Από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, όταν μεγάλο τμήμα της Κυνοσούρας στην Σαλαμίνα είχε ανακηρυχθεί «Αρχαιολογική Ζώνη Α» σέρνεται η υπόθεση με τα ναυπηγεία / διαλυτήρια πλοίων που λειτουργούν στην περιοχή. Μάλιστα, όταν στα τέλη του 2006 ο τότε Νομάρχης Πειραιά Γιάννης Μίχας εμφανίστηκε με μπουλντόζες και έστησε, χωρίς άδεια του υπουργείου Πολιτισμού, ένα γλυπτό στον Τύμβο των Σαλαμινομάχων, γειτονική επιχείρηση κατέθεσε αγωγή εκατομμυρίων ευρώ, καθώς είναι η ιδιοκτήτρια του ακινήτου.
Υπήρχε ακόμα και γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) για απομάκρυνση του γλυπτού, κάτι που ουδέποτε συνέβη. Ούτε το γλυπτό απομακρύνθηκε, ούτε τα ναυπηγεία. Τα τελευταία λειτουργούν, όπως και τόσες άλλες επιχειρήσεις ή επαγγελματίες στην Ελλάδα σε κατάσταση ομηρείας, καθώς σε μία περίπτωση λαμβάνουν τις απαραίτητες άδειες, σε μια άλλη αντιμετωπίζουν καθυστερήσεις ετών για την ίδια άδεια, κ.ο.κ.
Αυτό το θολό καθεστώς αξιοποιείται από επιτήδειους εντός ή εκτός του κρατικού μηχανισμού επί δεκαετίες. Βαρύγδουπες εξαγγελίες, χωρίς κανείς να ενοχλείται από τα ναυάγια και τα σκουριασμένα πλοία που «στολίζουν» τον Τύμβο των Μαραθωνομάχων.
Προ ημερών, το ΚΑΣ, με τη γνωστή πολυσυζητημένη απόφαση για την κήρυξη σε αρχαιολογικό χώρο μεγάλου τμήματος του Πειραιά, «γνωμοδότησε ομόφωνα κατά της ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης εντός των υφιστάμενων από το παρελθόν αρχαιολογικών ζωνών Α΄ και Β΄ προστασίας στην Κυνόσουρα και στα Αμπελάκια Σαλαμίνας, για λόγους προστασίας του πολύ σημαντικού αρχαιολογικού και ιστορικού τόπου στον οποίο διαδραματίστηκε η ναυμαχία της Σαλαμίνας».
Παράλληλα, σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού, «το Συμβούλιο γνωμοδότησε να υπάρξει μέριμνα για την απομάκρυνση των υφισταμένων ναυπηγικών επιχειρήσεων στον ίδιο χώρο».
Από το 1994 έχει ξεκινήσει, πάντως, η διαδικασία απαλλοτρίωσης κάποιων εκτάσεων στην περιοχή, χωρίς αποτέλεσμα… Το γεγονός πως οι επιχειρήσεις έχουν υπογράψει συμβάσεις παραχώρησης των χώρων με τον (τότε κρατικό) ΟΛΠ που λήγουν σε κάτι δεκαετίες από σήμερα δεν φαίνεται να απασχολεί τους υπευθύνους.
«Η κοντή μνήμη δεν ωφελεί τη δημόσια συζήτηση» υπενθυμίζουν κάποιοι στον Πειραιά. Ειδικά όταν σχεδόν όλοι γνωρίζουν πως τα τελευταία χρόνια δίνεται μια μάχη μεταξύ της Cosco και σειράς μικρών ή μεγάλων συμφερόντων που «άρμεγαν» επί δεκαετίες το λιμάνι και τη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη. Τα σχέδια των Κινέζων, όπως δείχνει και η υπόθεση της Κυνοσούρας, απειλούν να διαταράξουν ισορροπίες δεκαετιών με τη σημερινή διοίκηση του OΛΠ να επιδιώκει το κλείσιμο ζητημάτων που παραμένουν ανοικτά επίσης για δεκαετίες. Η σκληρή στάση της κινεζικής πλευράς, ενίοτε, ενισχύει περαιτέρω τις αντιδράσεις π.χ. από πλευράς γνωστών μονίμων υπεργολάβων του οργανισμού την περίοδο που βρίσκονταν σε κρατικό έλεγχο ή από εργατικά σωματεία που θεωρούν πως η Cosco επωφελείται από το μοντέλο ενοικίασης εργαζομένων.
Είναι, συνεπώς, λογικός ο θόρυβος από την απόφαση του ΚΑΣ, αλλά και από την πρόσφατη απόφαση της διυπουργικής επιτροπής (ΕΣΑΛ) με την οποία μπλοκάρονται σειρά επενδύσεων του OΛΠ στο λιμάνι, όπως τα δύο εμπορικά κέντρα, το νέο κέντρο logistics, κ.α.
Στην κυβέρνηση εμφανίζονται σίγουροι πως οι επενδύσεις του OΛΠ, συνολικού ύψους άνω των 600 εκατ. ευρώ, θα προχωρήσουν αν και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ δίνουν σκληρό αγώνα για να τις μπλοκάρουν. Στην Cosco επισήμως εμφανίζονται καθησυχαστικοί για την απόφαση του ΚΑΣ, αλλά ανεπισήμως μιλούν για νέες πολύμηνες καθυστερήσεις στην αδειοδότηση των επενδύσεων. Ούτως ή άλλως, το επενδυτικό σχέδιο πρέπει να εγκριθεί και από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεοτέρων Μνημείων (ΚΣΝΜ) στο σκέλος που αφορά την Παγόδα και τη μετατροπή των δύο μεγάλων αποθηκών του OΛΠ σε ξενοδοχεία.
Υπενθυμίζεται πως, για λόγους αδειοδοτήσεων, κ.λπ., το χρονοδιάγραμμα των δεσμευτικών επενδύσεων του ΟΛΠ έχει ήδη εκτροχιαστεί. Από τα 612 εκατ. ευρώ δεσμευτικών και πρόσθετων επενδύσεων που προγραμματίζουν οι Κινέζοι στον Πειραιά έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα επενδύσεις περί τα 65 εκατ. ευρώ.
Οι καθησυχαστικές αναφορές της κινεζικής πλευράς συνδέονται με το παζάρι που φαίνεται πως είναι σε εξέλιξη με την κυβέρνηση. Παράγοντες της τελευταίας φαίνεται πως έχουν ζητήσει από τον OΛΠ να καταθέσει εκ νέου το επενδυτικό σχέδιο προς έγκριση στην ΕΣΑΛ. Το ερώτημα είναι πότε θα περάσει πάλι από τη συγκεκριμένη επιτροπή: πριν ή μετά τις εκλογές; Κυκλοφορεί πως στον OΛΠ επιδιώκουν να συνεδριάσει εκ νέου η ΕΣΑΛ πριν το Πάσχα προκειμένου να επανέλθουν. Αν το επενδυτικό σχέδιο εγκριθεί πρέπει να περάσει, επίσης, εκ νέου από το ΚΑΣ; Πρόκειται για ερωτήματα που προς το παρόν δεν έχουν απάντηση.
Πάντως, την πρόθεση της κινεζικής πλευράς να επανέλθει είχε δημοσιοποιήσει και ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος του OΛΠ Άγγελος Καρακώστας προ εβδομάδων στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών. Τότε ο κ. Καρακώστας είχε εξηγήσει πως το business plan του ΟΛΠ αναπτύχθηκε από την εταιρεία συμβούλων McKinsey και κάθε επένδυση είναι συνδεδεμένη με κάποια άλλη. Για παράδειγμα, «τα ξενοδοχεία είναι δεμένα με την κρουαζιέρα. Γι’ αυτό και έγινε ο προγραμματισμός για τον σταθμό επιβατών, το εμπορικό κέντρο και τα ξενοδοχεία, ώστε οι υψηλής εισοδηματικής τάξης τουρίστες να αφήνουν τα λεφτά τους στη χώρα μας». Ο ίδιος είχε δηλώσει πως με τις νέες επενδύσεις θα διπλασιαστούν οι θέσεις εργασίας στο λιμάνι.
Το ΚΑΣ είχε, όμως, διαφορετική άποψη. Τόσο για το εξάστερο τετραώροφο ξενοδοχείο στην περιοχή του Πόρτο Λεόνε, όσο και για τη δημιουργία εμπορικού κέντρου εντός του λιμανιού. Ζήτησε, επίσης, από τη διοίκηση του OΛΠ εγγυήσεις πως θα προχωρήσει στη δημιουργία Μουσείου Εναλίων Αρχαιοτήτων στο κτίριο του Σιλό με δικά του έξοδα κάτι που η πλευρά του οργανισμού αρνείται.
Η δημοτική αρχή Πειραιά, που έχει τηρήσει επαμφοτερίζουσα στάση απέναντι στο επενδυτικό σχέδιο του OΛΠ, πανηγυρίζει, πάντως, καθώς απέτρεψε το σχέδιο για κήρυξη ολόκληρης της πόλης σε αρχαιολογικό χώρο! Όπως ανακοίνωσε ο δήμαρχος Γ. Μώραλης, «με γρήγορες κινήσεις και τις κατάλληλες πρωτοβουλίες, παρά τον απόλυτο αιφνιδιασμό που επιχείρησε η κυβέρνηση και το υπουργείο Πολιτισμού, μέσω του ΚΑΣ, η Δημοτική Αρχή του Πειραιά κατάφερε να αποτρέψει την αδικαιολόγητη και δρομολογημένη, σύμφωνα με την εισήγηση κήρυξη του συνόλου της πόλης του Πειραιά, σε αρχαιολογική περιοχή».
Για την ταμπακέρα, την επένδυση του OΛΠ, δεν λέει κάτι η ανακοίνωση του δημάρχου. Σε προεκλογική περίοδο ποιος θέλει να τα βάλει με ισχυρούς παράγοντες της πόλης που δεν θέλουν να προχωρήσουν πολλές από τις επενδύσεις των Κινέζων;
