σημασίας στο «οικοσύστημα» μεταφορών, καθώς αποκτά έλεγχο στη μοναδική υποδομή παροχής υπηρεσιών διτροπικών εμπορευματικών τερματικών σταθμών στην ελληνική επικράτεια», αναφέρει η εισήγηση.
Συγκεκριμένα, εκτιμάται ότι η κοινή επιχείρηση θα έχει την ικανότητα και το κίνητρο να θέσει τους ανταγωνιστές της Hellenic Train στην αγορά σιδηροδρομικής εμπορευματικής μεταφοράς σε μειονεκτική θέση, με δυσμενή αντι- ανταγωνιστικά αποτελέσματα. Ο αποκλεισμός των ανταγωνιστών εκτιμάται ότι δύναται να λάβει χώρα είτε μέσω δυσχέρανσης της πρόσβασής τους στις υπηρεσίες του Θριασίου ΙΙ (π.χ. με τη μορφή παροχής αυτών των υπηρεσιών με λιγότερο ευνοϊκούς όρους εξυπηρέτησης, υποβάθμισης της ποιότητας των προσφερόμενων υπηρεσιών, καθυστερήσεων) είτε μέσω της προσφοράς ευνοϊκότερων συναλλακτικών όρων (όπως εκπτώσεων ή ταχύτερης εξυπηρέτησης) σε κοινούς πελάτες, ιδίως διαμεταφορείς, οι οποίοι προμηθεύονται τη μεταφορική υπηρεσία από την Ηellenic Τrain. Επίσης, πιθανολογείται ότι μετά την υλοποίηση της συγκέντρωσης, η Hellenic Train μπορεί να αποκτήσει πρόσβαση σε εμπορικά ευαίσθητες πληροφορίες, γεγονός που αναμένεται να οδηγήσει σε επιζήμιες για τον ανταγωνισμό επιπτώσεις στη σχετική αγορά των σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών.
Πλην όμως, «προτείνεται η έγκριση από την Επιτροπή Ανταγωνισμού της υπό κρίση πράξης υπό την προϋπόθεση της ανάληψης κατάλληλης και επαρκούς δέσμης δεσμεύσεων (διορθωτικά μέτρα) που θα προταθούν από τη γνωστοποιούσα επιχείρηση και που θα άρουν τα πιθανολογούμενα προβλήματα ανταγωνισμού που προκύπτουν από την συγκέντρωση».
Ποια είναι η επένδυση
Η επένδυση αφορά στην ανάπτυξη μεγάλου logistics center σύγχρονου κέντρου συνδυασμένων μεταφορών και αποθήκευσης. Η διάρκεια της σύμβασης παραχώρησης, περιλαμβανομένης και της περιόδου εκτέλεσης του τεχνικού έργου, ορίστηκε στα 30 έτη. Η ανάπτυξη προωθείται σε ακίνητο κυριότητας του ΟΣΕ Α.Ε., σε έκταση περίπου 1.450 στρεμμάτων, που βρίσκεται σε έκταση όμορη στο «Θριάσιο Ι» (εκεί την επένδυση προωθεί, με σύμβαση παραχώρησης, η ΘΕΚ ΑΕ στην οποία συμμετέχουν η ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ και ο όμιλος Goldair, έχοντας και χρηματοδοτική «ένεση» από τις ΗΠΑ), μία από τις μεγαλύτερες στην Αττική, όπου υφίστανται σιδηροδρομικές υποδομές, οδοί πρόσβασης, σιδηροδρομικός σταθμός διαλογής, χώροι εναπόθεσης φορτίων, χώροι τελωνείου και γραφείων και άλλα κτήρια υποστηρικτικών υπηρεσιών. Στην έκταση αναμένονταν να υλοποιηθεί μεγάλο logistics center, με σιδηροδρομικές και άλλες υποδομές.
Βάσει όσων αναφέρονταν σε προκηρύξεις, η σύμβαση παραχώρησης έχει ως αντικείμενο την εκτέλεση του τεχνικού έργου (ολοκλήρωση μελετών, κατασκευή έργων και προμήθεια Εξοπλισμού) του σιδηροδρομικού terminal, καθώς και τη παροχή των υπηρεσιών, τη λειτουργία, συντήρηση και εκμετάλλευση του κατά τη διάρκεια της περιόδου παραχώρησης. Εντός του Χώρου Παραχώρησης υπάρχει και λειτουργεί Σιδηροδρομική Υποδομή και θα παρέχονται υπηρεσίες σιδηροδρομικής εξυπηρέτησης λαμβάνοντας υπόψη τις προβλέψεις της Σύμβασης Παραχώρησης. Για την ολοκλήρωση του συνόλου του Ε.Σ.Σ.Σ.Δ.Ι. εκκρεμούν εργασίες κατασκευής κτιρίων και προμήθειας και εγκατάστασης ειδικού εξοπλισμού τις οποίες θα αναλάβει να εκτελέσει ο Παραχωρησιούχος στο πλαίσιο εκτέλεσης του Τεχνικού Έργου.
Στην πλήρη διαμόρφωσή του, στο πλαίσιο εκτέλεσης της υπό ανάθεση Σύμβασης Παραχώρησης, ο χώρος αναμένεται να αποτελείται από τις ακόλουθες λειτουργικές ενότητες/περιοχές λειτουργίας: α) Σιδηροδρομικό Σύστημα, β) Χώρος Μεταφόρτωσης Συνδυασμένων Μεταφορών, γ) Χώρος Εξυπηρέτησης Ε/Κ, δ) Χώρος Μεταφόρτωσης Φορτίου Βαγονιών, ε) Χώροι Μεταφόρτωσης Γενικού Φορτιού, στ) Χώρος Μεταφόρτωσης Οχημάτων, ζ) Οδικό Σύστημα, η) Κέντρο Διοίκησης και Ελέγχου, θ) Χώρος Μεταφόρτωσης Υγρών Φορτίων.
