Μια σειρά από νέους κανονισμούς στην εταιρική σχέση ΟΣΕ-ΕΡΓΟΣΕ επιφέρει ο νόμος 4974/2022 που ψηφίστηκε πρόσφατα. Πλέον υπάρχει σαφής καθορισμός διαδικασιών τόσο για την κατασκευή σιδηροδρομικών έργων, παρακολούθησης αυτών αλλά και της παραλαβής τους. Ειδικά το τελευταίο έχει αποτελέσει αγκάθι αρκετές φορές στο παρελθόν στις σχέσεις των δύο εταιρειών.
Σε αυτό εντάσσονται και οι διαδικασίες ανάθεσης νέων μελετών, τεχνικών προδιαγραφών και διορθωτικές ενέργειες ακόμα και αποζημίωση αν υπάρξει ανάγκη. Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών διαμόρφωσε ένα νέο πλαίσιο στις σχέσεις των δύο ΔΕΚΟ.
Θα πρέπει καταρχάς να ξεκαθαρίσουμε ότι και ΟΣΕ και η ΕΡΓΟΣΕ έχουν κατασκευαστικό έργο αλλά με διαφορετικό προσανατολισμό. Ο ΟΣΕ μπορεί να προβαίνει σε κατασκευές επί του δικτύου σε λειτουργία και σε προσωρινή αναστολή ενώ η ΕΡΓΟΣΕ την εκτέλεση και υλοποίηση έργων εντός του δικτύου υπό κατασκευή και τυχόν έργα, εάν απαιτηθεί εντός του καταργημένου δικτύου.
Η ΕΡΓΟΣΕ θα μπορεί επίσης να υλοποιεί έργα ευθύνης ΟΣΕ εφόσον ο Οργανισμός θέλει να τα αναθέσει στην κατασκευαστική σιδηροδρομική εταιρεία. Αν το κρίνει απαραίτητο αφού έχει καθορίσει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά και τις προδιαγραφές (Υποδομής, Επιδομής, Σηματοδότησης, Ηλεκτροκίνησης κ.τ.λ.) καταρτίζεται η απο κοινού “Βιβλιοθήκη Προδιαγραφών Εκτέλεσης Σιδηροδρομικών Έργων”.
Για να ενεργοποιηθεί η ανάθεση χρειάζονται εγκριτικές αποφάσεις Διοικητικών Συμβουλίων από ΟΣΕ (για την ανάθεση) και ΕΡΓΟΣΕ (για την αποδοχή). Η ΕΡΓΟΣΕ επιλέγει τη βέλτιστη διαγωνιστική διαδικασία και ο ΟΣΕ έχει την υψηλή εποπτεία της εκτέλεσης του και υπογράφεται Πρωτόκολλο Ανάθεσης με αναλυτικά στοιχεία (βασικά ποιοτικά και τεχνικά χαρακτηριστικά, μελέτες κλπ). Η ΕΡΓΟΣΕ μπορεί να κάνει συμπληρώσεις στις μελέτες αν χρειαστεί σε συνεργασία με τον ΟΣΕ.
Στις βασικές αρχές συνεργασίας των 2 εταιρειών προβλέπεται η πρόσβαση στην ηλεκτρονική βάση δεδομένων την οποία ενημερώνει η ΕΡΓΟΣΕ και για τον ΟΣΕ.
Παραλαβή έργων
Στην παραλαβή έργων υπογράφεται Πρωτόκολλο Διοικητικής Παραλαβής προς Χρήση αφού έχουν κατατεθεί τα απαραίτητα δικαιολογητικά. Σε αυτό έχει προβλεφθεί ειδικός όρος για την υποχρέωση των εκάστοτε αναδόχων των έργων να εκτελούν εργασίες συντήρησης, επισκευής και φύλαξης των προαναφερομένων τμημάτων, στα οποία πραγματοποιήθηκε η Διοικητική Παραλαβή προς Χρήση, από την Υπογραφή του Πρωτοκόλλου Διοικητικής Παραλαβής και μέχρι την οριστική παραλαβή του έργου.
Η ΕΡΓΟΣΕ είναι υπεύθυνη στα προς παράδοση έργα να εκδώσει τα απαιτούμενα πιστοποιητικά και τους φακέλους “ενδιάμεσης επαλήθευσης” και “ασφαλούς ενσωμάτωσης”. Τυχόν ζημιές, κλοπές ή βανδαλισμοί θα καλύπτονται από ασφαλιστήριο συμβόλαιο.
Η παραλαβή του έργου πρέπει να ολοκληρώνεται εντός τριών μηνών από την πάροδο του χρόνου υποχρεωτικής συντήρησης από τον ανάδοχο. Η άπρακτη πάροδος της ανωτέρω προθεσμίας, συνεπάγεται ότι η παραλαβή έχει διενεργηθεί αυτοδίκαια και η Προϊστάμενη Αρχή εκδίδει υποχρεωτικά σχετική διαπιστωτική πράξη.
Η ΕΡΓΟΣΕ είναι υπεύθυνη για την τήρηση των υποχρεώσεων του αναδόχου κατά την περίοδο του χρόνου συντήρησης και ο ΟΣΕ θα πρέπει να συντάξει το Πρωτόκολλο Μεταφοράς Έργου. Αυτό θα πρέπει κατ`ελάχιστο να περιλαμβάνει το μητρώο του έργου και σχέδια as built, αρχειο ΒΙΜ γραμμικού έργου, Πρωτόκολλο παραλαβής και το σύνολο των πιστοποιητικών.
Σε τυχόν διαπίστωση βλαβών υπάρχει ξεχωριστή διαδικασία όπως και για την αποκατάσταση της. Θα πρέπει όμως σε κάθε περίπτωση να ολοκληρώνεται εντός δύο μηνών από την κοινοποίηση της στην ΕΡΓΟΣΕ που είναι και ο αρμόδιος φορέας πριν παραδοθεί κάποιο τμήμα στον ΟΣΕ. Σε ειδικές περιπτώσεις το διάστημα αυτό μπορεί να φτάσει μέχρι και τους 12 μήνες.
Μηχανισμός παρακολούθησης έργων
Η παρακολούθηση των έργων πλέον προγραμματίζεται. Θα γίνονται τακτικές συναντήσεις μεταξύ ΟΣΕ και ΕΡΓΟΣΕ και σε μηνιαία βάση υποβάλλεται
από την ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε. χρονολογικός και κοστολογικός απολογισμός καθώς και ο προγραμματισμός του επόμενου μήνα για τα εν εξελίξει έργα.
Σε περίπτωση καθυστερήσεων μη τήρησης των προδιαγραφών του έργου καθώς και υπέρβασης κόστους με υπαιτιότητα της ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε., η ΕΡΓΟΣΕ ενημερώνει εγκαίρως το διαχειριστή της υποδομής και σε συμφωνία με τον ΟΣΕ. λαμβάνει διορθωτικά μέτρα. Σε περίπτωση που τα διορθωτικά μέτρα δεν θεραπεύσουν τα ανωτέρω, η ΕΡΓΟΣΕ θα πρέπει να αποζημιώνει τον ΟΣΕ κατά το μέρος της ζημίας έχει υποστεί ο διαχειριστής.