Η σημασία των πιστοποιήσεων για τα πράσινα κτίρια και ο ρόλος της βιωσιμότητας στην κτηματαγορά αναδείχθηκαν στο πλαίσιο της Prodexpo 2025, του κορυφαίου συνεδρίου για την αγορά ακινήτων στην Ελλάδα και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, που πραγματοποιείται στις 21 και 22 Οκτωβρίου.
Ο κ. Δημήτρης Κόλλιας, Στρατηγικός Σύμβουλος Πράσινης Μετάβασης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, υπογράμμισε πως το ESG αποτελεί κάτι πολύ περισσότερο από ένα πλαίσιο αναφοράς: είναι εργαλείο δημιουργίας ουσιαστικής αξίας στα έργα υποδομής.
«Στο Υπουργείο Περιβάλλοντος έχουμε υιοθετήσει πρωτοβουλίες που επιτρέπουν fast track αδειοδοτήσεις για έργα ευθυγραμμισμένα με τις πρακτικές του ESG, ή προωθούν την κυκλική οικονομία στον κατασκευαστικό τομέα», σημείωσε. Οι πρωτοβουλίες αυτές, όπως ανέφερε, επιταχύνουν την καινοτομία και έχουν θετικές κοινωνικές επιπτώσεις, ενώ τα κίνητρα που παρέχονται στην αγορά είναι τόσο οικονομικά (όπως φορολογικά οφέλη) όσο και ρυθμιστικά, με στόχο τη διευκόλυνση και επιτάχυνση των επενδύσεων.
Η κυρία Paola Cattarin, Director της Zaha Hadid Architects, τόνισε ότι στη Zaha Hadid Architects η βιωσιμότητα ενσωματώνεται εξαρχής στον σχεδιασμό κάθε έργου. «Καθώς δραστηριοποιούμαστε διεθνώς, έχουμε δει χώρες όπως η Βρετανία να προωθούν ενεργά την ατζέντα της βιωσιμότητας, επιβραβεύοντας τα έργα που πετυχαίνουν υψηλότερα σκορ. Επενδύσαμε λοιπόν σε περισσότερους πόρους, ώστε να διασφαλίσουμε πως τα κτίριά μας ανταποκρίνονται σε αυτούς τους στόχους», εξήγησε.
Όπως σημείωσε, η ουσία βρίσκεται στον σχεδιασμό με τρόπο που το κτίριο να μην απορροφά υπερβολικά υψηλά ποσοστά ηλιακής ενέργειας, αλλά αντίθετα να μπορεί να παράγει τη δική του, καθιστώντας το ενεργειακά αυτόνομο. «Το πλεονέκτημα είναι ότι αυτά τα στοιχεία είναι πραγματικά μετρήσιμα, ενώ παράλληλα αυξάνουν την εμπορική αξία του κτιρίου όταν εισέρχεται στην αγορά», είπε, υπογραμμίζοντας ότι η ανθεκτικότητα των κτιρίων συνδέεται πλέον άμεσα με την αξία τους.
Όπως επισημάνθηκε από την πλευρά του κ. Γρηγόρη Νικήτα, Marketing Manager της ΤΙΤΑΝ Cement Greece, «η τάση αυτή ξεκίνησε από οραματιστές επιχειρηματίες του real estate, που αντιλήφθηκαν ότι ο μόνος τρόπος να αυξήσεις την αξία μιας επένδυσης είναι μέσα από την πιστοποίηση των κτιρίων με ESG κριτήρια». Τόνισε δε ότι από την πλευρά της βιομηχανίας, «η πιστοποίηση δεν είναι απλώς υποχρέωση, γίνεται απαίτηση της αγοράς, γιατί επιστρέφει απτά οφέλη στους ιδιοκτήτες και στους ενοικιαστές των ακινήτων».
Σήμερα, όμως, το ενδιαφέρον μετατοπίζεται στη βιωσιμότητα των ίδιων των δομικών υλικών. Όπως διευκρίνισε, η βιομηχανία επιχειρεί να προσφέρει λύσεις που ενσωματώνουν τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, προάγουν την ανθεκτικότητα των κτιρίων και βοηθούν τους αρχιτέκτονες να σχεδιάζουν με βάση τη βιωσιμότητα από το πρώτο στάδιο.
«Το όραμά μας είναι να χτίζουμε πόλεις που μας εμπνέουν να ζούμε μέσα σε αυτές», ανέφερε ο κ. Νικήτας. Όπως εξήγησε, η βιωσιμότητα ξεκινά από τα ίδια τα υλικά που χρησιμοποιούνται κατά την κατασκευή ενός κτιρίου.
Τη συζήτηση συντόνισε ο κ. Γιώργος Παΐδακάκης, Partner, Energy Practice Group Leader, KBVL Law Firm, Member of Deloitte Legal Network, ο οποίος συμφώνησε ότι είναι σημαντικό τα χαρακτηριστικά που καθιστούν ένα κτίριο «πράσινο» να ενσωματώνονται σε αυτό ήδη από τη φάση του σχεδιασμού, ανεξαρτήτως του χρήστη ή της τοποθεσίας του.
Η βιωσιμότητα είναι πλέον ο στόχος, όπως τόνισε η κυρία Δίκα Αγαπητίδου, Director of Athens Economics Ltd – JLL Alliance Partner. Η ίδια επεσήμανε πως «μηδενικές εκπομπές άνθρακα δεν υπάρχουν, μιλάμε για ελαχιστοποίηση. Όταν μιλάμε για τεχνητή νοημοσύνη, αναφερόμαστε σε data centers, τα οποία είναι ενεργοβόρα κτίρια». Πρόσθεσε πως ένα «πράσινο» data center εκπέμπει λιγότερο από 50 κιλά διοξειδίου του άνθρακα ανά τετραγωνικό μέτρο ετησίως, αναφέροντας ως βασική προϋπόθεση για την «πράσινη λειτουργία» των κέντρων δεδομένων την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).
«Σήμερα υπάρχουν πιστοποιήσεις για τα data centers που λαμβάνουν υπόψη ότι πρόκειται για διαφορετική κατηγορία κτιρίου, με ειδικές απαιτήσεις ως προς την ενεργειακή απόδοση και τη διαχείριση πόρων», κατέληξε.
«Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η βιωσιμότητα έχει πλέον αναδειχθεί σε βασική πυξίδα για τον τουριστικό κλάδο», υπογράμμισε ο κ. Παναγιώτης Μερεκούλιας, Managing Director της Merekoulias Values, τονίζοντας, πάντως, ότι στην Ελλάδα, η εικόνα είναι πιο περιορισμένη: μόλις το 10% των ξενοδοχείων διαθέτει κάποια πιστοποίηση βιωσιμότητας.
«Ωστόσο, υπάρχουν ενδείξεις ότι η κατάσταση βελτιώνεται. Το 80% των ξενοδοχείων στα νησιά βρίσκεται ήδη σε τελικό στάδιο εφαρμογής πρακτικών βιώσιμης ανάπτυξης, γεγονός που δείχνει ότι η χώρα κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση». Όπως είπε ο κ. Μερεκούλιας, «το κόστος για την επίτευξη βιωσιμότητας έχει υπολογιστεί ότι αποσβένεται σε βάθος 15 ετών. Η βιωσιμότητα, επομένως, δεν αποτελεί βάρος, μπορεί να μετατραπεί σε ευκαιρία», ανέφερε.
Η τάση προς τα «πράσινα» κτίρια ξεκίνησε από τη ζήτηση που υπήρχε χωρίς να υπάρχει αντίστοιχη προσφορά, κυρίως από πολυεθνικές εταιρείες που αναζητούσαν ενεργειακά αποδοτικούς και περιβαλλοντικά υπεύθυνους χώρους, είπε από την πλευρά της η κυρία Ματίνα Γκόγκα, Investment and Asset Management Executive της BriQ Properties. Όπως εξήγησε η κυρία Γκόγκα, η τάση αυτή συνεχίζεται με έντονο ρυθμό, παρότι ο αριθμός των «πράσινων» κτιρίων στην Ελλάδα παραμένει σχετικά περιορισμένος.
Αναφορικά με τον ρόλο του Ταμείου Ανάκαμψης, πρόσθεσε ότι «λειτουργεί ως βασικό εργαλείο για την αναβάθμιση των υφιστάμενων κτιρίων, προσφέροντας χρηματοδοτικά κίνητρα και στήριξη». Ενδεικτικά, έφερε ως παράδειγμα ένα από τα κτίρια της Briq Properties που χρηματοδοτείται μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, με μηδενικό επιτόκιο σε μεγάλο μέρος του δανείου, γεγονός που καθιστά εφικτή την ανάπτυξη ενός σύγχρονου, «πράσινου» κτιρίου.
Στα επόμενα χρόνια θα προκηρύσσονται συνεχώς νέα προγράμματα, καθώς ο στόχος είναι να ανακαινιστούν 85.000 κατοικίες μέσα σε τέσσερα χρόνια, ήταν η εκτίμηση της κυρίας Paula Booras, Managing PartnerWhite Deals Brokers & Real Estate Services. «Το σχέδιο αυτό αφορά όχι μόνο μεμονωμένα σπίτια, αλλά και ολόκληρες πολυκατοικίες, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης προσπάθειας ενεργειακής αναβάθμισης του οικιακού αποθέματος».
Η ίδια αναφέρθηκε στο πρόγραμμα «Εξοικονομώ», που αποτελεί βασικό πυλώνα αυτής της προσπάθειας και χρηματοδοτείται τόσο από το Ταμείο Ανάκαμψης όσο και από το ΕΣΠΑ, παρέχοντας σημαντικά κίνητρα σε νοικοκυριά που επιθυμούν να βελτιώσουν την ενεργειακή απόδοση των κατοικιών τους και να μειώσουν την κατανάλωση ενέργειας.
Τη συζήτηση συντόνισε η κυρία Μαρία Αφτιά, Leading Partner, Real Estate Advisory REA.
«Τα κτίρια μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας απαιτούν τη συνεργασία πολλών ειδικοτήτων»
Τα κτίρια μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας απαιτούν τη συνεργασία πολλών ειδικοτήτων, οι οποίες όμως δεν προσφέρονται πλήρως στο ακαδημαϊκό περιβάλλον, ξεκαθάρισε ο κ. Στέλιος Ζερεφός, Καθηγητής και Μέλος Δ.Σ. του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου. «Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι φοιτητές να μην μπορούν να προσεγγίσουν το θέμα ολιστικά. Πρόκειται για ένα αντικείμενο που χρειάζεται εξειδίκευση, ενώ ταυτόχρονα απαιτείται και η επανεκπαίδευση των ήδη ενεργών επαγγελματιών στον χώρο». Ο ίδιος πρόσθεσε ότι οι επαγγελματίες πρέπει να επικοινωνούν μεταξύ τους, ώστε να επιτυγχάνεται το βέλτιστο αποτέλεσμα. Σε αυτό το πλαίσιο, προωθείται ένα κοινό project, στο οποίο μπορούν να συνεργάζονται ταυτόχρονα πολλοί ειδικοί από διαφορετικούς τομείς.
Τον προβληματισμό για τον ορισμό των «εκπομπών» έθεσε η κυρία Ευαγγελία Μητσιάκου, Principal Sustainability Consultant, AECOM LTD. «Στην AECOM υπάρχει δέσμευση στον σχεδιασμό και την παράδοση κτιρίων μηδενικών εκπομπών, με στόχο την αρχική μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης από τη φάση της κατασκευής μέχρι και τη λειτουργία του κτιρίου. Αν επικεντρωθούμε μόνο στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, δεν είναι δυνατό να δημιουργηθεί ένας κοινός κώδικας που να εφαρμόζεται κατά τη διάρκεια του έτους», είπε και τόνισε ότι ο κοινός παρονομαστής σε κάθε περίπτωση είναι η ενέργεια, ενώ το επόμενο βήμα είναι να καθοριστεί πώς αυτή μεταφράζεται σε μετρήσιμα αποτελέσματα.
Το ερώτημα που πρέπει να απαντήσουμε είναι ανθρώπινο αλλά και συστημικό, τόνισε η κυρία Έλενα Καφούρου, Managing Director, Biosymo. «Σημασία έχει ο τρόπος εφαρμογής των προτύπων, δεν πρέπει να λειτουργούν ως βαθμοθηρικά συστήματα, αλλά ως εργαλεία που ανοίγουν διάλογο μεταξύ ομοτίμων επαγγελματιών. Το θεσμικό πλαίσιο δυσκολεύει την κατάσταση, καθώς δεν αρκούν μόνο οι οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ελληνική κυβέρνηση και η τοπική αυτοδιοίκηση μπορούν να δώσουν κίνητρα ώστε να προχωρήσουν ακόμα και πράσινες ανακαινίσεις κατοικιών», επισήμανε και κατέληξε στο συμπέρασμα πως τα κτίρια αποτελούν καθρέφτη της κουλτούρας των δημιουργών τους.
Για τον κ. Χρυσόστομο Μπούρα, Πρόεδρο του Ελληνικού Παραρτήματος της ASHRAE, είναι απαραίτητη η αλλαγή στον σχεδιασμό των ηλεκτρομηχανολογικών συστημάτων, η μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος και η ενσωμάτωση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας «Η μεγαλύτερη πρόκληση έγκειται στον συνδυασμό της διαχείρισης του παλαιού κτιριακού αποθέματος, το οποίο είναι ενεργοβόρο, με τις νέες απαιτήσεις της αγοράς. Αυτή την πρόκληση καλείται να αντιμετωπίσει ο επιστήμονας του κτιριακού τομέα, ο οποίος για να ανταποκριθεί χρειάζεται ειδικευμένη γνώση». Αναφερόμενος στο ρόλο της ASHRAE, είπε ότι ο οργανισμός υποστηρίζει τους επιστήμονες του κτιριακού περιβάλλοντος, δημιουργώντας πρότυπα και οδηγίες που καθοδηγούν την ορθή εφαρμογή των βέλτιστων πρακτικών για κτίρια υψηλής ενεργειακής απόδοσης και βιωσιμότητας.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
