Μειωμένη παρέμεινε έως και το 2023 η επιβατική κίνηση στο σύνολο των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς της Αθήνας, τα οποία δεν κατάφεραν να φτάσουν τα επίπεδα του 2019, το τελευταίο «κανονικό» έτος πριν την πανδημία παρά την επέκταση του δικτύου και των τελευταίων τριών σταθμών της επέκτασης προς Πειραιά εκείνη τη χρονιά.
Αυξήθηκε, αλλά παραμένει χαμηλή η επιβατική κίνηση
Όπως προκύπτει από την έκθεση πεπραγμένων του ΟΑΣΑ για την περασμένη χρονιά, η επιβατική κίνηση του συνόλου των ΜΜΜ της Αθήνας αν και αυξήθηκε συγκριτικά με το 2022, παρέμεινε μειωμένη στους 451.344.000 επιβάτες από 590.152.000 το 2019.
Η ΣΤΑΣΥ – όπως άλλωστε δείχνουν και τα πρώτα στοιχεία του 2024 – καταφέρνει σταδιακά να ξανακερδίσει το κοινό της, αλλά δε συμβαίνει το ίδιο με τα οδικά μέσα, η επιβατική κίνηση των οποίων ήταν το 2023 λίγο πάνω από τη μισή συγκριτικά με αυτήν του 2019. Ενας από τους βασικούς λόγους φαίνεται να είναι η μειωμένη αξιοπιστία τους δεδομένου ότι το ποσοστό των εκτελεσμένων δρομολογίων κυμαίνεται γύρω στο 85% για τα λεωφορεία, ενώ κατρακυλάει στο 69,6% στην περίπτωση των τρόλει, τα οποία το 2023 εμφάνισαν το μικρότερο ποσοστό εκτελεσμένων δρομολογίων της τελευταίας πενταετίας.
Και μπορεί ο στόλος να ανανεώνεται σταδιακά το τελευταίο διάστημα, ωστόσο δε συμβαίνει το ίδιο με τους εργαζομένους. Οι προσλήψεις του 2021 είχαν ήδη σχεδόν εξανεμιστεί την επόμενη χρονιά τόσο εξαιτίας του συνεχιζόμενου κύματος συνταξιοδοτήσεων δεδομένου ότι ο μέσος όρος ηλικίας των εργαζομένων στις αστικές συγκοινωνίες είναι υψηλός, όσο και λόγω των παραιτήσεων των εργαζομένων, οι οποίοι είχαν μόλις προσληφθεί αλλά επέλεξαν να εγκαταλείψουν ταχύτατα τις συγκοινωνιακές εταιρίες καθώς ενώ η προυπηρεσία τους λαμβανόταν υπόψη στην πρόσληψη, δεν αναγνωρίστηκε ποτέ έως σήμερα μισθολογικά.
Σε επίπεδο οικονομικής αποτίμησης της χρονιάς, το 2023 σηματοδότησε την επάνοδο προς την κανονικότητα αλλά με εμφανείς τις αλλαγές στην διάρθρωση και συχνότητα των μετακινήσεων, κυρίως λόγω της τηλεργασίας. Ειδικότερα, στις εισπράξεις του έτους (237,35 εκ. ευρώ), σημειώθηκε αύξηση 11,7% έναντι του 2022. Το μεγαλύτερο μερίδιο της αύξησης προέρχεται από τα εισιτήρια με 21εκ. ευρώ και άνοδο 22,2% έναντι του 2022. Τα έσοδα κομίστρου (αποφορολογημένες πωλήσεις χωρίς δικαιούχους και αντικαταστάσεις) για το 2023 ήταν 150,5 εκ. ευρώ και αποτελούν το 91% της προ πανδημικής εποχής. Οι συνολικές επικυρώσεις το 2023 ήταν 265,7 εκ. αυξημένες κατά 12% έναντι του 2022 (237,2 εκ.). Ιδιαίτερη περίπτωση αποτελεί η αύξηση κατά σχεδόν 50% τον Ιανουάριο 2023 όπου ο αντίστοιχος του 2022 ήταν επηρεασμένος από την έξαρση Covid. Επίσης οι επικυρώσεις για το έτος 2023 ήταν στο 74,7% του 2019. Σημαντικό γεγονός του έτους παραμένει η επέκταση του δικτύου του μετρό στη Γραμμή 3 με την επέκταση προς Πειραιά και η λειτουργία των σταθμών Πειραιάς, Δημοτικό Θέατρο και Μανιάτικα.
Τα εισιτήρια υπερέχουν σταθερά των καρτών
Τα εισιτήρια το 2023 αύξησαν το μερίδιο τους στο 67% έναντι 65% το 2022, με τις χρονικές κάρτες να έχουν μερίδιο 32% έναντι 34% το 2022. Οπως σημειώνει ο Οργανισμός, η αναλογία καρτών – εισιτηρίων έχει αλλάξει και το μερίδιο των καρτών μειώνεται κάθε χρόνο, γεγονός αναμενόμενο από την απώλεια των καθημερινών μετακινούμενων – commuters.
Ανοδικά κινείται η χρήση τραπεζικών καρτών στις συναλλαγές, η οποία παρουσίασε αύξηση το 2023 με μέσο όρο χρήσης στο 47% των εισπράξεων έναντι 42% το 2022.
Στην αγορά προϊόντων μετακίνησης μέσω διαδικτύου σημειώθηκε σημαντική αύξηση με το διαδίκτυο να παρουσιάζει τη μεγαλύτερη άνοδο στις εισπράξεις από όλα τα υπόλοιπα κανάλια πώλησης και αύξηση 41,5% έναντι του έτους 2022 και με αύξηση 66,6% στα αποφορολογημένα έσοδα έναντι του 2019.
Το Διαδίκτυο με 2,98 εκ. ευρώ εισπράξεις αποτελεί το 1,8% των συνολικών εισπράξεων κομίστρου. Το μεγαλύτερο μερίδιο στις συναλλαγές μέσω διαδικτύου απορροφά η κάρτα 30 ημερών με ποσοστό 34% αντίστοιχο με του έτους 2022, ακολουθεί το πολλαπλό εισιτήριο 10+1 διαδρομών με 21% έναντι 20% το 2022.
Το 4,1% των χρονικών καρτών Αθήνα 30 ημερών (πλήρους κομίστρου) αγοράστηκε μέσω διαδικτύου το 2023, με το αντίστοιχο ποσοστό για το 2022 να είναι 3,3%. Τα ποσοστά για τις μειωμένες χρονικές κάρτες 30ημ. είναι 3,2% για το 2023 έναντι 3% για το 2022.
Ο μέσος όρος χρήσης του NFC για τη φόρτιση προϊόντων κομίστρου από το διαδίκτυο ανήλθε στο 83,5% το 2023 έναντι του 75,3% το 2022, ενώ στη διάρκεια του έτους ποσοστό 83% – 84% των συναλλαγών διαδικτύου φορτίζονται με nfc.
Η δυναμικότητα των προϊόντων πολλαπλών διαδρομών συνεχίστηκε και το 2023 με 6 στις 10 επικυρώσεις να πραγματοποιούνται με αυτού του τύπου προιόντα. Από τα προϊόντα πολλαπλών διαδρομών, το εισιτήριο των 10+1 διαδρομών έχει το υψηλότερο μερίδιο χρήσης με 31% επί του συνόλου των εισιτηρίων αστικής διαδρομής.
Το έτος 2023 διατέθηκαν περίπου 259.000 νέες «προσωποποιημένες» κάρτες, (258.000 το 2022). Από αυτές 200.000 αφορούσαν κανονικό προφίλ και 42.000 αφορούσαν φοιτητές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
«Εκρηξη» παρουσίασαν την ίδια χρονιά οι ανώνυμες κάρτες καθώς διατέθηκαν περίπου 262.000, αριθμός αρκετά υψηλότερος από τις 221.000 του 2022. Συνολικά το ποσοστό των συναλλαγών με μέσο κομίστρου κάρτα (ανώνυμη ή προσωποποιημένη) ήταν πάντως μειωμένο το 2023 φτάνοντας το 16,5% έναντι 17,5% το 2022. Το αντίστοιχο μερίδιο των καρτών στις εισπράξεις μειώθηκε σε 43,3% έναντι 45,3% το 2022 με το επιβατικό κοινό και το 2023 να επιμένει στη χρήση εισιτηρίων χάρτινης μορφής.
Το προϊόν με την μεγαλύτερη άνοδο είναι το Αθήνα & Αεροδρόμιο με επιστροφή 90 λεπτών με αύξηση 59% έναντι του έτους 2022, που οφείλεται στα υψηλά επίπεδα τουρισμού.
Ερχονται ανέπαφες πληρωμές, νέες τηλεματικές στάσεις και πύλες στον Προαστιακό
Αναμφίβολα η αλλαγή που θα έρθει πρώτη τον επόμενο μήνα είναι η δυνατότητα ανέπαφων πληρωμών εντός των οχημάτων καθώς το έργο που ήδη λειτουργεί πιλοτικά τους τελευταίους μήνες στις γραμμές του Αεροδρομίου, στα τέλη της χρονιάς θα επεκταθεί και θα εφαρμοστεί στο σύνολο των ΜΜΜ, όπως έχει ανακοινώσει ο ΟΑΣΑ.
Παράλληλα ο Οργανισμός έχει κάνει γνωστή εδώ και χρόνια την πρόθεσή του να αυξήσει τις τηλεματικές στάσεις για την καλύτερη πληροφόρηση του κοινού με στόχο να στρέψει περισσότερους πολίτες στα ΜΜΜ. Στο πλαίσιο αυτό εξετάζει την προσθήκη άλλων 600 στάσεων στο δίκτυο των 1.000 υφιστάμενων τηλεματικών, ενώ έχει ξεκινήσει τις διαδικασίες για την αναζήτηση τεχνικού συμβούλου για την Επέκταση του Συστήματος Τηλεματικής δεδομένου ότι η υπάρχουσα σύμβαση πλησιάζει στη λήξη της. Θα εξεταστούν οι εναλλακτικές δυνατότητες υλοποίησης και χρηματοδότησης καθώς και οι αναγκαίες υπηρεσίες υποστήριξης για τη διαμόρφωση των προδιαγραφών του νέου έργου.
Ταυτόχρονα διενεργείται σταδιακή μετατροπή και των 8.000 στάσεων του δικτύου σε «έξυπνες». Το συγκεκριμένο έργο περιλαμβάνει την τοποθέτηση QR codes επιτρέποντας την διασύνδεση των smartphones απευθείας στην πληροφόρηση της εκάστοτε στάσης, από την εφαρμογή OASA Telematics, για άμεση και ανεμπόδιστη πληροφόρηση του επιβατικού κοινού, μέσω της διασύνδεσης με το σύστημα της τηλεματικής. To 2023 ολοκληρώθηκε η εφαρμογή πιλοτικά σε 400 στάσεις στις γραμμές 550, Β5, 421 και 703 καθώς και στις αφετηρίες και τα τέρματα των γραμμών Εξπρές Αεροδρομίου και η μετατροπή αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2025.
Στα …προσεχώς εντάσσεται και το κλείσιμο των σταθμών του Προαστιακού Σιδηροδρόμου στα τμήματα εποπτείας του ΟΑΣΑ με πύλες στη λογική της λειτουργίας του μετρό.
Συνεχίστηκε η επιχείρηση …γερανός
Ο ΟΑΣΑ συνέχισε και το 2023 σε συνεργασία με την Τροχαία, τη δράση των γερανοφόρων οχημάτων που διαθέτει για την απομάκρυνση των παράνομα σταθμευμένων αυτοκινήτων κατά μήκος των διαδρομών λεωφορειακών γραμμών. Σημειώνεται ότι τα γερανοφόρα, εκτός από την απομάκρυνση οχημάτων που είναι παράνομα σταθμευμένα εμποδίζοντας τις διελεύσεις των λεωφορείων ή των τρόλεϊ, εντός ή εκτός των αποκλειστικών λωρίδων κίνησης λεωφορείων, χρησιμοποιήθηκαν μέσω του ΘΕΠΕΚ (Θάλαμος Επιχειρήσεων και Ελέγχου Κυκλοφορίας) και για την απομάκρυνση οχημάτων που εμπόδιζαν την διέλευση του τραμ. Το 2023 διενεργήθηκαν 1.144 μεταφορές παράνομα σταθμευμένων οχημάτων.
Επίσης βεβαιώθηκαν με κλήσεις 1.208 παραβάσεις της απαγόρευσης χρήσης των λεωφορειολωριδων, ενώ για παράνομη στάθμευση στις λωριδες αποκλειστικής κίνησης ΜΜΜ βεβαιώθηκαν 1.058 παραβάσεις. Όσον αφορά στο μέτρο της καταγραφής των παρανόμως εισερχομένων οχημάτων σε αποκλειστικές λωρίδες, κατά τη διάρκεια του 2023 απεστάλησαν 1.647 κλήσεις σε παραβάτες που εντοπίστηκαν μέσω του συστήματος των φωτογραφικών συσκευών.
