Λιτή, περιεκτική, αλλά απολύτως εύγλωττη είναι η τελευταία παρέμβαση του κ. Ραφαήλ Μωυσή, πρώην διοικητή της ΔΕΗ, πρ. προέδρου της ΔΕΠΑ και πρ. προέδρου του Συμβουλίου Ενεργειακής Στρατηγικής στο δημόσιο διάλογο για ζητήματα ενεργειακού ενδιαφέροντος.
Σε επιστολή του με τίτλο “Περί αναδασώσεων και απολιγνιτοποίησης” στην “Καθημερινή”, ο κ. Μωυσής σημειώνει τα εξής:
“Η ανακοίνωση του υπουργού Περιβάλλοντος για ένα φιλόδοξο πρόγραμμα αναδάσωσης ήταν μια εξαιρετικά ευχάριστη έκπληξη, επειδή μέχρι τώρα η πολιτική του υπουργείου για την προστασία της ατμόσφαιρας εκφραζόταν με μία μόνο λέξη: απολιγνιτοποίηση.
Οι εκπομπές ρυπογόνων αερίων από την καύση ορυκτών καυσίμων αποτελούν την κύρια αιτία της κλιματικής αλλαγής, αλλά οι αυξανόμενες ενεργειακές ανάγκες στον Τρίτο Κόσμο θέτουν όρια στον βαθμό και στον ρυθμό με τον οποίο αυτές μπορούν να περιοριστούν. Το σύνολο των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από όλες τις ανθρώπινες δραστηριότητες είναι της τάξεως των 30 μονάδων κάθε χρόνο, ενώ η αντίστοιχη ποσότητα απορρόφησης του διοξειδίου από τα δάση, της τάξεως των 450 μονάδων.
Ετσι, ένα μικρό βήμα στην αποκατάσταση των δασών έχει ισοδύναμο αποτέλεσμα με πολλά άλματα στην απολιγνιτοποίηση.
«Καζάν καζάν», λοιπόν, στην αναδάσωση”.
«Θα γίνει της… Δεής»
Ο κ. Μωυσής είναι γνωστός για τον φαινομενικά αιρετικό, πλην όμως ορθολογικά επιχειρηματολογημένο χαρακτήρα των παρεμβάσεών του για τις εξελίξεις στο ενεργειακό τοπίο, με χαρακτηριστικό το βιβλίο του με τίτλο «Θα γίνει της… Δεής» που κυκλοφόρησε φέτος από τις εκδόσεις Καπόν.
Στο βιβλίο, ο κ. Μωυσής περιγράφει τα στάδια της κατακόρυφης πτώσης της ΔΕΗ τα προηγούμενα χρόνια, διανθίζοντας το κείμενο πολλά και ενδιαφέροντα περιστατικά που συνέβησαν κατά τις δύο θητείες του στη διοίκηση της ΔΕΗ.
Χαρακτηριστικές είναι οι τοποθετήσεις του σε συνεντεύξεις που παραχώρησε με αφορμή την έκδοση του βιβλίου.
Για παράδειγμα, σε συνέντευξή του στο Γ. Μυλωνά η οποία δημοσιεύτηκε στο liberal.gr στις 1/2/2020, τόνιζε, μεταξύ άλλων, ότι “η έκβαση του αγώνα για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής δεν θα κριθεί στο γήπεδο της Ευρώπης, όπου οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ανέρχονται σε ποσοστό μόλις 9,1% των παγκοσμίων, αλλά στα γήπεδα των χωρών της Ασίας και της Αφρικής με τις μεγάλες και αυξανόμενες ενεργειακές ανάγκες”, επισημαίνοντας ότι “τα μέτρα που εστιάζονται μόνο στη μείωση των εκπομπών από τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες με τη λογική «αυτές φταίνε, αυτές να πληρώσουν», δεν φαίνεται να επαρκούν για τον περιορισμό αύξησης της μέσης θερμοκρασίας στα επιθυμητά επίπεδα του 1,5 – 20C. Πρέπει η Ευρώπη να επενδύσει παράλληλα σε προγράμματα γεωμηχανικής, σε προσπάθειες δηλαδή για αύξηση της ανακλαστικότητας των πάγων της Αρκτικής, για αύξηση της απορροφητικότητας του διοξειδίου από τους Ωκεανούς, για πρόληψη και καταπολέμηση των πυρκαγιών, αυτές και άλλες ενέργειες που έχουν οικουμενικό και όχι περιφερειακό χαρακτήρα” και διατυπώνοντας την τολμηρή άποψη “ότι δεν χρειάζεται εμείς να είμαστε πρωτοπόροι στη λίστα της από-λιγνιτοποίησης. Ας προηγηθεί σε αυτό το πρωτάθλημα η Πολωνία και η τους πάντες και για τα πάντα διδάσκουσα Γερμανία”.
Σε ό,τι, δε, αφορά τις εξελίξεις που σχετίζονται με τη ΔΕΗ, ο κ. Μωυσής διατύπωνε τις εξής απόψεις: “Όχι στην μερική ιδιωτικοποίηση του ΔΕΔΔΗΕ η οποία, και μάλιστα με το management να παραμένει στη ΔΕΗ, δεν προσθέτει τίποτε στην αναβάθμιση του συστήματος αλλά γίνεται μόνο για λόγους ταμειακούς. Αντίθετα μάλιστα, επανάκτηση του 100% του ΑΔΜΗΕ από τη ΔΕΗ.
Ελευθερία στις δυνάμεις της ελεύθερης αγοράς να ρυθμίσουν τα ποσοστά της ΔΕΗ στην παραγωγή και διανομή ηλεκτρισμού και όχι επιβολή ποσοστών με ντιρεκτίβες.
Μα, θα με ρωτήσετε, που θα βρεθούν τα χρήματα που απαιτούνται για να γίνουν τέτοιες τολμηρές παρεμβάσεις; Μια ικανή διοίκηση, και η ΔΕΗ μοιάζει να έχει τώρα μια τέτοια, θα βρει τον τρόπο να αντλήσει χρήματα αρκεί να μπορέσει να πείσει τους χρηματοδότες ότι δεν έχει επάνω της τη δαμόκλειο σπάθη των περιορισμών και της συρρίκνωσης.
Σε άλλη συνέντευξή του την ίδια περίοδο (στον Απ. Τζελέτα, Ηπειρωτικός Αγών, 04/02/2020), με αφορμή και πάλι την έκδοση του βιβλίου του, ο κ. Μωυσής αντιπαρέβαλε την απελευθέρωσης της αγοράς τηλεπικοινωνιών στη χώρα μας με την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας, σημειώνοντας: “Απελευθερώθηκε η κινητή τηλεφωνία, απελευθερώθηκε η παροχή σταθερών τηλεφωνικών υπηρεσιών αλλά το δίκτυο, τα καλώδια παραμένουν στο μονοπώλιο του ΟΤΕ. Τα καλώδια στις τηλεπικοινωνίες, όπως και στον ηλεκτρισμό, αποτελούν φυσικά μονοπώλια. Τα μονοπώλια, θα συμφωνήσω, είναι γενικά ανεπιθύμητα για τον καταναλωτή αλλά υποστηρίζω, με πολλά επιχειρήματα και παραδείγματα, ότι τα ιδιωτικά είναι πιο ανεπιθύμητα από τα δημόσια…
Το ρεύμα είναι στην Ελλάδα ακριβό για τον ιδιώτη και ακόμη περισσότερο για τον βιομηχανικό καταναλωτή. Τα αίτια έχουν κάποια σχέση με τη διαμόρφωση της αγοράς, αλλά κύριος λόγος είναι η ακριβή πρώτη ύλη της ηλεκτροπαραγωγής”.
Επιμένοντας, δε, στην άποψή του για διατήρηση του δημοσίου μονοπωλίου στα δίκτυα, τόνιζε: “Η ΔΕΗ, ως ιδιοκτήτης των δικτύων, υπό τον ρυθμιστικό έλεγχο της ΡΑΕ, μπορεί να εξυπηρετεί τους ιδιώτες δίκαια, αμερόληπτα και πιο αποτελεσματικά, όπως κάνει και ο ΟΤΕ στην τηλεφωνία”.
Σε σχέση, δε, με τη δραστηριότητα της ΔΕΗ στις ΑΠΕ, σημείωνε τα εξής: “Πρώτο, η ανάπτυξη των ΑΠΕ στη χώρα μας καθυστέρησε, αλλά εδώ ισχύει το ουδέν κακόν αμιγές καλού. Ήταν πολύ ακριβά τα φωτοβολταϊκά και οι ανεμογεννήτριες πριν από είκοσι χρόνια και αν είχαν τότε εγκατασταθεί, δε θα είχε ποτέ επιτευχθεί η απόσβεσή τους. Δεύτερο, στον τομέα της παραγωγής από τον ήλιο, θεωρώ ως πιο χρήσιμα τα φωτοβολταϊκά στις στέγες όπου γίνεται διαχείριση της ζήτησης από τον καταναλωτή. Τρίτον, πιστεύω στις σχετικά μικρές και διάσπαρτες μονάδες ΑΠΕ, διότι με τα μεγάλα πάρκα υπάρχει κίνδυνος συμφόρησης των κεντρικών δικτύων. Για τους λόγους αυτούς πιστεύω ότι οι ΑΠΕ προσφέρονται περισσότερο για αξιοποίηση από τους ιδιώτες και δε με στεναχωρεί ιδιαίτερα η σχετικά μικρή παρουσία της ΔΕΗ σε αυτό τον χώρο, με εξαίρεση βέβαια τα μεγάλα υδροηλεκτρικά, όπως το Πουρνάρι”.
-
Το βιογραφικό του κ. Μωυσή
Ο κ. Ραφαήλ Μωυσής γεννήθηκε το 1993 στη Θεσσαλονίκη, έχοντας καταγωγή από τα Ιωάννινα.
Σπούδασε στο Κολλέγιο Αθηνών και στο Whittingehame College, στο Brighton της Αγγλίας. Πτυχιούχος μηχανολόγος μηχανικός με First Class Honours από το Πανεπιστήμιο του Manchester, ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο ΜΙΤ, όπου έλαβε τα πτυχία Master of Science και Doctor of Science.
Ξεκίνησε την επαγγελματική του σταδιοδρομία του το 1960 ως έκτακτος καθηγητής στη Σχολή Μηχανολόγων του MIT με ειδίκευση στη μεταφορά ενέργειας. Στη συνέχεια, επέστρεψε στην Ελλάδα για να εργαστεί σε μεγάλη βιομηχανία. Το 1975 ήταν στο Εθνικό Συμβούλιο Ενέργειας και το 1979 ανέλαβε καθήκοντα διοικητή της ΔΕΗ. Μετά το 1981 διετέλεσε πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΑΒ Βασιλόπουλος, ενώ το 1993 ορίστηκε πρόεδρος της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ. Επίσης, έχει διατελέσει υποδιοικητής της ΕΤΒΑ. Στη ΔΕΗ είχε παρουσία και στη συνέχεια, ως μέλος του ΔΣ, θέση από την οποία παραιτήθηκε το 2005, έχοντας γίνει ήδη από το 2004 πρόεδρος της ΔΕΠΑ, της οποίας απετέλεσε και διευθύνοντα σύμβουλο. Το 2006 ανέλαβε πρόεδρος του Συμβουλίου Εθνικής Ενεργειακής Στρατηγικής.
Είναι επίτιμος πρόεδρος του ΙΟΒΕ, της ΑΒ Βασιλόπουλος και της Σχολής College Year in Athens και μέλος στο Ελληνο-Αμερικανικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα του Κολλεγίου Αθηνών.
Ο κ. Μωυσής έχει τιμηθεί με τα παράσημα του Officier de La Legion d’honneur της Γαλλίας και του Commandeur de l’ordre de la Couronne του Βελγίου.