Όλος ο Τεχνικός Κόσμος της χώρας, εδώ και αρκετές εβδομάδες μετράει ανάποδα της προθεσμίες που έθεσε η κεντρική κυβέρνηση και το Υπουργείο Ενέργειας σχετικά με του Νόμους για την Αυθαίρετη Δόμηση.
Αμέτρητα τηλεφωνήματα πολιτών κατακλύζουν τα γραφεία των Μηχανικών κάνοντας σχόλια και ερωτήσεις.
Οι ερωτήσεις από την μία μεριά είναι φυσιολογικές.
Είναι λογικό ένας οδοντίατρος να μην καταλαβαίνει την διαφορά του Νόμου 4178 με τον Νόμο 4495 και ένας οδηγός λεωφορείου να μην καταλαβαίνει πώς γίνεται το πρόστιμο που κατέβαλε με τον Νόμο 3843 να μην είναι αρκετό για να τακτοποιήσει το σπίτι το οποίο αγόρασε με νόμιμα καταγεγραμμένη δικαιοπραξία.
Τα σχόλια από την άλλη μεριά είναι ένα από τα προβλήματα που έχουμε πλέον όλοι στα γραφεία μας.
Το « Σύνδρομο του τα Ξέρω-Όλα », ότι ένας Πυροσβέστης δηλαδή προσπαθεί να κάνει υποδείξεις σε έναν μηχανικό για το πώς θα κάνει την υπαγωγή της Κατοικίας του στις διατάξεις για την αυθαίρετη δόμηση ξεπερνάει τους επαγγελματίες του είδους.
Το ενδιαφέρον των πολιτών στο να κατανοήσουν τα προβλήματα που έχουν οι ιδιοκτησίες τους είναι βεβαίως θεμιτό. Οι απέλπιδες προσπάθειες τους για την εξοικονόμηση χρημάτων, είναι τουλάχιστον αναμενόμενη. Το κακό όμως έχει παραγίνει. Οι πρωινές συζητήσεις στα καφενεία του Χωριού είναι μεν απολαυστικές αλλά τα συμπεράσματα δεν είναι πάντα ασφαλή.
Από την άλλη πλευρά δεν φταίνε μόνο οι πολίτες. Φταίνε σε κάποιο βαθμό και οι μηχανικοί. Η παντελής έλλειψη των ελέγχων όπως αυτοί νομοθετήθηκαν έδωσαν δυνατότητα παρερμηνειών και βεβαίως κακής χρήσης της υφιστάμενης νομοθεσίας ΚΑΙ από τους μηχανικούς. Κακά τα ψέματα σύντροφοι. Κανείς δεν ελέγχει τίποτα. Ελλείπεις αναρτήσεις, ψευδείς δηλώσεις, μαγειρέματα αεροφωτογραφιών είναι μόνο ένα κομμάτι του πάζλ.
Οι κράτος βεβαίως και δεν μπορεί να βγάλει του ουρά του από έξω. Οι υπό-στελεχωμένες Υπηρεσίες Δόμησης, η αδυναμία της νομοθετημένης ανάρτησης των αεροφωτογραφιών της 28ης Ιουλίου 2011, το πρόσφατο ηλεκτρονικό μπάχαλο είναι κάποιες από τις ελάχιστες Παθογένειες που καλούνται οι μηχανικοί να αντιμετωπίσουν σήμερα.
Πέρασαν 9 χρόνια, από την ψήφιση του αντισυνταγματικού πλέον Νόμου Παπακωνσταντίνου και το κράτος δεν εκτέλεσε ούτε κατά διάνοια τους ελέγχους που είχε νομοθετήσει. Παράταση στην αδυναμία οδήγησε στην παράταση της ανομίας ή τουλάχιστον στην ελειπή εφαρμογή της υφιστάμενης νομοθεσίας.
Το πρόβλημα όμως δεν σταματάει εκεί. Αντιθέτως. Εκεί ξεκινάει.
Όλα αυτά τα χρόνια είχε ο τεχνικός κόσμος την δυνατότητα έστω και εκ των υστέρων διόρθωσης των σχετικών υποθέσεων μας. Αίτημα επιστροφής σε Υπαγωγή, Διαγραφή Μερικών Αρχείων και Διόρθωση των λαθών. Από την 1η Οκτωβρίου αυτό θα είναι ένα όνειρο θερινής Νυκτός.
Θα αρχίσουν αργά ή γρήγορα οι έλεγχοι από τις αρμόδιες Υπηρεσίες Δόμησης, θα αρχίσουν οι μηχανικοί να ανταλλάσουν απόψεις, κάποιες θα είναι σωστές αλλά κάποιες θα είναι και λάθος. Το πού θα οδηγήσει αυτό είναι εύκολο να το καταλάβει κανείς. Πρόστιμο αυθαίρετων, Αδυναμία διόρθωσης των Υπαγωγών της Κρίσιμης Κατηγορίας 5 και Ανθρωποφαγία Άνευ Προηγουμένου.
Να Μην κοροϊδευόμαστε μεταξύ μας. Μία Νέα Γενιά διαφθοράς είναι Προ των Πυλών.
Το πλέον αστείο όμως δεν είναι αυτό. Ο τρόπος που νομοθετήθηκε η κατηγορία 5 ήταν γενικόλογος και κατά την γνώμη μου αφελής. Το κράτος ήθελε να κατηγοριοποιήσει τις κατασκευές δυνάμει του μεγέθους των αυθαιρεσιών τους αλλά ο τρόπος που το έκανε δεν ήταν βασισμένος στην λογική.
Οι λεγόμενες μεγάλες αυθαιρεσίες δεν είναι όμως απαραίτητα μεγάλες.
Ο τρόπος που έχει συνταχθεί το Παράρτημα Α και των δύο νόμων ( Ν.4178/13 και Ν. 4495/17 ) στέλνει στην εξέδρα και κτήρια με ελάχιστες αυθαιρεσίες και με εν-ισχύ οικοδομικές άδειες. Μετακίνηση υπό προϋποθέσεις, εντός των νομίμων ορίων μίας κατοικίας, χωρίς την παραμικρή επιπλέον επιφάνεια είναι ας πούμε αρκετό για να θεωρηθεί το κτήριο κατηγορίας 5. Της κατηγορίας δηλαδή που μετά την 1η Οκτωβρίου δεν θα μπορεί να υπαχθεί σε καμία νομοθετική ρύθμιση.
Αυτό που επιδεικτικά αδυνατεί να καταλάβει η πολιτεία είναι ότι τα κτήρια δεν έχουν πινακίδα πάνω τους που να περιγράφει την κατηγορία τους. Δεν έχουν λαμπάκια που να αναβοσβήνουν διαφωτίζοντας μηχανικούς και ιδιοκτήτες για το αν θα μπορούν σε λίγες μέρες να εξαιρεθούν από την κατεδάφιση.
Η διαπίστωση της κατηγορίας απαιτεί αποτύπωση της κατασκευής στο σύνολο της, κάποιες φορές τοπογραφικό διάγραμμα σύγκριση μεγεθών, σχημάτων και θέσεων σε σχέση με την οικοδομική άδεια και εσχάτως συμπεράσματα από εξουσιοδοτημένο μηχανικό.
Το συμπέρασμα βεβαίως δεν θα είναι πάντα αυτό που οι πολίτες θα ελπίζουν. Θα πρέπει να αποζημιώσουν την ομάδα των μηχανικών και στην συνέχεια να ενημερωθούν ότι ενδεχομένως η υπαγωγή τους είναι αδύνατη ή ακόμα χειρότερα, να κάνει κάποιος μηχανικός μια υπαγωγή εκ παραδρομής, και στην συνέχεια να ανακαλύψει ότι η κατηγορία δεν ήταν αυτή που αρχικά υπολόγιζε αλλά η κατηγορία 5.
Οι πολίτες βεβαίως είχαν αρκετό χρόνο για να τακτοποιήσουν τις υποχρεώσεις τους αλλά το μπάχαλο που είναι προ των πυλών είναι ανεκδιήγητο.
Πρέπει τώρα η πολιτεία να εξορθολογήσει επιτέλους την κατηγοριοποίηση των αυθαιρεσιών, να δώσει τα εργαλεία που νομοθετικά υποσχέθηκε στους πολίτες και τους μηχανικούς και κυρίως να προετοιμάσει την επόμενη μέρα. Μια επόμενη μέρα όπου οι μηχανικοί και οι κρατικοί εισπρακτική μηχανισμοί θα είναι δυο διαφορετικές επαγγελματικές σταδιοδρομίες.
Ανδρέας Χατζής
Αρχιτέκτων Μηχανικός
18 Σεπτεμβριου 2020
