Στην τελική ευθεία για την υποβολή του επικαιροποιημένου χάρτη που θα αποτυπώνει τον ελληνικό Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό με όλες τις δυνητικές θαλάσσιες ζώνες στο «μάξιμουμ», βρίσκονται τα συναρμόδια υπουργεία.
Από το υπουργείο Εξωτερικών έχουν ολοκληρωθεί οι απαιτούμενες προεργασίες, με τη σκυτάλη των σχετικών ενεργειών να περνά πλέον στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας που αναμένεται να βάλει την τελική πινελιά μέχρι τον Μάιο, χωρίς ωστόσο να είναι δεσμευτικός για την Ελλάδα ο χρόνος της συγκεκριμένης προθεσμίας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, από τις 27 Απριλίου και μετά αναμένονται οι κινήσεις της ελληνικής κυβέρνησης, με πρώτο στάδιο την έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης και μια σειρά από διοικητικές πράξεις που θα προηγηθούν πριν από την τελική υποβολή του υλικού στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Για το θέμα τοποθετήθηκε εκ νέου ο Γιώργος Γεραπετρίτης από το 10ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, κάνοντας λόγο για κατάθεση «το αμέσως επόμενο διάστημα» προκειμένου, όπως τόνισε, να μην έχει η Ελλάδα «και αυτήν την υποχρέωση έναντι της Ευρωπαϊκής Ενωσης».
Ο ίδιος σημείωσε πως «ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός είναι μία υποχρέωση, η οποία υπάγεται στο δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης» ενώ αναγνώρισε πως «η Ελλάδα είναι υπερήμερη από μακρού χρόνου», καθώς «θα έπρεπε ήδη να είχαν κατατεθεί τα σχέδια για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό».
Εκκρεμότητα που κλείνει
Η προθεσμία υποβολής των εν λόγω χαρτών προς την Κομισιόν έληγε στις 31 Μαρτίου του 2021 και στις 27 Φεβρουαρίου (όταν ο έλληνας ΥΠΕΞ βρισκόταν στην Ουάσιγκτον ενόψει του ραντεβού με τον Ρούμπιο) το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο εξέδωσε την (αναμενόμενη) καταδικαστική απόφαση για τη μη έγκαιρη υποβολή ΘΧΣ από τη χώρα μας, η οποία καταδικάστηκε να καταβάλλει τα δικαστικά έξοδα.
Το βασικό επιχείρημα της ελληνικής πλευράς, σύμφωνα με το οποίο η συγκεκριμένη καθυστέρηση ήταν απόρροια του ότι δεν μεσολάβησε «επαρκής χρόνος για την κατάρτιση των εν λόγω σχεδίων» μεταξύ της 6ης Αυγούστου 2020 (που υπεγράφη η ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία για καθορισμό ΑΟΖ) και της 31ης Μαρτίου 2021, δεν έγινε δεκτό από το δικαστήριο της ΕΕ.
Σε κάθε περίπτωση, στον επικαιροποιημένο χάρτη, πέραν των δυνητικών θαλασσίων ζωνών που θα αποτυπώνονται στο μέγιστο δυνατό (200 ν.μ. υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ και στα 12 ν.μ. τα χωρικά ύδατα), θα βρίσκονται σαφώς χαραγμένες τόσο η ελληνοαιγυπτιακή (μερική) συμφωνία για την ΑΟΖ όσο και η ελληνοϊταλική συμφωνία ΑΟΖ της 9ης Ιουνίου του 2020, με την οποία θα αποτυπωθεί ολοκληρωμένα και η συμφωνία του 1977 μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας για την υφαλοκρηπίδα, που είναι ήδη κατατεθειμένη στον υφιστάμενο, μη επικαιροποιημένο χάρτη που έχει αναρτημένο η Κομισιόν στον σχετικό ιστότοπο.
«Δεν συνδέεται με γεωπολιτική αναφορά»
Μιλώντας πρόσφατα στη Βουλή, πάντως, ο Γιώργος Γεραπετρίτης είχε υπογραμμίσει πως «η Ελλάδα θα μεριμνήσει έτσι ώστε ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός να κατατεθεί προσηκόντως, να υπηρετεί τα εθνικά μας συμφέροντα και να αποτυπώνει τα πραγματικά δίκαια της χώρας», διευκρινίζοντας, όμως, ταυτόχρονα, πως ο ΘΧΣ «δεν αφορά κυριαρχία, κυριαρχικά δικαιώματα, ούτε αλληλεπιδρά με αυτά».
Οπως εξήγησε ο υπουργός Εξωτερικών, αυτό που αφορά η συγκεκριμένη αποτύπωση είναι μια διαδικασία σύνθεσης, χωρικής και χρονικής, των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων στον θαλάσσιο χώρο.
Με την οποία, ναι μεν ορίζεται η έκταση της δυνητικής διάρθρωσης οικονομικής και κοινωνικής ζωής, με την υποσημείωση, όμως, πάντοτε πως στην περίπτωση της Ελλάδας, που δεν έχει οριοθετημένη ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα, παρά μόνο με ορισμένα από τα γειτονικά κράτη, αυτό δεν συνιστά σε καμία περίπτωση οριοθέτηση ή επέκταση των χωρικών υδάτων, στην περίπτωση του Αιγαίου. «Δεν συνδέεται με οποιαδήποτε γεωπολιτική αναφορά», είχε επισημάνει ο έλληνας ΥΠΕΞ.
Οι τουρκικές αντιδράσεις
Αρμόδιες πηγές, επιπλέον, τονίζουν πως η υποβολή του ΘΧΣ είναι πλήρως αποσυνδεδεμένη από τον δομημένο διάλογο που βρίσκεται σε εξέλιξη με την Τουρκία και με τον χρονισμό της διεξαγωγής του 6ου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας στην Αγκυρα, όπου αναμένεται και η επόμενη συνάντηση κορυφής Μητσοτάκη – Ερντογάν.
Τα σενάρια αυτά, ότι δήθεν το ελληνικό ΥΠΕΞ καθυστερεί τη διαδικασία υποβολής ενόψει ΑΣΣ υπό τον φόβο νέας τουρκικής αντίδρασης (παρόμοιας με εκείνη που σημειώθηκε τον Νοέμβριο στη θέα ενός μη επικαιροποιημένου χάρτη στον ιστότοπο της Κομισιόν, με το τουρκικό ΥΠΕΞ τότε να διαμηνύει πως «δεν θα επιτρέψει να παραβιαστούν τα δικαιώματα της Τουρκίας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο») διαψεύδονται διαρκώς.
Εν αναμονή και της επανεκκίνησης των ερευνών βυθού για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου (που, όπως σημειώνουν αρμόδιες πηγές επηρεάζονται πιο άμεσα από τον παράγοντα ΑΣΣ), ο Γιώργος Γεραπετρίτης υπογράμμισε πως «είναι σημαντικό να διατηρείται η ψυχραιμία και η αμοιβαία κατανόηση» εν μέσω «πολλών ζητημάτων που δυνητικά μπορεί να προκαλέσουν εντάσεις».
Οπως εξήγησε ερωτηθείς για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, η πρόθεση της χώρας μας είναι «να μπορούμε να βρούμε τους κοινούς εκείνους τόπους για να πορευόμαστε», προσπαθώντας να μετατρέψουμε «τη γεωγραφία σε γέφυρα παρά σε διχασμό».
