Πανόραμα δράσεων για το περιβάλλον και την παράλληλη αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, αποτέλεσε η ημερίδα με θέμα «Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη Θεσσαλονίκης – Μηχανισμοί παρακολούθησης – Νέες προκλήσεις» που οργάνωσαν με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας/Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας και η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας την Τρίτη 07 Ιουνίου 2022 στο Αμφιθέατρο του επιμελητηρίου.
Ανοίγοντας τις εργασίες της ημερίδας ο Πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΚΜ κ. Γιώργος Τσακούμης τόνισε τη σημασία του γεγονότος ότι 50 χρόνια μετά την παγκόσμια συνδιάσκεψη της Στοκχόλμης για το περιβάλλον, ο πλανήτης γιόρτασε την 5η Ιουνίου, με το ίδιο, αλλά τόσο επίκαιρο σύνθημα του 1972: “Μόνο μια Γη”.
Ανέδειξε δε τα θετικά χαρακτηριστικά της συγκυρίας που θέτει σε παράλληλη υλοποίηση ένα τρίπττυχο ενεργειών: «Σε τοπικό επίπεδο το Παρατηρητήριο Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης της Αστικής Περιοχής Θεσσαλονίκης αποτελεί μια σπουδαία πρωτοβουλία της Περιφέρειας για τη συλλογή δεδομένων απαραίτητων για την ισόρροπη ανάπτυξη και σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικό να αντιμετωπίζουμε ως σύνολο τη Μητρόπολη. Σε εθνικό επίπεδο έχουμε το νέο κλιματικό νόμο, ένα νέο εθνικό θεσμικό πλαίσιο για τη μεγαλύτερη πρόκληση του καιρού μας. Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης το σχέδιο REPowerEU αποτελεί τη μεγάλη κοινή προσπάθεια εξόδου από την ενεργειακή κρίση, με στοιχεία όμως εμπέδωσης νέων κανόνων, πρακτικών και συμπεριφορών.»
Ο Αντιπεριφερειάρχης Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Κεντρικής Μακεδονίας κ. Κώστας Γιουτίκας, παρουσίασε το γενικότερο πλαίσιο δραστηριοτήτων της ΠΚΜ για το περιβάλλον, επισημαίνοντας ιδιαίτερα, την εμβληματική παρέμβαση στο δυτικό παράκτιο μέτωπο της Θεσσαλονίκης, τα Πράσινα Σημεία που δημιουργούνται σε συνεργασία με τους Δήμους, την ενοποίηση του παραλιακού μετώπου και το Παρατηρητήριο Αντιμετώπισης της Τρωτότητας και της Διάβρωσης των Ακτών, την πρωτοπορία στην ηλεκτροκίνηση. Αναφερόμενος στην ενίσχυση του δικτύου καταγραφής ατμοσφαιρικών ρύπων στο Πολεοδομικό Συγκρότημα της Θεσσαλονίκης ο κ. Γιουτίκας προανήγγειλλε «τη δημιουργία εφαρμογής που θα επιτρέπει σε άτομα υψηλού κινδύνου, με καρδιολογικά ή αναπνευστικά προβλήματα, να έχουν ενημέρωση για τις συνθήκες και την πιθανή αύξηση σωματιδίων και αέριων ρύπων προκειμένου να διαμορφώσουν ανάλογα τις μετακινήσεις τους, ή να τις αποφύγουν». Ο ίδιος πρόσθεσε ότι μέσα στον μήνα θα τοποθετηθούν στις γειτονιές οι πρώτοι καφέ κάδοι, για τη συλλογή των οργανικών υπολειμμάτων και την παραγωγή κομπόστ: «Στηρίζουμε ενεργά τον ΦΟΔΣΑ, στην προσπάθεια 35.000 καφέ κάδοι το επόμενο διάστημα να τοποθετηθούν στους 14 δήμους της Θεσσαλονίκης» τόνισε.
Παρουσιάζοντας το Παρατηρητήριο Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης της Θεσσαλονίκης, η επιβλέπουσα του έργου Δρ. Ευδοκία Μάγγου έκανε λόγο για «αναγκαίο μηχανισμό για την κατάρτιση πολιτικών και δράσεων βάσει δεδομένων (evidence-based policies-actions), που εστιάζουν σε δείκτες χωρισμένους σε τέσσερις ομάδες που εκτείνονται από την παρακολούθηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης η οποία σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ θα είναι η νο1 περιβαλλοντική αιτία θανάτου ως το 2050 παγκόσμια, ως την κατανομή πρασίνου ανά κάτοικο, τον βαθμό έκθεσης σε κίνδυνο πλημμύρας, την ποιότητα και επάρκεια νερού, την διάβρωση των ακτών, τη χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, κ.α.» Οι δείκτες που διαμορφώνονται από το Παρατηρητήριο υπάγονται σε τέσσερις γενικές ομάδες:
- Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικών Αναπλάσεων
- Περιβάλλοντος
- Μεταφορών και Συγκοινωνιών
- Κοινωνικών Συνθηκών
Από την πλευρά του, ο εμπειρογνώμονας εκπρόσωπος της αναδόχου εταιρείας Planet ΑΕ κ. Γιώργος Γεωργιάδης παρουσίασε αναλυτικά τις επιδόσεις της Θεσσαλονίκης και των δήμων του πολεοδομικού συγκροτήματος σε μια σειρά από δείκτες που διαμορφώνονται είτε από επιστημονικώς αντικειμενικά δεδομένα, είτε βάσει του βαθμού ικανοποίησης των κατοίκων κάθε περιοχής σε μια σειρά από τομείς, με χαρακτηριστική τη δυσαρέσκεια των κατοίκων της δυτικής Θεσσαλονίκης για την μειωμένη προσβασιμότητά τους σε εκτάσεις πρασίνου.
Εκ μέρους της Μόνιμης Επιτροπής Περιβάλλοντος του ΤΕΕ/ΤΚΜ, η Πρόεδρος κ. Άννα Μίχου και ο κ. Σωτήρης Μυλωνάς, μέλος της Επιτροπής, παρουσίασαν τα σημαντικότερα σημεία του νέου Κλιματικού Νόμου, αλλά και τις εκτιμήσεις που αυτός περιλαμβάνει για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα.
Οι ομιλητές υπογράμμισαν πως «ήταν επιβεβλημένη και είναι θετική η ψήφιση του κλιματικού νόμου», αλλά εκτίμησαν πως θα πρέπει να αναπροσαρμοστεί για να ανταποκριθεί στις νέες απαιτήσεις του “fit for 55” και να ενσωματώσει νέες δεσμεύσεις που απορρέουν από το REPowerEU», ενώ σημείωσαν πως «το ΤΕΕ μπορεί και πρέπει να αναλάβει διακριτό ρόλο στα όργανα παρακολούθησης και αξιολόγησης, όπως η Επιστημονική Επιτροπή για την κλιματική αλλαγή και ο διαδικτυακός τόπος διαλόγου».
Επισήμαναν δε, ότι ο νόμος λαμβάνει υπόψη δύο σενάρια επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα, ανάλογα με την αύξηση της θερμοκρασίας (1,5 ή 2 βαθμών) που μπορεί κατά περίπτωση να οδηγήσει σε:
- Αύξηση δασικών εκτάσεων που θα καίγονται ετησίως μεταξύ 41% και 62%.
- Αύξηση ακραίων καυσώνων 173% – 478%, και
- Αύξηση ραγδαίων βροχοπτώσεων μεταξύ 10% και 21%.
Τέλος, εκ μέρους της Ομάδας Εργασίας του ΤΕΕ/ΤΚΜ για την Ενεργειακή Πολιτική, ο κ. Σπύρος Κιαρτζής και ο κ. Γιώργος Μαρνέλλος, παρουσίασαν το νέο ευρωπαϊκό πρόγραμμα RepowerEU, των 210 δις ευρω, για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και τη απεξάρτηση της Ε.Ε. από το ρωσικό φυσικό αέριο, με βασικά χαρακτηριστικά:
- Το στόχο για τη διείσδυση των ΑΠΕ από το 40 % στο 45% το 2030 σε επίπεδο ΕΕ.
- Την έμφαση στην ηλιακή ενέργεια και στην επιτάχυνση διείσδυσης της αιολικής ενέργειας στο μείγμα, έτσι ώστε η αιολική ισχύς να φθάσει σε 480.000 MW μέσα στην επόμενη οκταετία, από 190.000 MW που είναι σήμερα
- Την πρωτοβουλία για Εγκατάσταση των Φωτοβολταϊκών στις Στέγες των περισσότερων κτιρίων της ΕΕ, (υποχρεωτική στον τελευταίο όροφο)
- Το στόχο εγχώριας παραγωγής 10 εκατομμυρίων τόνων ανανεώσιμου υδρογόνου, και εισαγωγής 10 εκατομμυρίων τόνων υδρογόνου έως το 2030
- Τη νέα Βιομηχανική Συμμαχία για το Βιομεθάνιο και οικονομικά κίνητρα για την αύξηση της παραγωγής σε 35 bcm έως το 2030
Την εκδήλωση χαιρέτισε επίσης η αντιδήμαρχος Τεχνικών Υπηρεσιών, Πολιτικής Προστασίας και Περιβάλλοντος του Δήμου Καλαμαριάς κ. Ναταλία Παντελίδου, ενώ την ευθύνη του συντονισμού είχε τριμελές προεδρείο αποτελούμενο από τον Αντιπρόεδρο του ΤΕΕ/ΤΚΜ κ. Μιχάλη Παπαστεργίου, την κ. Μίχου και τον Κ. Μυλωνά.
