Παναγιώτης Γαλάνης,
Δικηγόρος/Νομικός Σύμβουλος Περιβαλλοντικού-Πολεοδομικού Δικαίου, PhD, LLM Νομικής ΕΚΠΑ
panagiotisgln@gmail.com, www.pgalanislaw.gr
Αρκετά συχνά, οι ιδιοκτήτες ακινήτων αλλά και οι μηχανικοί τους έρχονται αντιμέτωποι με το λεγόμενο «πρωτόκολλο κατεδάφισης» αυθαιρέτου κτίσματος.
Το πρωτόκολλο αυτό συνιστά μία δυσμενή διοικητική πράξη για τον αυθαιρέτως ανεγείραντα.
Προϋπόθεση έκδοσής του στις εκάστοτε περιστάσεις είναι η προηγούμενη διαπίστωση αυθαίρετης κατασκευής.
Στο εν λόγω άρθρο θα αναφερθούμε ειδικώς στα πρωτόκολλα που αφορούν τον αιγιαλό/παραλία/όχθη κλπ. και στα δάση
Α) Πρωτόκολλο κατεδάφισης στον αιγιαλό
Τα πάσης φύσεως κτίσματα και γενικώς κατασκευάσματα, τα οποία έχουν εν όλω ή εν μέρει κατασκευασθεί στον αιγιαλό, την παραλία, την όχθη, την παρόχθια ζώνη, το υδάτινο στοιχείο, τον πυθμένα και το υπέδαφος του βυθού της θάλασσας, λιμνοθάλασσας, λίμνης και της κοίτης πλεύσιμου ποταμού, χωρίς σχετική άδεια σύμφωνα με τα άρθρα 11, 12, 12Α, 13, 13Α, 14 και 16 θεωρούνται παράνομα και κατεδαφίζονται, ανεξάρτητα από το χρόνο κατασκευής τους ή της
χρήσης τους.
Προς τούτο ο Προϊστάμενος της αρ μόδιας Κτηματικής Υπηρεσίας εκδίδει πρωτόκολλο κατεδάφισης, το οποίο κοινοποιεί, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 2717/1999 (Α΄ 97), στον φερόμενο κύριο ή νομέα ή κάτοχο ή κατασκευαστή αυτών, ο οποίος οφείλει μέσα σε τριάντα (30) ημέρες από την κοινοποί ηση να κατεδαφίσει τα κτίσματα και να άρει τα πάσης φύσεως κατασκευάσματα. Παράλληλα, η αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία αποστέλλει το πρωτόκολλο κατεδάφι σης στο Γενικό Γραμματέα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Από την κατεδάφιση εξαιρούνται κτίσματα και κατασκευάσματα που τελούν υπό την προστασία του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, καθώς και κατασκευές ή κτίσματα που έχουν ήδη κηρυχθεί προστα τευόμενα ή διατηρητέα με απόφαση αρμόδιας αρχής.
Στην περίπτωση που η ανέγερση του κτίσματος εντός του αιγιαλού έχει λάβει χώρα χωρίς άδεια εκδοθείσα με βάση τη νομοθεσία περί αιγιαλού, αλλά βάσει οικοδομικής άδειας εκδοθείσης σε χρόνο κατά τον οποίο δεν είχε οριοθετηθεί ο αιγιαλός με διοικητική πράξη, η έκδοση πρωτοκόλλου κατεδάφισης του κτίσματος που ανεγέρθηκε κατ’ εφαρμογή της οικοδομικής αυτής άδειας εντός του αιγιαλού, οριοθετηθέντος εκ των υστέρων κατά τρόπο ώστε να περιλαμβάνει το κτίσμα αυτό, δεν είναι επιτρεπτή (ΣτΕ 3354/2014).
Αν μέσα σε προθεσμία τριάντα (30) ημερών από την τελευταία κοινοποίηση του πρωτοκόλλου ή την τοιχοκόλλησή του δεν κατεδαφιστεί η αυθαίρετη κατασκευή, ειδοποιείται για την κατεδάφιση
η οικεία Αποκεντρωμένη Διοίκηση, ο Γενικός Γραμματέας της οποίας έχει την ευθύνη γι΄ αυτή. Σε περίπτωση αδυναμίας, ο Γενικός Γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης ζητά την τεχνική υποστήριξη της οικείας Περιφέρειας, η Τεχνική Υπηρεσία της οποίας υποχρεούται να προβεί στην κατεδάφιση. Το πρωτόκολλο ισχύει ως άδεια κατεδάφισης της αρμόδιας αρχής.
Εξάλλου, έχει αποσαφηνιστεί ότι τυχόν δικαίωμα χρήσεως του αιγιαλού και της παραλίας δεν παρέχει και δικαίωμα εκτελέσεως κατασκευών στον αιγιαλό ή στην παραλία χωρίς τη λήψη της απαιτούμενης κατά νόμο αδείας (ΣτΕ 4319/2013).
Β) Πρωτόκολλο κατεδάφισης αυθαιρέτου σε δάση
Σύμφωνα με τον Ν. 998/1979, η απόφαση περί κατεδάφισης-απομάκρυνσης εκδίδεται μετά από κλήτευση προ πέντε πλήρων ημερών, του φερόμενου ως κυρίου ή νομέα ή κατόχου ή του εργολάβου της οικοδομής του κτίσματος ή της εγκατάστασης. Η κλήτευση αυτή ενεργείται κατά τις διατάξεις του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας και ισοδυναμεί με το δικαίωμα προηγούμενης ακρόασης (βλ. σχετικώς άρθρ. 6 ΚΔΔιαδ). Αν τα παραπάνω πρόσωπα είναι άγνωστα ή άγνωστης διαμονής η κλήση τοιχοκολλάται στην είσοδο του κτίσματος.
Κατά της απόφασης του Γενικού Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης περί κατεδάφισης- απομάκρυνσης επιτρέπεται αίτηση ακύρωσης ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου της τοποθεσίας του ακινήτου εντός της εξηκονθήμερης προθεσμίας του άρθρου 46 παρ. 1 του π.δ. 18/1989, η οποία αρχίζει από την κοινοποίηση της απόφασης στον αιτούντα ή από την τοιχοκόλληση της στο κτίσμα.
Εξάλλου, έχει κριθεί ότι η έκδοση του πρωτοκόλλου κατεδάφισης είναι επιτρεπτή και μετά την ανάκληση της οικοδομικής άδειας (πρβλ. ΣτΕ 3942/2013, 4568/2011, 3998/2008).
Δικαστική προστασία
Κατά του πρωτοκόλλου κατεδάφισης αυθαιρέτου επιτρέπεται ΓΕΝΙΚΩΣ αίτηση ακύρωσης στα διοικητικά δικαστήρια και αίτηση αναστολής.
Για τα πρωτόκολλα κατεδάφισης αυθαιρέτων σε δασικά οικοσυστήματα, θα επανέλθω με νεότερη αρθρογραφία.
Για περισσότερα, βλέπετε:
https://www.pgalanislaw.gr/blog/
Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να επικοινωνήσετε στην παραπάνω ηλεκτρονική διεύθυνση: panagiotisgln@gmail.com