Σε φάση υλοποίησης, μετά και την ανάδειξη αναδόχου αυτή την εβδομάδα, βρίσκεται το σύστημα που θα εντοπίζει -ακόμα και με ακρίβεια 20 εκατοστών- την αυθαίρετη δόμηση, με στόχο να μπει τέλος στη χρόνια παθογένεια των παράνομων κατασκευών.
Της Δήμητρας Πανάνου – Πηγή: Realnews
Σύμφωνα με τις εξαγγελίες της κυβέρνησης, το ψηφιακό «μάτι», με τη χρήση των πλέον σύγχρονων τεχνολογιών, θα αυξήσει τη δυνατότητα των αρμόδιων κρατικών υπηρεσιών να ελέγχουν περιπτώσεις αυθαίρετης δόμησης, ώστε εγκαίρως να οδηγούνται στην κατεδάφιση. Το νέο σύστημα αναμένεται να βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία το καλοκαίρι του 2026, ωστόσο, σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στις 10 Μαρτίου θα αναδειχθεί ο προσωρινός ανάδοχος και σταδιακά η πλατφόρμα θα ξεκινήσει να λειτουργεί πιλοτικά.
Ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 132 εκατ. ευρώ και προβλέπεται ότι θα γίνεται χρήση νέων τεχνολογιών GIS και ΑΙ (τεχνητής νοημοσύνης), σε συνδυασμό με τα υφιστάμενα πληροφοριακά συστήματα του ΤΕΕ (π.χ. e-adeies, δηλώσεις αυθαιρέτων κ.ά.). Τα δεδομένα που θα επεξεργάζεται θα περιλαμβάνουν νέες, επαναληπτικές λήψεις αεροφωτογραφιών υψηλής ανάλυσης από επανδρωμένα αεροσκάφη και UAV, για τον αποτελεσματικό εντοπισμό και τον άμεσο έλεγχο περιπτώσεων αυθαίρετης δόμησης.
Πιο συγκεκριμένα και όπως αποτυπώνεται στη σχετική προκήρυξη, το σύστημα περιλαμβάνει εφαρμογή αλγορίθμων ΑΙ σε δορυφορικές εικόνες από την περίοδο 2011-2024, οι οποίες θα διατεθούν από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και το Τεχνικό Επιμελητήριο. Στόχος είναι η σύγκριση και ο εντοπισμός της διαφοράς των κτιρίων κατά το επίμαχο διάστημα και η εξαγωγή των περιγραμμάτων τους σε έκταση 30.000 τ.χλ. Παράλληλα, θα υπάρχει η δυνατότητα εντοπισμού κτιρίων χωρίς οικοδομική άδεια μέσω της γεωαναφοράς των τοπογραφικών διαγραμμάτων των οικοδομικών αδειών των Υπηρεσιών Δόμησης (ΥΔΟΜ) έως το 2019, καθώς και των τοπογραφικών διαγραμμάτων από το e-adeies (από το 2019 και μετά).
Ακρίβεια 20 εκατοστών
Το σύστημα δίνει τη δυνατότητα παραγωγής ψηφιακού χάρτη ακρίβειας έως 20 εκατοστών. Αυτό θα γίνει εφικτό λόγω της δημιουργίας του Ψηφιακού Μοντέλου Εδάφους (DTM) και Επιφανείας (DSM) και της τρισδιάστατης απεικόνισης περίπου 1.000.000 κτισμάτων. Ο τρισδιάστατος χάρτης θα υπολογίζει την κάλυψη, τη συνολική δομημένη επιφάνεια, το υψόμετρο βάσης και κορυφής. Με αυτόν τον τρόπο θα δημιουργηθεί ένα 3D μητρώο κτιρίων.
Επιπρόσθετα, προβλέπονται διαλειτουργικότητα με το Ενιαίο Ηλεκτρονικό Σύστημα Καταγγελιών (ΕΗΣΥΚΑ), που αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή βάσει του νόμου 5106/2024, και υλοποίηση εφαρμογών και εργαλείων για την εξυπηρέτηση του έργου των ελεγκτών δόμησης και των κλιμακίων ελέγχων, καθώς και για τη λειτουργία Γραφείου Συντονισμού και Επιχειρήσεων.
Προτεραιότητα αναμένεται να δοθεί στον εντοπισμό αυθαίρετων κατασκευών που δομήθηκαν την περίοδο 2012-2019 μέσω της ανάλυσης και επεξεργασίας των δεδομένων (ψηφιοποιημένες και γεωκωδικοποιημένες άδειες οικοδομών, e-adeies και αυθαίρετα ΤΕΕ, πολεοδομικό καθεστώς, Κτηματολόγιο, δασικοί χάρτες, αιγιαλοί κ.ά.).
Στο πλαίσιο του νέου συστήματος θα λειτουργήσει συντονιστικό κέντρο (War Room) εποπτείας, ελέγχου, επεξεργασίας δεδομένων και παρακολούθησης της αυθαίρετης δόμησης. Παράλληλα, προβλέπεται και η εγκατάσταση σταθμών και διενέργεια παράλληλων πτήσεων με μη επανδρωμένα αεροσκάφη (UAVs), τα οποία θα καλύψουν μια συνολική έκταση 3.500 τ.χλμ. Προτεραιότητα θα δοθεί στις περιοχές ειδικού ενδιαφέροντος και στις περιοχές που έχουν ήδη αποτυπωθεί από τα δύο προηγούμενα έργα του ΤΕΕ, την περίοδο 2022-2024. Συνολικά, σε πρώτη φάση αναμένεται να γίνει επεξεργασία δεδομένων για τον έλεγχο της αυθαίρετης δόμησης για περίπου 140.000 κτίρια.
Στοιχεία
Σημειώνεται ότι οι πρόσφατοι έλεγχοι του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σε συνεργασία με την Οικονομική Αστυνομία, σε Μύκονο και Σαντορίνη αποκάλυψαν πλήθος αυθαίρετων κατασκευών, όπως πισίνες, τζακούζι κ.ά., που παραβιάζουν τις αυστηρές περιβαλλοντικές και πολεοδομικές διατάξεις, ιδιαίτερα στις προστατευόμενες περιοχές της Καλντέρας.
Τα μεικτά κλιμάκια διενήργησαν αυτοψίες στη Σαντορίνη, κατά το χρονικό διάστημα από 16 έως 18 Οκτωβρίου 2024, καθώς και έναν μήνα μετά από 18 έως 20 Νοεμβρίου 2024. Η επεξεργασία των στοιχείων συνεχίζεται για αρκετές περιπτώσεις, ωστόσο έχουν ήδη γίνει ενέργειες από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προς την οικεία Υπηρεσία Δόμησης (ΥΔΟΜ), στην οποία ανήκει η αρμοδιότητα. Κατά τις αυτοψίες, εντοπίστηκαν στη Σαντορίνη συνολικά 12 περιπτώσεις αυθαιρεσίας.
Μεταξύ άλλων, στην εκτός σχεδίου περιοχή της Οίας Σαντορίνης, στο πρανές της Καλντέρας, εντός της Ζώνης Ι απολύτου προστασίας, ελέγχθηκε τουριστικό κατάλυμα συνολικής επιφάνειας 519,08 τ.μ. Η συνολική επιφάνεια των κτισμάτων βάσει των νομιμοποιητικών στοιχείων είναι 349,11 τ.μ. Κατά τον έλεγχο, καθ’ υπέρβαση των στοιχείων νομιμότητας, διαπιστώθηκαν πέντε παράνομες πισίνες, πέντε τζακούζι και άλλες κατασκευές. Για τις διαπιστωθείσες, αυθαίρετες κατασκευές συντάχθηκε πόρισμα-έκθεση αυτοψίας, με συνολικό ύψος προστίμου 191.000,029 ευρώ.
Εκτός σχεδίου
Σε μία ακόμη περίπτωση, και πάλι στην εκτός σχεδίου περιοχή Χανάδες, στο Μεγαλοχώρι Βλυχάδας, σε επιχείρηση συνολικού εμβαδού 6.602,40 τ.μ., υπήρχαν νομιμοποιητικά στοιχεία για συνολική δόμηση 200 τ.μ.. Εντοπίστηκαν αυθαίρετοι υπόσκαφοι χώροι. Για τη συγκεκριμένη ιδιοκτησία συντάχθηκε πόρισμα, σύμφωνα με το οποίο το συνολικό πρόστιμο ανέγερσης διαμορφώνεται στα 338.049,54 ευρώ και το πρόστιμο διατήρησης στα 169.024.77 ευρώ.
Στην εκτός σχεδίου περιοχή της Οίας Σαντορίνης, στο πρανές της Καλντέρας, εντός της Ζώνης Ι απολύτου προστασίας, ελέγχθηκε τουριστικό κατάλυμα που αναπτύσσεται σε συνολική επιφάνεια 669,00 τ.μ. Από αυτά μόλις τα 318 τ.μ. είχαν νομιμοποιητικά έγγραφα. Κατά τον έλεγχο, διαπιστώθηκαν παράνομοι υπόσκαφοι χώροι, πισίνες, τζακούζι κ.ά. και επιβλήθηκε συνολικό πρόστιμο ανέγερσης ύψους 90.008,18 ευρώ και το πρόστιμο διατήρησης στα 45.004,09 ευρώ.
Επίσης, στην περιοχή Άγιος Λάζαρος, της Οίας Σαντορίνης, στο πρανές της Καλντέρας, εντός της Ζώνης Ι απολύτου προστασίας, ελέγχθηκε τουριστικό κατάλυμα που αναπτύσσεται σε επιφάνεια 1.490 τ.μ. και σύμφωνα με τα νομιμοποιητικά στοιχεία το εμβαδόν των κτισμάτων είναι επιφάνειας 1.500 τ.μ. Διαπιστώθηκαν ως υπερβάσεις, η κατασκευή έξι επιπλέον ασκεπών δεξαμενών-jacuzzi συνολικού εμβαδού 21 τ.μ., μίας πισίνας εμβαδού 14 τ.μ. και ημιυπαίθριος χώρος εμβαδού 7 τ.μ.
Ξενοδοχείο χωρίς άδεια
Πλούσια ήταν τα ευρήματα και από τις νεότερες αυτοψίες στη Μύκονο, που διενεργήθηκαν κατά το διάστημα 18 έως 20 Φεβρουαρίου 2025, κατά τις οποίες εντοπίστηκαν επτά περιπτώσεις αυθαιρεσιών. Συγκεκριμένα, στη Χώρα της Μυκόνου, σε ξενοδοχείο που εκτείνεται σε επιφάνεια 5.350 τ.μ. και κατασκευάζεται πισίνα και υπόγειοι βοηθητικοί χώροι, πιθανότατα ντουζ κ.λπ., στην άδεια αποτυπώνεται μόνο η πισίνα και θα διερευνηθεί αν οι υπόγειοι βοηθητικοί χώροι, περί των 200 τ.μ., καλύπτονται με νομιμοποιητικά έγγραφα.
Στην εκτός σχεδίου περιοχή Άνω Μερά της Μυκόνου, σε επιφάνεια περίπου 1.800 τ.μ. εντοπίστηκαν αυθαιρεσίες, όπως η κατασκευή κτίσματος από τσιμεντόλιθους διαστάσεων 6×6 τ.μ., βάση από μπετόν 36 τ.μ., με περιμετρικά τοιχία ύψους 2,5 μ. και έξι αποπερατωμένα παλιότερα κτίσματα, συνολικού εμβαδού 280 τ.μ. Δεδομένου ότι κατά δήλωση του ιδιοκτήτη έχει γίνει υπαγωγή των κτισμάτων σε νόμο αυθαιρέτων ως κτίσματα προ του 2011, θα ακολουθήσει διερεύνηση της υπαγωγής από το υπουργείο και θα σταλεί έγγραφο στην ΥΔΟΜ για τον σχετικό έλεγχο νομιμότητας της υπαγωγής ως προς το χρόνο κατασκευής.
Στην εκτός σχεδίου περιοχή Λειβαδάκια στην Ελιά Μυκόνου, σε επιφάνεια περίπου 1.500 τ.μ., εντοπίστηκε παράνομη κατασκευή πισίνας, με διαστάσεις σκάμματος 8×9 τ.μ. και βάθος εκσκαφής 2 μ., για την οποία προσκομίστηκε η έγκριση εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας. Και οι παρανομίες δεν σταματούν εδώ. Στην εκτός σχεδίου περιοχή Μαού της Μυκόνου, σε επιφάνεια περίπου 1.268 τ.μ., εντοπίστηκε νέα, ισόγεια κατοικία 120 τ.μ. από λιθοδομή, στο στάδιο των επιχρισμάτων. Ενώ, στην εκτός σχεδίου περιοχή Κάβος Γλυφάδι – Αλαιομάνδρα της Μυκόνου, σε επιφάνεια περίπου 4.000 τ.μ., εντοπίστηκαν κατασκευή κτίσματος, περίπου 50 τ.μ., στη φάση επιχρισμάτων, γήπεδο ποδοσφαίρου διαστάσεων 21×11,70 μ. και προσθήκη ορόφου, όπου βρίσκονταν σε εξέλιξη κατασκευές εμβαδού 60 τ.μ. Στο συγκεκριμένο ακίνητο, παρά το γεγονός ότι υπάρχει υπαγωγή στον Ν. 4495/2017, εντοπίζονται υπερβάσεις στο «κλείσιμο» ανοιχτών χώρων.
Παράλληλα, στην εκτός σχεδίου περιοχή Βρύση της Μυκόνου, κατόπιν σήματος της Αστυνομίας για αυθαίρετες εργασίες, σε επιφάνεια 4 στρεμμάτων διαπιστώθηκαν προσθήκες ως νέες κατασκευές εμβαδού 100 τ.μ. περίπου, σε υφιστάμενη κατασκευή.
Τέλος, σε ιδιοκτησία, αγνώστου ιδιοκτήτη, στην εκτός σχεδίου περιοχή, στη θέση Μάου της Μυκόνου, σε επιφάνεια περίπου 1 στρέμματος, εντοπίστηκαν πρόσφατες εργασίες προσθήκης κατ’ επέκταση 40 τ.μ. και προσθήκη ορόφου 60 τ.μ., σε παλαιότερη υφιστάμενη ισόγεια κατοικία 100 τ.μ. περίπου.
Διαβάστε το δημοσίευμα της Realnews
