Του Δημήτρη Δελεβέγκου
Η αγορά ακινήτων στις συνοικίες γύρω από την Ακρόπολη θα μπορούσε να παρομοιαστεί με ένα τρένο, όπου όσοι επενδυτές πρόλαβαν… επιβιβάστηκαν. Οι άλλοι το έχασαν, όχι επειδή δεν βρέθηκαν έγκαιρα στην αποβάθρα, αλλά διότι ο μηχανοδηγός αναγκάστηκε να κρατήσει τις πόρτες ερμητικά κλειστές. Πράγματι, ύστερα από τον περιορισμό του ύψους των νέων κτιρίων στα 17,5 μέτρα σε 40 οικοδομικά τετράγωνα νοτίως της Ακρόπολη, στις περιοχές Μακρυγιάννη-Κουκάκι, τον περασμένο Μάρτιο, με απόφαση του υπουργείου Περιβάλλοντος, το δόγμα “όσοι πρόλαβαν, πρόλαβαν” κυριαρχεί στην αγορά ακινήτων γύρω από τον Ιερό Βράχο.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος, αρχές Μαρτίου, ανακοίνωσε τη δίμηνη παράταση της αναστολής χορήγησης οικοδομικών αδειών στην περιοχή νοτίως της Ακρόπολης, Μακρυγιάννη-Κουκάκι, με τον προσδιορισμό των νέων πολεοδομικών όρων να είναι ζήτημα χρόνου. Ωστόσο, στο επενδυτικό κλίμα η ζημιά έχει ήδη γίνει. Παρότι η επιβολή περιορισμών στο ύψος των νέων κτιρίων που σχεδιάζονται κοντά στην Ακρόπολη είναι επιβεβλημένη, η οριζόντια και υποχρεωτική μείωση του ύψους στα 17,5 μέτρα έχει τινάξει στον αέρα μεγάλο αριθμό συναλλαγών που βρίσκονταν στα σπάργανα. Την ίδια στιγμή, η πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας βάσει της οποίας οι δύο τελευταίοι όροφοι του ξενοδοχείου τής Μπλε Κέδρος, στην οδό Φαλήρου στην Αθήνα, θα πρέπει να κατεδαφιστούν, έστω κι αν έχει ως σκεπτικό την προστασία του ιερού μνημείου, δημιουργεί ερωτήματα στην επενδυτική κοινότητα. Ερωτήματα που εκτιμάται ότι θα λάβουν τη μορφή της διεκδίκησης αποζημίωσης από την εταιρεία, δεδομένου ότι είχε εξασφαλίσει έγκριση δόμησης.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στις συνοικίες γύρω από την Ακρόπολη υπάρχουν περισσότερα από 150 ακίνητα προς αντιπαροχή, όπως και αδόμητες εκτάσεις που προσελκύουν ισχυρό επενδυτικό ενδιαφέρον. Ταυτόχρονα, ισραηλινή επενδυτική εταιρεία που διαθέτει παρουσία στη χώρα μας, όπως και αμερικανικών συμφερόντων fund έχουν αναγκαστεί να βάλουν “πάγο” στα επενδυτικά σχέδιά τους στην περιοχή, ενώ αριθμός εργολαβικών προσυμφώνων αντιπαροχής, που βρίσκονταν σε προχωρημένο στάδιο, έχει ανασταλεί. Σύμφωνα, εξάλλου, με τον αντίλογο, οι συνοικίες γύρω από την Ακρόπολη διαθέτουν πολύ μεγαλύτερο ύψος σε σχέση με τα 17,5 μέτρα του “κόφτη”. Ενδεικτικά, συναντώνται κτίρια με ύψος 34,8 μέτρα στην οδό Τσάμη Καρατάσου, 27,8 μ. στις οδούς Μισαραλιώτη και Μητσαίων, ξενοδοχεία 27 μέτρων και πολυκατοικίες 24 μέτρων.
Το κτίριο που αποτέλεσε “μήλον της έριδος” είναι το δεκαώροφο ξενοδοχείο Coco-Mat Athens BC της εταιρείας Μπλε Κέδρος, το οποίο υποχρεώνεται να γκρεμίσει τους δύο τελευταίους ορόφους. Αν και φέρεται δικαστικές ενέργειες κατά του έργου να έχουν ξεκινήσει από το 2017, οι αντιδράσεις κορυφώθηκαν αρχές του 2019, όταν το ξενοδοχείο είχε σχεδόν ολοκληρωθεί. Ως εκ τούτου, ενορχηστρώθηκε μια οργανωμένη εκστρατεία συλλογής διαδικτυακών υπογραφών (“Μακρυγιάννη SoS”) κατά της αποπεράτωσης του κτιρίου, αλλά και των σχεδιαζόμενων νέων ψηλών κτιρίων.
Σε παράλληλο χρόνο, οι κάτοικοι προσέφυγαν στο ΣτΕ κατά του ξενοδοχείου στην οδό Φαλήρου, όπως και κατά ακόμα ενός ξενοδοχείου, εννέα ορόφων, που βρισκόταν στο στάδιο της λήψης των απαιτούμενων εγκρίσεων. Ο τέως υπουργός Περιβάλλοντος, Γιώργος Σταθάκης, με απόφασή του προχώρησε στην αναστολή οικοδομικών εργασιών ανέγερσης νέων κτιρίων και στην υλοποίηση προσθηκών σε υφιστάμενα κτίρια άνω των 17,5 μέτρων. Σήμερα πηγές με καλή γνώση της υπόθεσης παραδέχονται ότι, παρότι ουδείς αμφισβητεί ότι πρέπει να τεθούν λελογισμένοι περιορισμοί στα πολύ υψηλά κτίρια, στα “πολεοδομικά εκτρώματα”, κατά προγενέστερη έκφραση του δημάρχου Αθήνας, Κώστα Μπακογιάννη, η απόφαση Σταθάκη στερείται επιστημονικής βάσης, περιορίζοντας χωρίς τεκμηρίωση το μέγιστο ύψος στα 17,5 μ.
Σύμφωνα με όσα αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, η απόφαση του υπουργείου Περιβάλλοντος, επί Γ. Σταθάκη, για αιφνίδιο περιορισμό του ύψους των κτιρίων δεν “πάγωσε” μόνο τις επενδύσεις που σχεδιάζονταν στις συνοικίες γύρω από την Ακρόπολη και, φυσικά, την αντιπαροχή οικοπέδων. Αλλά άνοιξε και τον δρόμο για έγερση αποζημιώσεων λόγω αθέτησης επιχειρηματικών συμφωνιών, καθώς, ύστερα από την αλλαγή των δεδομένων, δεν ήταν δυνατόν να τηρηθούν όσα αρχικά είχαν συμφωνηθεί. Θα μπορούσαμε να κάνουμε λόγο για μια έμμεση μείωση των τιμών στην περιοχή, ενώ θα πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι δημιουργείται ένα αρνητικό προηγούμενο, που θα μπορούσε, δυνητικά, να οδηγήσει στην αναστολή οικοδομικών αδειών κτιρίων σε άλλες περιοχές της Αθήνας, που θεωρείται ότι εμποδίζουν τη θέα προς σημεία πολιτιστικού ενδιαφέροντος, όπως αναφέρει στο “Κ” μεσίτης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε επίπεδο μορφολογίας και ανάγλυφου εδάφους οι περιοχές της Ακρόπολης με κατεύθυνση στα Νότια Προάστια βρίσκονται σε χαμηλότερη στάθμη σχετικά με τις συνοικίες που γειτνιάζουν με την Ακρόπολη. Πριν κάνει την εμφάνισή της η πανδημία του κορονοϊού, το Κουκάκι λειτούργησε ως “μαγιά” για τη σταδιακή αναθέρμανση της αγοράς ακινήτων. Ορισμένα από τα έργα που έχουν “παγώσει” αφορούν την ανάπτυξη διαμερισμάτων με ολοκληρωμένες υπηρεσίες προς τους ενοίκους (serviced apartments), δηλαδή αποτελούσαν τα πλέον κατάλληλα ακίνητα για τις ανάγκες των βραχυπρόθεσμων μισθώσεων, οι οποίες έχουν τεθεί σε καθεστώς χειμερίας νάρκης.