Με τις διαδικασίες για τη διαπίστωση παράβασης, που είναι το πρώτο στάδιο για την παραπομπή της χώρας στο Ευρωδικαστήριο με την απειλή προστίμων, κινδυνεύει να βρεθεί η Ελλάδα για 6 σοβαρές υποθέσεις που αφορούν τον ενεργειακό τομέα.
Πρόκειται για παραβιάσεις της κοινοτικής νομοθεσίας που έχουν ήδη διαπιστωθεί από τις αρμόδιες κοινοτικές Αρχές, οι οποίες μάλιστα σε ορισμένες υποθέσεις έχουν ήδη ξεκινήσει τις προβλεπόμενες χρονοβόρες, είναι η αλήθεια, διαδικασίες. Το ενδιαφέρον είναι ότι, καθώς η χώρα εμφανίζεται να αγνοεί συγκεκριμένους κανονισμούς που έχουν να κάνουν με το περιβάλλον και τη λειτουργία των αγορών, οι ομάδες παρακολούθησης της συμμόρφωσης της ελληνικής αγοράς έχουν εντοπίσει ακόμα και επικείμενες αποφάσεις, όπως η παρέμβαση που έχει προαναγγείλει η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, που τεκμαίρεται ότι είναι ασύμβατη με το Ενωσιακό Δίκαιο, αφού παραβιάζει εμπορικές ελευθερίες. Πάντως να σημειωθεί ότι, εξαιτίας των χρονοβόρων διαδικασιών που ακολουθούνται, οι υποθέσεις αυτές αποτελούν βραδυφλεγείς βόμβες που θα “σκάσουν” στα χέρια της επόμενης κυβέρνησης. Ποιες είναι αυτές;
1. Υδροηλεκτρικά
Το Φεβρουάριο του 2017 είχε πραγματοποιηθεί αιφνιδιαστική επιθεώρηση κλιμακίων της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Κομισιόν (DGCOMP) στα γραφεία της ΔΕΗ και του ΑΔΜΗΕ, συλλέγοντας στοιχεία, έπειτα από καταγγελία, για χειραγώγηση της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρισμού μέσα από τη χρήση των υδροηλεκτρικών. Κατά τις πληροφορίες που έχουν διαρρεύσει, η έρευνα έφερε στη διάθεση της Ε.Ε. συγκεκριμένα στοιχεία, όπως υπερδηλώσεις φορτίου μονάδων που στην πραγματικότητα δεν ήταν διαθέσιμες με στόχο να βγουν εκτός αγοράς μονάδες ανταγωνιστών, χειραγώγηση των τιμών ώστε να μη συμμετέχουν μονάδες φυσικού αερίου, με υπερδηλώσεις υποχρεωτικής χρήσης υδροηλεκτρικών κλπ. Σύμφωνα με πληροφορίες, ήδη από τον Φεβρουάριο έχει ξεκινήσει η σύνταξη ερωτηματολογίου, που αποστέλλεται στις ελληνικές Αρχές για να απαντηθεί. Η συγκεκριμένη διαδικασία είναι το πρώτο στάδιο, θα ακολουθήσει η αιτιολογημένη γνώμη και η παραπομπή.
2. Υπόθεση Αμύνταιου
Η μονάδα του Αμύνταιου, όπως και εκείνη της Καρδιάς, καθώς είναι παλαιάς τεχνολογίας και υπερβαίνει τα όρια εκπομπών ρύπων που έχουν οριστεί σύμφωνα με τους νέους περιβαλλοντικούς κανονισμούς της Ε.Ε., λειτουργούσε με καθεστώς χρονικής παράτασης 17.500 ωρών. Πέρυσι το φθινόπωρο οι ώρες συμπληρώθηκαν και η μονάδα έπρεπε να οδηγηθεί σε κλείσιμο, όμως αποφασίστηκε για λόγους ασφάλειας εφοδιασμού να παραταθούν οι ώρες λειτουργίας στις 32.000. Η απόφαση αυτή, ωστόσο, έχει ήδη μπει στο μικροσκόπιο των Βρυξελλών, που ξεκινούν διαδικασίες παράβασης εναντίον της χώρας μας. Για την υπόθεση του Αμύνταιου έχουν υπάρξει καταγγελίες από πλευράς ιδιωτών παραγωγών ότι η μονάδα υποβάλλει προσφορές στην ημερήσια αγορά χαμηλότερες από το κόστος της, εξοβελίζοντας άλλες μονάδες και στρεβλώνοντας τη λειτουργία της αγοράς.
3. Target model
Σύμφωνα με το τελευταίο χρονοδιάγραμμα, το νέο μοντέλο λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρισμού, το οποίο θα έπρεπε να είχε τεθεί σε λειτουργία από το 2015, θα είναι πλήρως λειτουργικό στο δεύτερο μισό του 2020. Τότε προβλέπεται να έχει ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός του ΑΔΜΗΕ για το αναγκαίο λογισμικό που απαιτείται για τη σύζευξη της ελληνικής αγοράς με την ιταλική. Εκτός, όμως, από την περιφερειακή ενοποίηση, καθυστερήσεις παρατηρούνται και στη δημιουργία και ενοποίηση των τριών spot αγορών του ενεργειακού χρηματιστηρίου (ενδοημερήσια, αγορά επόμενης ημέρας και αγορά εξισορρόπησης) και δεν θα μπορούν να λειτουργήσουν κανονικά πριν από το τέλος του 2019 το νωρίτερο. Το θέμα τέθηκε, σύμφωνα με πληροφορίες, κατά την τελευταία επίσκεψη στην Αθήνα των τεχνικών κλιμακίων, τα οποία και ουσιαστικά προειδοποίησαν ότι η περαιτέρω καθυστέρηση θα προκαλέσει από πλευράς Κομισιόν τη διαπίστωση παράβασης σε βάρος της Ελλάδας.
4. Euroasia
Εξίσου στενά παρακολουθούνται από τις Βρυξέλλες οι χειρισμοί που έχουν γίνει από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας σε σχέση με την υπόθεση της διαμάχης Euroasia και ΑΔΜΗΕ για το έργο της διασύνδεσης Αττική-Κρήτη και Κρήτη – Κύπρος – Ισραήλ. Ήδη οι αποφάσεις της ΡΑΕ έχουν δεχτεί σημαντική κριτική και η κοινοπραξία του Euroasia έχει καταθέσει αγωγές σε βάρος της ΡΑΕ και του ΑΔΜΗΕ. Παράλληλα, έχουν γίνει καταγγελίες και προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία μελετά τους χειρισμούς που έχουν γίνει. Οι δικαστικές εμπλοκές υπάρχει κίνδυνος να τινάξουν στον αέρα το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης της μεγάλης διασύνδεσης της Κρήτης, που έχει προγραμματιστεί για το 2022 και επείγει λόγω του ελλείμματος ισχύος που δημιουργείται στο νησί.
5. Μονάδες Κρήτης
Συναφής με την υπόθεση της διασύνδεσης και παρόμοια με την υπόθεση του Αμύνταιου είναι η υπόθεση των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής από ντίζελ της Κρήτης. Στο νησί υπάρχουν 3 σταθμοί παραγωγής με καύσιμο πετρέλαιο και ισχύ 782 MW (Αθερινόλακκος, Λινοπεράματα, Χανιά), που δεν αρκούν οριακά για την κάλυψη των αναγκών. Από φέτος οι νέες περιβαλλοντικές οδηγίες θέτουν εκτός των παραδεκτών ορίων τα παλιά εργοστάσια, που οδηγούνται σε κλείσιμο. Αυτό σημαίνει ότι πιθανή καθυστέρηση στις διασυνδέσεις θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια του εφοδιασμού. Η υπόθεση έχει ήδη μπει στο μικροσκόπιο των Βρυξελλών, αφού συνδέεται και με την υπόθεση του Euroasia. Εξετάζονται διάφορες εναλλακτικές, που πιθανόν να οδηγήσουν, αντί σε μείωση του κόστους (από την κατασκευή της διασύνδεσης), σε επιβάρυνση για τους καταναλωτές.
6. Τιμολόγια λιανικής
Το άνοιγμα της αγοράς προμήθειας ρεύματος γίνεται μετ’ εμποδίων και υπάρχουν μια σειρά από προβλήματα και στρεβλώσεις που καθυστερούν την ενίσχυση της παρουσίας των εναλλακτικών προμηθευτών και του ανταγωνισμού. Κατά καιρούς έχουν επισημανθεί και εντοπιστεί. Ωστόσο αυτή την περίοδο βρίσκεται σε εξέλιξη από πλευράς ΡΑΕ μια νέα παρέμβαση, με το πρόσχημα της διαφάνειας των χρεώσεων, η οποία έχει ήδη χτυπήσει “καμπανάκι” στις Βρυξέλλες, καθώς θεωρείται ότι η κίνηση της ΡΑΕ έχει χαρακτηριστικά παρέμβασης σε θέματα εμπορικής πολιτικής και ότι αντιβαίνει στους κανόνες της εμπορικής ελευθερίας.
(του Χάρη Φλουδόπουλου, capital.gr)