Η Ελλάδα χρωστά πολλά στους ανθρώπους του Βορείου Αιγαίου που με περίσσια ανθρωπιά στήριξαν τις προσφυγικές ροές, είπε ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σωκράτης Φάμελλος, ξεκινώντας την ομιλία του στο 14ο Περιφερειακό Αναπτυξιακό Συνέδριο Βορείου Αιγαίου, που πραγματοποιήθηκε στη Μυτιλήνη.
Ο κ. Φάμελλος σημείωσε ότι η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου έχει ιδιαίτερη δυναμική λόγω της καίριας γεωστρατηγικής της θέσης, της ιδιαίτερης πολιτισμικής της ταυτότητας, της πλούσιας παράδοσης και του σημαντικού φυσικού της πλούτου. «Όλα αυτά μπορούν να κάνουν τη διαφορά και να αξιοποιηθούν για να δώσουν ώθηση στην ανάπτυξη και στον κοινωνικο-οικονομικό μετασχηματισμό τόσο της Περιφέρειας όσο και ολόκληρης της χώρας. Τα νησιά της Περιφέρειας, ακόμα και τα πιο απομονωμένα, μπορούν να αποτελέσουν πρότυπα για βιώσιμη ανάπτυξη και νέες τεχνολογίες. Εμείς από την πλευρά μας δημιουργούμε τα εργαλεία και προσπαθούμε να βοηθήσουμε προς αυτή τη νέα κατεύθυνση, η οποία πιστεύουμε ότι είναι ο μόνος δρόμος για όλους μας», πρόσθεσε.
Natura σε Λέσβο, Σάμο και Χίο
Ειδικότερα, αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στις Προστατευόμενες Περιοχές του Δικτύου Natura 2000 του Βορείου Αιγαίου λέγοντας ότι προστέθηκαν δύο νέες (στην Π.Ε. Λέσβου) και διευρύνθηκαν τα υφιστάμενα όρια σε έξι περιοχές: τέσσερις στην Π.Ε. Λέσβου, μία στην Π.Ε. Σάμου και μία στην Π.Ε. Χίου, προσθέτοντας συνολικά 580 εκτάρια χερσαίας έκτασης και 75.983 εκτάρια θαλάσσιας έκτασης, επισημαίνοντας πως «η ένταξη μεγάλων θαλάσσιων περιοχών στο δίκτυο Natura 2000 αποτελεί ευκαιρία βιώσιμης διαχείρισης για τη σημαντική αλιευτική δραστηριότητα της Περιφέρειας και όχι εμπόδιο. Θα πρέπει πλέον να κινηθούμε προς ένα νέο μοντέλο διαχείρισης των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, εάν θέλουμε η αλιευτική δραστηριότητα να έχει συνέχεια».
Φορέας Διαχείρισης Β. Αιγαίου
Επίσης υπογράμμισε το γεγονός ότι στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου δεν υπήρχε Φορέας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών και ο νέος νόμος που ψηφίστηκε τον Φεβρουάριο 2018 ήρθε να καλύψει αυτό το μεγάλο κενό, καθώς ιδρύεται ο Φορέας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Βορείου Αιγαίου, με χωρική αρμοδιότητα σε 29 περιοχές του Δικτύου Natura 2000: 16 στην Π.Ε. Λέσβου, 8 στην Π.Ε. Σάμου και 5 στην Π.Ε. Χίου. «Ο νέος αυτός Φορέας θα έχει ως βασικό στόχο την τοπική ανάπτυξη», σημείωσε.
Εναλλακτικός τουρισμός
Στη συνέχεια έκανε λόγο για ένα project που με χαμηλό κόστος μπορεί να αποδώσει πολλά οφέλη στις τοπικές κοινωνίες, υποβοηθώντας την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού, όπως είναι η δημιουργία ολοκληρωμένου δικτύου πεζοπορικών διαδρομών στο Βόρειο Αιγαίο το οποίο αποτελεί μέρος μιας συνολικότερης προσπάθειας δημιουργίας παρόμοιων δικτύων. Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι στην Ικαρία μελετάται το μεγάλο μονοπάτι – ραχοκοκαλιά του νησιού που θα το διασχίζει από τα ανατολικά έως τα δυτικά μαζί με τα παρακλάδια του προς τους οικισμούς, ενώ στη Χίο τα πεζοπορικά ιστορικά μονοπάτια της συναντούν μεγάλα τμήματα των κεντρικών αρχαίων οδικών αξόνων που συνέδεαν σημαντικές περιοχές του νησιού και διασώζονται μέχρι σήμερα. Σε ολόκληρο το νησί υπάρχουν περίπου 100 διαδρομές, οι οποίες θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν.
Πυρκαγιές
Στο ζήτημα των δασικών πυρκαγιών ο Σωκράτης Φάμελλος τόνισε ότι «είναι νωπές οι μνήμες από τις μεγάλες φωτιές του 2012 και του 2016 στη Χίο και για τον λόγο αυτό ισχυροποιούμε τον έλεγχο από πλευράς πολιτείας και ενεργοποιούμε τη δημόσια διοίκηση στο όλο έργο της προστασίας και αποκατάστασης καμένων δασικών εκτάσεων. Φέτος όλες οι Αποκεντρωμένες Δασικές Υπηρεσίες της χώρας κλήθηκαν με εγκύκλιο του ΥΠΕΝ να εφαρμόζουν άμεσα μέτρα προστασίας των καμένων εκτάσεων, ενημερώνοντας παράλληλα και για τις ενέργειες αποκατάστασής τους και τους τρόπους χρηματοδότησης».
Κοινωφελής εργασία για τη δασοπροστασία
Παράλληλα, όπως είπε ο αναπληρωτής υπουργός, μέσω του Προγράμματος Κοινωφελούς Εργασίας για την Αντιπυρική Προστασία των Δασών που σχεδίασαν από κοινού τα Υπουργεία Εργασίας και Περιβάλλοντος, «θέτουμε ως στόχο αφενός μεν την εξυπηρέτηση αναγκών σε προσωπικό των Δασικών Υπηρεσιών της χώρας για την αντιπυρική προστασία, αφετέρου δε την κατάρτιση των ανέργων σε ένα εξειδικευμένο αντικείμενο με στόχο την πλήρη επανένταξή τους στην αγορά εργασίας. Για την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, υπάρχει πρόβλεψη για 193 νέες θέσεις εργασίας».
Βιώσιμη κινητικότητα
Στον τομέα της Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας ο κ. Φάμελλος υπογράμμισε ότι το ΥΠΕΝ στηρίζει τον σχεδιασμό για βιώσιμες πόλεις χρηματοδοτώντας, μέσω του Πράσινου Ταμείου, την εκπόνηση Σχεδίων Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) που εξετάζουν συνολικά τον τρόπο λειτουργίας μιας αστικής περιοχής και προτείνουν την ενσωμάτωση των δράσεων για την αστική κινητικότητα σε μια ευρύτερη, βιώσιμη, αστική και εδαφική στρατηγική. «Χαιρόμαστε πολύ που στον κατάλογο των Δήμων που χρηματοδοτούνται περιλαμβάνονται οι Δήμοι Ικαρίας, Λήμνου, Σάμου, Λέσβου, και Χίου, και ελπίζουμε αυτό να είναι το πρώτο βήμα: τα σχέδια δεν πρέπει να μένουν στα χαρτιά, πρέπει και να υλοποιούνται σε συνέργεια με άλλους τομείς σχεδιασμού (π.χ. χωροταξία/πολεοδομία, μεταφορές) προκειμένου να μην σπαταλιούνται πόροι», είπε χαρακτηριστικά.
Διαχείριση αποβλήτων
Σχετικά με το σοβαρό ζήτημα της διαχείρισης αποβλήτων, ο Σωκράτης Φάμελλος σημείωσε ότι σήμερα η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου δεν εξυπηρετείται από σύγχρονες υποδομές ολοκληρωμένης διαχείρισης. Το Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων Βορείου Αιγαίου (ΠΕΣΔΑ) υιοθετεί ένα βασικό σενάριο υποδομών διαχείρισης, σύμφωνα με το οποίο υπάρχει πρόβλεψη για υποδομές συνολικού επενδυτικού κόστους 55.980.000 €. Σε αυτό περιλαμβάνονται έργα ανάπτυξης και επέκτασης του δικτύου διαλογής στην πηγή (δίκτυα χωριστής διαλογής), υποδομές συλλογής και επεξεργασίας βιοαποβλήτων, ανάπτυξη δικτύου πράσινων σημείων, υλοποίηση υποδομών δικτύου Σταθμών Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων, κατασκευή εγκαταστάσεων Χώρων Υγειονομικής Ταφής, επεκτάσεις και αναβαθμίσεις όπου απαιτείται, καθώς και έργα προσωρινής αποθήκευσης.
Τέλος, συνέχισε ο κ. Φάμελλος, με αφορμή το ζήτημα των προσφυγικών ροών που δέχονται τα νησιά του Αιγαίου, το ΥΠΕΝ, μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠ-ΥΜΕΠΕΡΑΑ) 2014-2020, ενεργοποίησε πρόσκληση που απευθύνεται στους δήμους Λέσβου, Μεγίστης (Καστελλόριζου), Σάμου, Χίου Αγαθονησίου, Κω και Λέρου, για την υποβολή προτάσεων έργων που αφορούν στη διαχείριση των αποβλήτων που παράγονται λόγω των προσφυγικών ροών.
Η υλοποίηση του Εθνικού και του Περιφερειακού Σχεδιασμού για τη Διαχείριση Αποβλήτων είναι ένα ουσιαστικό βήμα στην προσπάθειά μας για την πραγματική μετάβαση στο αναπτυξιακό πρότυπο της κυκλικής οικονομίας, σημείωσε ο Αν. ΥΠΕΝ προσθέτοντας ότι την προηγούμενη εβδομάδα ανακοινώθηκε και επίσημα η απόφαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής για το Εθνικό Επιχειρησιακό Σχέδιο για την Κυκλική Οικονομία. «Με στόχο την ορθή αξιοποίηση των πόρων, την ιδέα της ανακύκλωσης -επαναχρησιμοποίησης και το μοντέλο της βιομηχανικής συμβίωσης το κυκλικό μοντέλο επιδιώκει και ενθαρρύνει την χρήση δευτερογενών υλικών και αποβλήτων ως παραγωγικών πόρων και χρήσιμων υλικών, προσδίδοντας μια αειφορική διάσταση στο παραγωγικό μοντέλο», υπογράμμισε.
«Τη διετία 2018–2019 πρόκειται να υλοποιήσουμε σημαντικές νομοθετικές ρυθμίσεις και να παρέχουμε κίνητρα σε ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς για να επενδύσουν στους τομείς της κυκλικής οικονομίας», ανέφερε ο Σωκράτης Φάμελλος, ενώ επισήμανε ότι θα υπάρχει συγκεκριμένη στόχευση σε τομείς όπως είναι τα λιπάσματα, το βιοαέριο, το RDF, οι λαμπτήρες, τα μπάζα και τα υλικά καταδαφίσεων, αλλά και η αξιοποίηση προσφυγικών αποβλήτων, η αξιοποίηση αποβλήτων από παραγωγικές δραστηριότητες (πχ δίχτυα, πανιά), η επαναχρησιμοποίηση υγρών αποβλήτων και ιλύος και βιομηχανική συμβίωση.
Και κατέληξε: «Πρέπει να γίνει κατανοητό από όλους πως το περιβάλλον και η προστασία του σημαίνει ανάπτυξη και νέους πόρους για τη χώρα. Πρόκειται για μια νέα συμφωνία που αφορά στην κοινωνία και στην αξιοποίηση και προστασία του περιβάλλοντος, στοιχεία που οι προηγούμενες πολιτικές αγνοούσαν. Δεν αρκεί όμως μόνο η κινητοποίηση των αρχών. Πρέπει όλοι, ως πολίτες να κάνουμε αυτό που πρέπει: να αλλάξουμε καθημερινές συνήθειες και συμπεριφορά όχι γιατί μας το επιβάλλουν, αλλά γιατί είμαστε όλοι μέρος αυτής της νέας συμφωνίας».
