Κάτω από το όριο του 30% υποχώρησε το ποσοστό της μέσης έκπτωσης που δόθηκε από τους αναδόχους οι οποίοι μειοδότησαν στα δημόσια έργα ύψους άνω των 2 εκατ. ευρώ, καθώς το πρώτο εξάμηνο διαμορφώθηκε στο 29,7%. Σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκεντρώνει ο ΣΑΤΕ (Πανελλήνιος Σύνδεσμος Τεχνικών Εταιρειών), κατά το αντίστοιχο περυσινό διάστημα η μέση έκπτωση είχε διαμορφωθεί στο 45%.
Πρόκειται για το χαμηλότερο ποσοστό της τελευταίας δεκαετίας και αποτελεί συνέχεια της πτωτικής τάσης των εκπτώσεων, που καταγράφηκε ήδη από το δεύτερο εξάμηνο του 2021, ως αποτέλεσμα των μεγάλων αυξήσεων των τιμών των υλικών κατασκευής. Ειδικότερα, κατά το περυσινό δεύτερο μισό του έτους, η μέση έκπτωση για τα έργα άνω των 2 εκατ. ευρώ είχε διαμορφωθεί σε 36,7%. Συνολικά πέρυσι, η μέση έκπτωση άγγιξε το 40,9%.
Στα μεγάλα έργα, οι εκπτώσεις κινούνται στο 10%-15%, ενώ συχνά διαμορφώνονται και σε μονοψήφιο ποσοστό.
Ωστόσο θα πρέπει να σημειωθεί ότι στα μεγάλα έργα οι εκπτώσεις έχουν φτάσει πλέον ακόμη και σε μονοψήφιο ποσοστό, ενώ σε πολλές περιπτώσεις δεν ξεπερνούν το 10%-15%, καθώς οι κατασκευαστές προχωρούν σε κινήσεις «θωράκισής» τους απέναντι στις τιμές των υλικών, με δεδομένο ότι ακόμη δεν έχει δημιουργηθεί κάποιο σύστημα αναθεώρησης των τιμοκαταλόγων του υπ. Υποδομών, βάσει των οποίων προκύπτουν και οι ενδεικτικοί προϋπολογισμοί των έργων που δημοπρατούνται.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2012 η μέση έκπτωση είχε διαμορφωθεί στο 36,3%, προτού ξεκινήσει η μεγάλη άνοδος, στην προσπάθεια που κατέβαλαν οι κατασκευαστικές εταιρείες να διατηρήσουν ενεργό τον κατασκευαστικό τους μηχανισμό, λόγω της ένδειας μεγάλων έργων. Είναι χαρακτηριστικό ότι την περίοδο 2016-2018 η μέση έκπτωση στα δημόσια έργα κυμάνθηκε μεταξύ 56%-58%, προτού αρχίσει να αποκλιμακώνεται σταδιακά μέχρι σήμερα. Σε αυτό συνέβαλε ασφαλώς και η αύξηση των δημοπρατήσεων. Για παράδειγμα, το 2021 δημοπρατήθηκαν 520 νέα δημόσια έργα (ύψους άνω των 2 εκατ. ευρώ), έναντι 361 έργων το 2020 με μέση έκπτωση 49,5% και 336 έργων το 2019 με μέση έκπτωση 52%. Φέτος, κατά το πρώτο φετινό εξάμηνο, έχουν δημοπρατηθεί 73 έργα, ωστόσο αρκετά εξ αυτών είναι μεγάλου ύψους, άνω των 100 εκατ. ευρώ.
Στην αγορά πάντως δεν θα πρέπει να αναμένεται ιδιαίτερη διαφοροποίηση των σημερινών δεδομένων, καθώς οι χαμηλές εκπτώσεις πρόκειται να συνεχιστούν, ιδίως στα έργα μεγαλύτερης κλίμακας όπου τυχόν ζημίες από λάθος στις προσφορές είναι πολλαπλάσιες. Ηδη, στελέχη του κλάδου προειδοποιούν για ζημίες και ζητούν την επέκταση και στα έργα παραχώρησης των αναθεωρήσεων των τιμών των υλικών που ισχύουν στα δημόσια έργα. Οπως ανέφερε εντός της εβδομάδας, στο πλαίσιο ξενάγησης στο έργο Πάτρα – Πύργος, ο επικεφαλής της Ολυμπίας Οδού, Παν. Παπανικόλας, «η αύξηση του κόστους είναι ένα τεράστιο θέμα για όλα τα έργα». Ο ίδιος ανέφερε ότι το ζήτημα έχει τεθεί στο υπ. Υποδομών και υπάρχει θετική διάθεση για την επίλυσή του, ωστόσο αρμόδιες πηγές σημειώνουν ότι δεν υφίσταται προς το παρόν κάποια σχετική πρόθεση από την κυβέρνηση. Υπενθυμίζεται ότι έχει ήδη ψηφιστεί (αρχές Ιουνίου) δέσμη μέτρων διάρκειας έξι μηνών, βάσει των οποίων οι κατασκευαστές δημοσίων έργων μπορούν να αιτούνται αναθεωρήσεις τιμών σε σειρά υλικών κατασκευής, εξάμηνη παράταση στον συμβατικό χρόνο υλοποίησης των συμβάσεων που έχουν αναλάβει, αλλά και επιπλέον αμοιβή (πριμ) 5% επί του υπολειπόμενου συμβατικού ανταλλάγματος, για την έγκαιρη ολοκλήρωση των έργων.
